Command Prompt یا خط فرمان یکی از قدرتمندترین ابزار های ویندوز است که می تواند امکانات بیشماری را در اختیار شما قرار دهد. ابزاری که شاید هیچ گاه حتی آن را باز نکرده اید و یا به خاطر صفحه سیاه رنگ آن هیچ علاقه ای به استفاده از آن ندارید. اما شاید اگر با برخی از کلید های میانبر و ویژگی های فوق العاده آن آشناشوید نظراتان برای استفاده از آن عوض شود و به یکی از ابزارهای محبوبتان تبدیل شود.

خط فرمان ویندوز قادر است دنیایی از امکانات و اختیارات مختلف را در اختیار شما قرار دهد، امکاناتی که شاید از هیچ کجای دیگر ویندوز امکان دسترسی به آن برایتان وجود نداشته باشد. بسیاری از ویژگی ها و کلیدهای میانبری که امروز قصد داریم به شما معرفی نماییم همواره در خط فرمان ویندوز همراه شما بوده اند. اما برخی دیگر از آن ها ( به خصوص آن هایی که با Ctrl  ترکیب می شوند. ) از ویندوز ۱۰ به خط فرمان ویندوز اضافه شده اند. استفاده از این دستورات نیاز به فعال سازی دارد.

میانبر هایی برای اجرا و بستن خط فرمان

راه های بسیاری وجود دارد که شما به توانید به خط فرمان ویندوز دسترسی پیدا کنید و یا آن را ببندید در زیر تعدادی از این راه ها بیان شده اند که به کمک آن ها و با استفاده از کیبورد قادر به باز و بسته نمودن خط فرمان ویندوز خواهید بود.

• Windows ( یا Windows+R) و سپس تایپ “cmd”: اجرای خط فرمان در حالت معمولی
• Win+X و سپس فشردن C: اجرای خط فرمان در حالت معمولی (قابلیت جدید در ویندوز ۱۰)
• Win+X  و سپس فشردن A: اجرای خط فرمان در حالت مدیر سیستم (قابلیت جدید در ویندوز ۱۰)
•  Alt+F4 (یا تایپ “exit” در خط فرمان): بستن Command Promp t
• Alt+Enter:  جا به ‌جایی بین حالت تمام صفحه و حالت پنجره‌ ای

هرچند تمامی روش های فوق در نهایت منجر به باز شدن خط فرمان ویندوز خواهند شد اما توصیه ما استفاده از حالت ادمین است زیرا بسیاری از دستورات جذاب و کارآمد به این مود برای اجرا شدن نیاز خواهند داشت.

کلید های میانبر برای حرکت بین خطوط

حتما تا کنون با برخی از مهندسان حرفه ای کامپیوتر مواجه شده اید و مشاهده نموده اید که در زمان کار با کامپیوتر کمترین استفاده را از موس نموده بیشتر از هرچیزی در حین کار از صفحه کلید خود بهره می گیرند. اگر شما هم دوست دارید تعدادی از این ترفند ها را برای استفاده بیشتر از صفحه کلید بیاموزید تنها کافی است میانبرهای زیر را به خاطر بسپارید:

•  Home /End: (به ترتیب) حرکت اشاره ‌گر به شروع و پایان خط فعلی
• کلید چپ /راست +Ctrl: (به ترتیب) حرکت اشاره‌ گر به شروع کلمه قبلی یا بعدی خط فعلی
• کلید بالا /پایین+Ctrl:  اسکرول صفحه به پایین یا بالا بدون حرکت اشاره‌ گر
• Ctrl+M:  ورود یا خروج از حالت علامت ‌گذاری (Mark Mode). هنگامی که در حالت علامت ‌گذاری هستید، می‌ توانید با استفاده از ۴ کلید جهتی اشاره‌ گر خود را در هر سمتی از پنجره‌  که می خواهید حرکت دهید. توجه نمایید که همیشه می ‌توانید در حالتی که Mark Mode روشن یا خاموش باشد، از کلید جهت نمای چپ و راست به منظور حرکت اشاره ‌گر به سمت چپ یا راست خط جاری استفاده کنید.

