نوآوریهایی که طراحی جادهها را در سال ۲۰۲۰ متحول خواهند کرد
در اوایل سال ۲۰۰۱ پلیس شهر بنگلور در هندوستان برای خلاص شدن از برچسب ”نیروهای ناکارآمد دولتی“ تصمیم جسورانهای گرفت و اقدام به ساخت صفحهای در فیسبوک کرد تا برای خلاص شدن از دردسرهای ترافیکی تکنیکهای خلاقانه پیدا کند و البته برای این کار نیازمند شنیدن صدای جوانان بود.
گویا آی تی – در حال حاضر با وجود ۴۷۵ هزار لایک، یک اپلیکیشن و ۴۷۰ هزار فالوور، این صفحه تبدیل به امید شهروندان برای دسترسی به وضعیت مطلوب عبور و مرور در سطح شهر شده است. در درستی یک چیز نمیتوان شک کرد: از تستهای تصادفات گرفته تا وسایل ایمنی، بازار جهانی ابتکار شاهد تقاضای گستردهای برای محصولات و راهکارهای جدیدی است تا اطمینان شود مردم مسافرت کاملا ایمنی دارند. اگر چه این تحول جهانی خیلیها را مجذوب خود کرده اما برخی از نوآوریهای منحصر به فرد جامعه فناوری را فوقالعاده هیجانزده کرده است.
فناوریهای عبورومرور بهتر: در زمینه حفظ ایمنی و سلامت هیچ حوزهای همانند مدیریت عبورومرور از قلم جا نیفتاده است. هند یکی از کشورهایی است که از آمار بالای تلفات مرگومیر رنج میبرد و یک نمونه عملی و البته ترسناک از زمانی است که بخواهیم مشکلات عبورومررور وسایل نقلیه را نادیده بگیریم. رشد فزاینده استفاده از تلفنهای همراه هوشمند در این شبهقاره شرکتها را به این فکر انداخته که از تکنولوژیهای سیار استقبال کنند. سیل اپلیکیشنهای جدید مدیریت عبورومرور مثل Traffic Fines India، Traffline و Traffic Tutor گواه این حقیقت است که شهروندان علاقه بسیار زیادی به استفادهی ایمنتر از مسیرهای عبورومرور دارند. اپلیکیشن Traffline اطلاعات ترافیکی بهروز و زنده از جادههای هند را نشان میدهد و این امکان را برای رانندهها فراهم میکند که مدیریت بهتری روی انتخاب مسیرهای عبورومرور داشته باشند. Traffic Fines India یک گام جلوتر رفته و علاوه بر نشان دادن وضعیت عبورومرور جادهای امکان مدیریت و پیگیری جرایم رانندگی را هم برای رانندگان فراهم کرده است.
در امریکا شهر پیتسبورگ بعد از سالها دست و پنچه نرمکردن با وضعیت بسیار بغرنج عبورومرور بالاخره سیستم SURTRAC را پیادهسازی کرد. این پروژه که با همکاری مرکز حملونقل دانشگاه کارنگی ملون اجرا میشود، نویدبخش دستاوردهای بسیار مثبتی است. مسئولان تخمین میزنند که این سیستم زمان عبورومرور را ۲۵% کاهش داده و آلودگیهای وسایط نقلیه را تا میزان ۲۱% کاهش خواهد داد. به نظر میرسد جمعآوری دادهها که یکی از موضوعات مورد مناقشه است، نیاز کنونی نهادهای دولتی برای تجزیه و تحلیل، بهبود و تسهیل مداخلات مبتنی بر شواهد برای کاهش آمار مرگ و میر باشد. سال گذشته گوگل در تلاش برای سرمایهگذاری در مدیریت جستجوی ترافیکی و دادههای اجتماعی، اقدام به خرید سرویس نقشهبرداری اسرائیلی Waze کرد. از آن جا که نظارت و پایش عبورومرور در کانون توجه نهادهای دولتی مسئول قرار دارد، شرکتهای توانمند میتوانند فعالیتهای جدی در زمینه طراحی و توسعه فناوریهای تشخیص خودکار شماره پلاک (ANPR) و همچنین خوانش شماره پلاکها (LPR) داشته، و در صورت موفقیتآمیز بودن محصولات، سود آنها تضمینی خواهد بود.
طراحی جادههای هوشمند: چندی پیش طراحان هلندی شرکت Studio Roosegaarde پروژه ”بزرگراه هوشمند“ در هلند را کلید زدند؛ در این پروژه خطوط جادهها برای بهبود ایمنی جادههای اروپا درخشان خواهند شد. یکی دیگر از ابتکارات پروژهی ”The Solar Roadways“ که با مدیریت یک زوج –اسکات و جولی بروساو- رهبری میشود و توجه متخصصان را در سراسر جهان به خود جلب کرده و باعث شده دولت امریکا به دنبال پیدا کردن راههایی برای راهکارهای جایگزین انرژی برای ارتقا هر چه بیشتر زیرساخت جادهها باشد. از طریق ابتکارات مشابه، بالاخره طراحی جادهها در حال دریافت توجه لازم هستند؛ بسیاری از شرکتهای فعال در زمینه ابتکارات شهری در حال کار روی پروژههای هوشمند مرتبط با حملونقل و حرکت خودروها هستند.
