ملکه آسمانها از سال ۱۹۷۰ میلادی وارد ناوگان هوایی ایالات متحده شد و از آن پس تا همین لحظه در حال سرویسدهی به خطوط هوایی، صنایع نظامی و ماهوارهای، سازمانها و اشخاص مختلف دیگری است. در طول نزدیک به پنج دهه، این هواپیما به قدری خوب بوده است که در حال حاضر یکی از رکورددارهای تعداد پرواز در سرتاسر دنیاست. تاکنون بیش از ۱۵۰۰ نمونه از بوئینگ ۷۴۷ برای مقاصد مسافربری، باربری، مراکز استراتژیک نظامی و تحقیقات سازمان فضایی ناسا تولید شده است. در ادامه این مقاله برخی از شگفتآورترین نمونههایی که تا بحال در آسمان به پرواز درآمدهاند را به شما معرفی میکنیم.
نخستین بوئینگ ۷۴۷ در تاریخ ۳۰ سپتامبر سال ۱۹۶۸ در شهر اِوِرِت ایالت واشنگتن و در کارخانه بویینگ ساخته و رونمایی شد. بیشترین حجم تولید یک هواپیما در کارخانه بویینگ مربوط به مدل ۷۴۷ است.
این مدل از بویینگ ۷۴۷ که “حمل کننده بار غولپیکر” نیز نام دارد، یک نسخه از ۷۴۷ است که ظاهر آن کاملا تغییر یافته است. این هواپیمای باری بسیار عریض، منحصرا برای حمل تجهیزات هواپیمای Boeing 787 Dreamliner استفاده میشود. در واقع این باربر عظیم الجثه، قطعات و تجهیزات مربوط به بوئینگ ۷۴۷ را که در نقاط مختلف کره زمین ساخته میشوند، جمعآوری کرده و برای مونتاژ به کارخانه بویینگ تحویل میدهد.
این هواپیما یک بویینگ ۷۴۷SP تغییر یافته است. کاربرد آن در صنعت فضایی و نجوم بوده بطوریکه یک تلسکوپ با قطر ۲.۵ متر را حمل میکند. این تلسکوپ از طریق امواج مادون قرمز در آسمان وظیفه مشاهدات نجومی را بر عهده دارد. این پروژه مشترکا توسط ناسا و مرکز فضانوردی آلمان (DLR) انجام میشود. در واقع SOFIA در لایهای از جو زمین به نام استراتوسفر (Stratosphere) که در حدود ۱۱ کیلومتر از سطح زمین فاصله دارد پرواز میکند. این لایه از جو، در بالای ابرها قرار دارد و به همین دلیل میتواند هر چیزی را در آسمان رصد کند، از ستارهها گرفته تا جو سیارات بیگانه. شاید از خود بپرسید که چرا نام SOFIA را برای این هواپیما در نظر گرفتهاند! این نام در واقع مخفف عبارت “Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy” است که به معنی “رصدخانهای در لایه استراتوسفر برای مشاهدات نجومی با استفاده از امواج مادون قرمز” است.
هواپیمایی که جهت فرماندهی پیشرفته هوابرد از آن استفاده میشود و یکی از چهار بویینگ E-4 ساخته شده برای این منظور است. این چهار فروند بویینگ ۷۴۷-۲۰۰BS به عنوان فرماندهی هوابرد و کنترل پلتفرمها از سال ۱۹۷۴ در حال سرویسدهی به نیروی هوایی ایالات متحده هستند. سیستم الکترونیکی این هواپیماها به گونهای طراحی شده است که نوسانات شدید الکترومغناطیسی را تحمل میکند؛ که علت این امر استفاده از تجهیزات هوایی آنالوگ قدیمی در این هواپیماست. این هواپیما همچنین با یک سیستم اطفا آتش مستقیم تجهیز شده است و میتواند بالغ بر ۱۱۲ خدمه را در خود جای دهد که این میزان بیشترین تعداد خدمه در یک هواپیما در تاریخ نیروی هوایی ایالات متحده است. با توجه به قابلیت سوخت گیری در حین پرواز، Nightwatch قادر است تا یک هفته در شرایط اضطراری در آسمان باقی بماند. بیشترین زمانی نیز که این هواپیما تا کنون در آسمان در حال پرواز بوده است، ۳۵ ساعت و ۲۴ دقیقه است.
یکی از پر جنب و جوشترین ۷۴۷ها در آسمان، این بویینگ ۷۴۷-۴۰۰ER است که در مالکیت شرکت خطوط هوایی Qantas که یکی از بزرگترین ایرلاینهای استرالیاست، قرار دارد. این بویینگ ۷۴۷ دومین هواپیمای نقاشی شده این شرکت به حساب میآید.