وقتی در زمان کار از صفحه کلید برای جا به جایی استتفاده نمایید به زودی متوجه خواهید شد چه این کار تا چه میزان می تواند سرعت کارهای شما را افزایش دهد.

کلید‌ های میانبر برای انتخاب متن

همانطور که می دانید تنها چیزی که در خط فرمان وجود دارد متن است. بنابراین وقتی بیشتر این کلید های میان بر درباره دسترسی های سریع تر به متن هستند نباید تعجب کنید. البته از آنجایی که اغلب این فرمان ها در ویندوز به صورت سراسری تعریف شده اند، با فراگیری آنها نه تنها در خط فرمان بلکه در بخش هایی دیگری مانند نرم افزار های آفیس و غیره هم کابرد های بیان شده را دارند. میانبر های معرفی شده در این بخش برای انتخاب تمام و یا بخشی از یک متن، کلمه و یا کاراکتر کاربرد دارند.

•  Ctrl+A: انتخاب تمام متن خط کنونی(چه یک کلمه باشد و چه چندین صفحه). با فشردن مجدد Ctrl+A همه متن موجود در حافظه بافرشده CMD انتخاب می شود.
• کلید چپ/ راست+ Shift:  گسترش انتخاب کارکتر به کارکتر در سمت چپ یا راست خط فعلی (از نقطه تعیین شده شما به سمت جهتی که تعیین می کنید کاراکتر به کاراکتر متن را انتخاب می کند و این کار را تا زمانی ادامه می دهد که شما در حال فشردن کلید جهت نما باشید.)
• کلید چپ/ راست+Shift+Ctrl:  گسترش انتخاب کلمه به کلمه در سمت چپ یا راست خط فعلی (مانند مورد بالا عمل می کند اما این بار به جای کاراکتر، کلمه به کلمه پیش می رود.)
• کلید بالا/پایین+ Shift:  گسترش انتخاب خط به خط به سمت بالا یا پایین. انتخاب انجام‌ شده به همان مکان از خط قبلی یا بعدی گسترش می ‌یابد. (به منظور انتخاب خطوط)
•  Shift+Home: گسترش انتخاب کنونی به شروع یک دستور. با فشردن مجدد کلید های Shift+Home کل خط انتخاب می شود.
• Shift+End:  گسترش انتخاب فعلی به انتهای خط کنونی( از ابتدای تعیین شده شما تا انتهای خط انتخاب می شود.)
•  Ctrl+Shift+Home/End: گسترش انتخاب کنونی (به ترتیب) به شروع یا پایان صفحه (از محل مکان نمای شما به سمت تعیین شده در آغاز و یا پاییان خط فعلی را انتخاب می کند.)
•  Shift+Page Up/Page Down: گسترش انتخاب متن فعلی به شکل صفحه‌ به صفحه به سمت بالا یا پایین (با هر بار فشردن Page Up/Page Down  به میزان یک صفحه از متن انتخاب می کند.)

این روش های انتخب تقریبا عملکردی مشابه عملیات انجام پذیرفته با موس دارند. اما در صورتی که کمی زمان بگذارید و استفاده از آن ها و نوع عملکردشان را بیاموزید به زودی خواهید فهمید که شاید تا دو برابر به افزایش سرعت عملکرد شما کمک خواهد نمود.

کلید های میانبر برای ایجاد تغییر در متن

چیزی که واضح است شما قطعا به منظور انجام یک عملیات خاص اقدام به انتخاب همه و یا بخشی از متن نموده اید. این عملیات می تواند کپی، چسباندن، جابه جایی و یا حذف بخشی از متن مورد نظر باشد.

