ناسا به تازگی تصاویری شگفت انگیز از حلقه های یخی زحل تهیه کرده که قبلا ندیده بودیم. فضاپیمای کاسینی ناسا، بیش از هر زمان دیگری به حلقه های زحل نزدیک شده و تصاویری از آن تهیه کرده است. این تصاویر جدید، جزئیات بی سابقه ای دیسک های عظیمی از ذرات یخی که دور این سیاره می چرخند را به نمایش می گذارند.

گویا آی تی – این چشم اندازهای جدید به لطف ورود کاسینی به فاز ماموریت “چراگاه حلقه ای” به دست آمده اند. در این فاز، کاوشگر کاسینی با گذر از لبه بیرونی سیستم حلقه های اصلی زحل، مجموعه ای از کاوش های مداری را انجام می دهد. کاوش این حلقه ها آخرین مرحله غوطه وری کاسینی در این غول گازی (سیاره زحل) است که در ماه سپتامبر انجام می گیرد. و بعد از آن این فضاپیمای ۲۰ ساله خود را در فضا رها می کند.
سرپرست تیم تصویربرداری کاسینی، کارولین پورکو، از موسسه علوم فضایی در بولدر کلرادو، می گوید “تصاویر به دست آمده از کاسینی، بهترین چشم اندازهایی که تاکنون از حلقه های زحل به دست آورده ایم را نمایش می دهند”.

کاوش در چراگاه حلقه ای، در نوامبر سال گذشته آغاز شد، و این کاوشگر فضایی اکنون در نیمه راه خود برای چرا در ۲۰ مدار قرار دارد.
دانشمندان ناسا، برخی از ویژگی هایی که در تصاویر جدید دیده می شود را در تصاویر قدیمی تر هم دیده بودند، اما هیچگاه شانس آن را نداشتند که حلقه های اصلی زحل را با چنین تصاویر با کیفیتی مشاهده کنند.
عکس های جدید، جزئیاتی به کوچکی ۵۵۰ متر (۰٫۳ مایل) را هم نشان می دهند. این مقیاس، مشابه مقیاس بلندترین ساختمانهای روی زمین است.
در تصویر بالا، می توانید یکی از حلقه های زحل را ببینید. بیرونی ترین حلقه، بزرگترین و روشن ترین ساختار را دارد، و تقریبا ۱۳۴٫۵۰۰ کیلومتر (۸۳٫۵۷۴ مایل) از زحل فاصله دارد.
قسمت های موجی شکل، چیزی را نشان می دهند که ما با نام امواج چگال می شناسیم. این قسمت ها از ذرات یخی تشکیل شده اند که به شکل انبوه در کنار هم قرار می گیرند و شکل هایی به وجود می آورند که دانشمندان آن را “نی” می نامند.
مدارهای چراگاه، کاسینی را به حلقه های دیگر زحل بسیار نزدیک می کنند (مثل حلقه F). این فاصله تا حدی کم می شود که کاوشگر می تواند ذرات کوچک موجود در حلقه ها را نیز مشاهده کند.

یکی از دانشمندانی که در پروژه کاسینی همکاری می کند، لیندا اسپیلکر ، همین هفته در یکی از برنامه های زنده فیس بوک گفت “این ذرات بسیار کوچک و شکننده هستند. فقط چند میکرون طول دارند، و مانند ذرات گرد و غباری هستند که در نور آفتاب می بینید”.
“ما صدای برخورد آنها به سفینه فضایی را به صورت کاملا واضح می شنویم، اما این ذرات بسیار کوچک هستند و هیچ صدمه ای به کاسینی نخواهند زد”.
این فضاپیما، از زمانی که برای اولین بار به زحل رسید، یعنی ۱۳ سال پیش، به این سیاره بسیار نزدیکتر شده است. اما کیفیت تصاویری که قبلا ارسال می کرد، به دو دلیل خوب نبود:
اولا، در سال ۲۰۰۴، این کاوشگر در اولین ماموریت خود خیلی سریع از روی مدارها عبور می کرد، به همین دلیل ناسا مجبور بود تصاویر را خیلی سریع ضبط کند تا محو بودن آنها را به حداقل برساند. همچنین حلقه ها، پشت به خورشید بودند و نور کمی از آن دریافت می کردند. به همین دلیل تصاویری تیره و دانه دانه به دست می آمد.
در مقابل، این عکس های جدید و باشکوه با نوردهی طولانی تر تهیه شدند و به همین دلیل، تصاویری با جزئیات بیشتر و روشن تر به دست آمد.
از طرف دیگر، فرصت مشاهده حلقه ها در نمای رو به خورشید و پشت به آن، باعث شد چشم اندازهای عالی از بخش های یخی که تحت نیروی گرانشی زحل به گرد آن می گردند به دست آید.

پورکو می گوید “من به عنوان کسی که برای دریافت تصاویر حلقه ها از چشم انداز مدارها برنامه ریزی کرده بودم (که این تصاویر در طی ۱۳ سال گذشته به عنوان دقیق ترین تصویری که می توان از حلقه ها به دست آورد، باقی ماندند) ، هرگز تصور نمی کردم این مجموعه جدید از تصاویر تا این اندازه دقیق باشند”.
این تصاویر جدید بسیار باشکوه و نفیس هستند، و انسان از شنیدن خبر نزدیک شدن کاسینی به آخرین فاز ماموریتش واقعا حیرت زده می شود.
در این تصاویر ، از نزدیک به یکی از قمرهای زحل نگاهی اجمالی شده است که پیش از این در میان حلقه ها پنهان شده بود. ناسا تصاویر این قمر را هفته گذشته به نمایش گذاشت.
مارپیچ مرگ این کاوشگر فضایی، که “فرجام بزرگ” لقب گرفته، در ۲۶ آوریل آغاز خواهد شد. در این تاریخ، کاسینی حرکت خود را از ۲۲ مدار اولی که به زحل نزدیکتر هستند آغاز می کند و رفته رفته در فضای میان زحل و حلقه هایش فرو می رود.

با این حرکت، کاسینی می تواند برای آخرین بار به درونی ترین حلقه های زحل و ابرهای گازی این سیاره نگاه کند. و در نهایت، در تاریخ ۱۵ سپتامبر کاسینی در اخرین مدار، در بالاترین قسمت جو زحل غوطه ور شده و مانند یک شهاب سنگ می سوزد.
چرا به جای آنکه از کاسینی برای کاوش بیشتر زحل و اقمار آن استفاده شود، این مرگ آتشین برایش رقم می خورد؟
به دلیل اینکه دو قمر زحل، یعنی انسلادوس و تیتان، ویژگی هایی دارند که باعث شده دانشمندان تصور کنند در آنها امکان حیات وجود دارد.
و اگر واقعا اینگونه باشد، ناسا نمی خواهد با وارد کردن میکروبهایی که از زمین همراه فضاپیما بوده اند، به این دو قمر، حیات موجوداتی که در این قمرها زندگی می کنند را به خطر اندازد. البته امکان این رویداد بسیار کم است.

بنابراین، با اینکه به خاطر از دست دادن کاسینی ناراحت خواهیم شد، خصوصا به دلیل سالها خدمت و اکتشاف علمی که این کاوشگر ارزشمن داشتده، اما مرگ آن هم شرافت مندانه و برای حفظ حیات خواهد بود.
این کاوشگر قطعا در آخرین کاوشهای خود مشاهدات فوق العاده جالب تری به دست خواهد داد.