مواردی مثل طراحی بزرگراههای ایمنتر یا استفاده از مواد بهتر در ساخت جادهها جزیی از طراحی محیطی پایدار جادهها محسوب شده که نقشی انکارناپذیر در ساخت شهرهای هوشمندتر ایفا میکنند. رفتهرفته رزین ارگانیک در حال جایگزینی به جای آسفالت قدیمی برای ساخت جادههاست؛ این ماده ترکیبی طبیعی یا مصنوعی و بسیار چسبناک سازگار بسیار بهتری با محیط زیست دارد. در هندوستان ”وزارت حملونقل جادهای و بزرگراهها“ به فکر حملونقل چند وجهی (MultiModal Transport) به عنوان راهی برای خلوتسازی جادهها و کاهش سطح آلودگی هوا که ناشی از گرفتار شدن خودروها در ترافیک و راهبندانهاست. ثابت شده که طراحی ضعیف جادهها نه تنها تاثیر منفی روی محیط زیست دارد بلکه هزینههای نگهداری از آن هم بسیار بالاست.
تغییر رفتار رانندگان: شکی نیست که تغییر رفتار شهروندان چالش بسیار بزرگی است که انجام آن ساده نیست. رانندههای خودروها و موتورسیکلت سوارها معمولا از به عهده گرفتن مسئولیت شخصی پرهیز میکنند و در کشورهایی که با شدت بسیار زیاد عبورومرورها روبهرو هستیم، اندازه جاده و استفاده نادرست از آن، مشکلاتی بسیار جدی محسوب میشوند. روهیت بلوجه، بنیانگذار موسسه ”آموزش عبورومرور جادهای“، در حال کار رو پروژهای برای حل این مساله است. وی در تلاش برای متحول کردن ”فرهنگ جادهای“ در هندوستان، ابزارهایی برای تجهیز پلیس راهنمایی، موسسات و تیمهای بررسی تصادفات توسعه داده است. در انگلستان کمپینهایی مانند RoadSafe، روی اهمیت مشارکت بخش عمومی و خصوصی بهمنظور ایجاد برنامههای تعاملی برای رانندگان جوان برای ترویج حس مسئولیتپذیری بیشتر در جادهها، تاکید میکنند.
در کشوری مثل اوگاندا که فاقد زیرساختهای قدرتمند ارتباطی است دولت مساله ایمنی عابران پیاده را در دستور کار قرار داده تا رفتهرفته حس اطمینان را در شهروندان تقویت کند. در سال ۲۰۱۴ این کشور در همکاری با برنامه محیطی سازمان ملل متحد، برای بهبود ایمنی عابران پیاده و دوچرخهسواران، اقدام به توسعه جدیتر سیاست حملونقل غیرموتوری (NMT) کرد. دولت از طریق این برنامه به دنبال تقویت رویکرد خود در زمینهی قبول مسئولیت بهبود زیرساخت جادهای کشور است. این دولت از شهروندان تقاضا کرده که رفتار خود را در جادها تغییر داده تا با همکاری یکدیگر بتوانند آمار مرگ و میر جادهای را کاهش دهند.
فناوری و ایمنی وسایل نقلیه: اکثر خودروهای سبک در آسیای جنوبی حتی فاقد ویژگی استانداردی مثل کیسه هوای راننده هستند. در نتیجه، آمار مرگومیر جادهای در هندوستان، ۱۰ درصد از آمار مرگومیر جادهای جهان را به خود اختصاص میدهد.
بنا به اعلام مرکز ثبت جرائم ملی هند (NCRB)، میزان مرگهای ناشی از تصادف طی سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ حدود ۴۴ درصد افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۳، گزارش جهانی وضعیت ایمنی جادهها که از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر شد، ۷۸% از مرگومیرهای جادهای در هندوستان را ناشی از خطاهای انسانی میداند. در سال ۲۰۱۴، دولت هندوستان سعی کرد از طریق اجباری کردن پارامترهای جدید برای افزایش ایمنی خودروها و انجام سختگیرانهتر تست ایمنی خودروها، گامهای جدی در زمینه ارتقا امنیت وسایل نقلیه بردارد. شرکت امریکایی UL، فعال در زمینه صدور گواهیهای ایمنی هم کمپینی برای مشارکت هر چه بیشتر شهروندان هندی به راه انداخته و به دنبال این است که هندیها نقش فعالانهتری در تشخیص راهکارهای ایمنی برای شهرهای در حال رشدشان ایفا کنند.
شرکتهای معروف سازنده خودرو و دولتها به دنبال فناوریهای گوناگون مثل V2V (ارتباط خودرو به خودرو)، داشبورهای واقعیت افزوده (Augmented Reality) و پنلهای ذخیره انرژی برای افزایش ایمنی خودروها هستند. ضمنا خودروهای خودران گوگل هم توجه بسیاری از فعالان و علاقهمندان هوشمندسازی حملونقل را هم به خود جلب کردهاند.
در هر نقطهای از جهان که زندگی کنیم باید اعتراف کنیم که جادهها، جزئی جداییناپذیر از زندگی روزمره ما هستند. خوشبختانه همزمان با استقبال دنیای از فناوریهای مرتبط با این حوزه، مردم هم با مشارکت در یاری رساندن به نهادهای عمومی و خصوصی، نقش ویژهای در پیادهسازی اصولی و سریع این تغییرات بزرگ که آمار مرگومیر جادهای ناشی از تصادفات را کاهش خواهند داد، ایفا میکنند.