تصویری که در زیر مشاهده میکنید، یک بویینگ ۷۴۷ است که یکی از تشریفاتیترین جتهای دنیاست. این هواپیمای بینظیر متعلق به پادشاه برنئی است، کسی که در سال ۱۹۹۷ ثروتمندترین فرد دنیا لقب گرفت. نمای داخلی این ۷۴۷-۴۳۰ با بهترین مبلمان و تخت خوابها تجهیز شده است. همچنین از زیورآلات کریستال Lalique جهت تزیین داخل هواپیما استفاده شده است و سرویس بهداشتی آن از جنس طلاست!
یکی از دو هواپیمای ۷۴۷ تغییر یافته توسط ناسا که به عنوان “هواپیمای حمل کننده شاتل” (SCA) شناخته میشود. SCAها در اصل برای حمل و بازگرداندن شاتلهای فضایی از محلی که فرود آمدهاند به مرکز تحقیقات فضایی Kennedy استفاده میشدند. این هواپیماها در سال ۱۹۷۷ معرفی و در سال ۲۰۱۲ جمع آوری شدند. اولین حمل کننده شاتل فضایی SCA905 نام داشت. در تصویر زیر یک SCA را مشاهده میکنید که در حال حمل و انتقال شاتل فضایی Endeavor از محل فرود خود در پایگاه نیروی هوایی Edwards به مرکز تحقیقات فضایی Kennedy است. این تصویر مربوط به سال ۲۰۰۸ میلادی است.
یکی از پنج هواپیمایی که حال و هوای بازی Pokemon را به یاد میآورد. این هواپیما که در سال ۲۰۰۵ نقاشی شده است، در اختیار شرکت هواپیمایی All Nippon Airways است که بزرگترین شرکت هواپیمایی ژاپن به حساب میآید. این ۷۴۷-۴۰۰ توسط یک دانش آموز ژاپنی طراحی شده است.
- اولین شرکت هواپیمایی که از ۷۴۷ استفاده کرد
Pan Am اولین ایرلاینی بود که بوئینگ ۷۴۷ را بکار گرفت. تصویر زیر که در سال ۱۹۸۵ گرفته شده است، یک ۷۴۷-۱۰۰S را نشان میدهد که پنجرههای آن، طرح اصلی و اولیه این هواپیما است که در مدلهای بعدی تغییرات زیادی کرد.
تصویر زیر یکی از دو فروند بوئینگ ۷۴۷ تغییر داده شدهای است که جهت انتقال و جابجایی رییس جمهور ایالات متحده تخصیص داده شده است. این هواپیما VC-25s نام دارد. امکانات بسیار جالب و منحصربفردی در این هواپیما استفاده شده است که برخی از آنها عبارتند از:
- تلفن و سیستمهای ارتباط کامپیوتری بسیار امن و غیر قابل نفوذ
- قابلیت سوخت گیری در حین پرواز
- سیستم الکترونیکی ضد رادار
- مقاومت در برابر نوسانات شدید الکترومغناطیسی
- چراغهایی برای منحرف کردن و فرار از موشکهای مادون قرمز
- سیستم دفاعی Chaff جهت در امان ماندن از موشکهای هدایت راداری
این هواپیما ویژگیهای لوکسی نیز برای شخص رییس جمهور داراست که از آن جمله میتوان به دفتر کار و اتاق کنفرانس اشاره کرد.
انواع مختلف بوئینگ ۷۴۷ از موتورهای گوناگون در طول این پنج دهه استفاده کردهاند. در تصویر زیر قسمتهای داخلی موتور توربو فن JT9D را که مشخصا برای نمونه اولیه بوئینگ ۷۴۷ ساخته شد، مشاهده مینمایید.
۷۴۷-۴۰۰F یک نمونه تغییر داده شده از این هواپیما است که بطور مشخص جهت مقاصد باربری طراحی و ساخته شده است. همانطور که در تصویر مشاهده میکنید، قسمت ورود بار از دماغه هواپیما است. سیستم تخلیه بار نیز در این هواپیما بسیار عالی طراحی شده است. عکسی که مشاهده میکنید در سال ۲۰۱۳ در برلین گرفته شده است. در این تصویر کارگران شرکت German Red Cross در حال بار زدن وسایل امدادی جهت ارسال به کشور فیلیپین هستند که در اثر طوفان Haiyan میلیونها آواره بر جای گذاشت.
این هواپیما یک بویینگ ۷۴۷-۳۰۰ است که متعلق به معروفترین شرکت هواپیمایی آفریقای جنوبی (South African Airways) است. تصویر زیر Ndizani را نشان میدهد که در سال ۲۰۰۳ و در فرودگاه Perth گرفته شده است.
نوشته آشنایی با ۱۳ هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ متفاوت که تاکنون به پرواز درآمدهاند اولین بار در پدیدار شد.