تصاویر سونوگرافی دقیق از دلفین‌های باردار برای نخستین بار منتشر شدند
شنا کردن در آب‌های آلوده به نفت، یقینا برای سلامتی دلفین‌ها مضر است و در صورت باردار بودن دلفین‌ها، تبعات زیان‌بار این پدیده به‌مراتب شدیدتر خواهند بود. به‌دنبال نشت سوخت از نفتکش Deepwater Horizon در سال 2011، تعداد حاملگی‌های موفقیت‌آمیز در دلفین‌های پوزه‌دار (Tursiops truncates) کاهش یافته است. به‌طور کلی این پدیده از نارسایی‌های تولید مثلی مانند مرگ‌ومیر جنین، پریشانی و ذات‌الریه ناشی می‌شود؛ بیماری‌هایی که همگی با آلودگی آب ارتباطی نزدیک دارند.
حفاظت از دلفین‌ها و فرزندان آینده آن‌ها مستلزم درک دقیق علل ناموفق بودن حاملگی در این حیوانات است. اگرچه امروزه برای بررسی رشد و وضعیت جنین در انسان و سایر پستانداران (مثلا اسب) روش‌های استانداردی وجود دارند؛ اما سونوگرافی دلفین‌ها به لحاظ تاریخی فاقد چنین ارزیابی‌های دقیق و پیچیده‌ای است. اکنون یک رویداد پیشرفته‌تر به کارشناسان امکان می‌دهد تا انواع ناهنجاری‌ها و عوارض جنین در تمامی مراحل حاملگی دلفین‌ها را تشخیص دهند. این تصاویر نمایانگر یک پیشرفت علمی باورنکردنی هستند؛ اما دلایل ضرورت بررسی آن‌ها احتمالا تکان‌دهنده خواهند بود.
فارست گومز؛ مدیر گروه پزشکی در بنیاد ملی پستانداران دریایی (NMMF) می‌گوید: “این روش پیشرفته سونوگرافی به ما امکان می‌دهد تا انواع مشکلات جنین در دلفین‌ها را طی دوره 3 ماهه نخست بارداری آن‌ها تشخیص دهیم. این پدیده امکان بررسی راهکارهای احتمالی برای نجات بارداری را فراهم نموده و نهایتا به کنترل جمعیت دلفین‌ها و مقابله با عوامل خطرزا برای سلامتی آن‌ها کمک می‌کند.”
اکنون ثابت شده که انجام سونوگرافی بارها به حفظ جان جنین انسان و سایر حیوانات کمک کرده است و دلفین‌ها نیز از چنین قاعده‌ای مستثنی نیستند. اکنون سال‌هاست که به منظور ارزیابی باروری موفق دلفین‌ها و همچنین وضعیت سلامت سیستم‌های ریوی، قلبی، کبدی، ادراری، دستگاه گوارش و لنفاوی از تکنیک سونوگرافی استفاده می‌شود.
اکنون محققان موسسه NMMF با توسعه فعالیت‌های پیشین، اقدام به تهیه یک پروتکل ثابت جهت نظارت بر سونوگرافی دلفین‌های باردار پوزه‌دار نموده‌اند. در حد فاصل سال‌های 2010 تا 2017، این تیم 16 مورد حاملگی سالم در 10 دلفین پوزه‌دار پرورش یافته توسط انسان را با دقت کنترل کرد.
اگرچه این جامعه آماری نسبتا کوچک به‌نظر میرسد؛ اما در جریان مطالعه مذکور از بالغ بر 200 تصویر سونوگرافی استفاده شد و در هر اسکن بیش از 70 عامل مختلف مورد سنجش قرار گرفت. این پدیده به تیم تحقیقاتی امکان می‌دهد تا جنین‌ها و جفت‌های طبیعی دلفین‌ها را شناسایی کنند.
رویکرد ارتقایافته با تعریف پارامترهای جدید به پزشکان اجازه می‌دهد تا ناهنجاری‌های مادرزادی و مشکلات بارداری را به شکلی سریع و زودهنگام تشخیص دهند. سینتیا اسمیت؛ مدیر اجرایی بنیاد NMMF می‌گوید: “اکنون ما می‌توانیم آزمایش سونوگرافی 20 هفتگی جنین انسان را برای دلفین‌ها نیز اجرا نماییم. این پدیده به‌معنای امکان درک بهتر مشکلات بهداشتی پیش روی دلفین‌های مادر و نوزادان آن‌ها خواهد بود. چنین پیشرفتی برای حفاظت از دلفین‌های پوزه‌دار و سایر پستانداران آبزی بسیار موثر بوده و معادلات بازی در این حوزه را تغییر خواهد داد.”
پس از فاجعه Deepwater، تنها 19 درصد از دلفین‌های ماده ساکن مناطق آلوده موفق به تولد نوزادان زنده شدند؛ در حالی‌که این رقم در دلفین‌های ساکن مناطق غیرآلوده به‌طور معمول معادل 65 درصد است.
در رویدادی حیرت‌انگیز، بسیاری از دلفین‌های ماده پس از زایمان جنین مرده خود در اطراف آن پرسه می‌زدند. اگرچه تولد نوزادان مرده با آلودگی نفتی به‌طور مستقیم ارتباط ندارد؛ اما همزمانی این 2 پدیده یقینا مشکوک به‌نظر میرسد.
به‌عنوان مثال در نخستین سال‌های پس از نشت نفت، میزان نارسایی‌های تولید مثلی در دلفین‌های ساکن خلیج باراتاریا نسبت به دلفین‌های سایر مناطق غیر آلوده 4 برابر بیشتر بود. همچنین نرخ زایمان بچه دلفین‌های مرده در این مناطق نیز به میزان چشمگیری افزایش یافت.
اکنون پزشکان با استفاده از یک تکنیک سونوگرافی پیشرفته می‌توانند ریسک حاملگی در دلفین‌ها را با دقتی به‌مراتب بالاتر از گذشته اندازه‌گیری کنند. همچنین سنجش ضربان قلب جنین، حجم آئورت و ضخامت چربی بدن همگی به تشخیص رشد و سلامت جنین کمک خواهند کرد.
محققان در جریان انجام سونوگرافی دریافتند که عدم تحرک جنین لزوما خطرناک نیست؛ اما عدم ضربان قلب یا مشاهده ناهنجاری در شکل ظاهری ارگان‌ها احتمالا نشان‌دهنده مرگ جنین است.
تایید یافته‌های فوق و گسترش روش‌های تشخیصی مستلزم انجام مطالعات بیشتر خواهد بود. اما محققان امیدوارند که این اطلاعات در تشخیص زمان بروز مشکلات تولیدمثلی دلفین‌ها مفید باشند. نتایج این پژوهش در نشریه Veterinary Radiology and Ultrasound منتشر شده است.
نوشته تصاویر سونوگرافی دقیق از دلفین‌های باردار برای نخستین بار منتشر شدند اولین بار در اخبار تکنولوژی و فناوری پدیدار شد.