• Ctrl+C ( یا Ctrl+Insert): کپی کردن متن انتخاب ‌شده فعلی
• F2 و سپس فشردن یک حرف: کپی کردن متن به سمت راست اشاره‌ گر تا نقطه ‌ای که حرف مورد نظر تایپ شده وجود داشته باشد.
•  Ctrl+V (یا Shift+Insert): چسباندن متن از حافظه کلیپ‌ بورد به محل مورد نظر شما
• Backspace:  حذف کاراکتر به سمت چپ اشاره‌ گر( به سمت پشت مکان نما)
• Ctrl+Backspace:  حذف کلمه به سمت چپ اشاره‌ گر (به سمت پشت مکان نما)
•  Tab: تکمیل خودکار نام یک پوشه (فولدر)
• Escape:  حذف خط از متن فعلی
•  Insert: تغییر وضعیت بین حالت درج. زمانی که حالت درج روشن باشد، هرچیزی که تایپ می‌ کنید در مکان فعلی درج می‌ شود. هنگامی که این حالت خاموش باشد، هرچیزی که می ‌نویسید جایگزین نوشته‌ ای می ‌شود که در آن مکان وجود دارد.
• Ctrl+Home/End:  حذف متن از مکان اشاره‌ گر تا شروع یا پایان خط فعلی

• Ctrl+Z: تعیین نقطه پایانی یک خط. به این معنا که هرچیزی که پس از آن نوشته شود از دید سیستم نادیده گرفته می شود. (این کلید تنها در خط فرمان چنین کاربردی دارد و در بخش های دیگر ویندوز عملکرد آن بازکرداندن عملکرد یک مرحله قبل می باشد.)

همانطور که در ابتدا اشاره نمودیم عملکردهای تعریف شده در این بخش که با کلید Ctrl ترکیب شده اند از ویندوز ۱۰ به خط فرمان افزوده شده و پیش از استفاده بایستی آن ها را فعال نمایید. البته برخی از عملکرد های این بخش در سایر سیستم عامل ها نیز کاربرد های مشابهی دارند.

میانبرهایی برای کار کردن با تاریخچه دستورات (Command History)

خط فرمان دارای قابلیتی است که اصطلاحا Command History نامیده می شود. این قابلیت به شما اجازه می دهد تا با دسترسی به تمامی فرمان هایی که از ابتدای باز کردن پنجره تایپ نموده اید تا حد زیادی در تایپ نمودن صرفه جویی نمایید. دسترسی به این تاریخچه از طریق کلید های زیر مقدر می باشد.

•  F3: آخرین دستوری که تایپ نموده اید را برای استفاده مجدد آماده می کند.
• کلید جهت بالا /پایین:  حرکت بین دستوراتی که پیش از این استفاده نموده اید را برایتان فراهم می کند. علاوه بر این می‌توانید با زدن کلید F5 به‌ جای کلید بالا به تاریخچه دستورات قبلی بازگردید.
• کلید جهت راست (یا F1): بازسازی کارکتر به کارکتر دستورات قبلی
• F7:  نمایش تاریخچه ‌ای از دستورات قبلی. می ‌توانید با فشردن کلید های بالا/پایین بین دستوراتی پیشین خود حرکت نموده  و هر دستوری که لازم است را انتخاب نمایید و سپس کلید اینتر را برای اجرای آن بزنید.
• Alt+F7:  پاک‌ سازی تاریخچه دستوراتی که از زمان باز شدن پنجره خط فرمان و یا آخرین باری که این کلید ترکیبی را فشرده اید ذخیره شده اند.
• F8:  حرکت میان تاریخچه دستورات برای مطابقت دادن آن‌ها با دستور فعلی. این مورد هنگامی مفید است که مایلید از بخشی از دستوری که بارها آن را به کار برده‌اید استفاده کنید و سپس به تاریخچه خود برای یافتن دستور مورد نظری که نیاز به تکرار آن دارید بازگردید.
• Ctrl+C:  در صورتی که یک دستور در حال اجرا دارید و یا یک خط دستور نوشته اید اما از اجرای آن پشیمان شده اید می توانید با فشردن این کلید های ترکیبی از انجام آن عمل صرفه نظر نمایید.

در صورتی که از کاربران همیشگی خط فرمان هستید فراگیری این میانبر ها می تواند به شما در بهبود سرعت و عملکردتان کمک به سزایی نماید. همچنین در موازدی که استفاده کمی از این برنامه دارید همانطور که پیشتر اشاره نمودیم می توانید با یادگیری این میانبر های در برخی دیگر از برنامه ها به بهبود عملکرد خود کمک نمایید.

منبع: HOWTOGEEK