در پی توقف فعالیت CDNهای تلگرام در ایران، تلگرام روز پنجشنبه به صورت موقت کند شد.
با دستور دبیر شورای عالی فضای مجازی، CDNهای شرکت تلگرام روز پنجشنبه مسدود و شد و میلیون ها کاربر این پیام رسان، با کندی در دانلود عکس و فیلم مواجه شدند.
این کندی در عمل تنها برای چند ساعت طول کشید و تا حدود زیادی این اختلال پنج شنبه بعداز ظهر برطرف شد.
چرا تلگرام در ایران CDN دارد؟
مرداد ماه سال گذشته محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران و پاول دوروف مدیر تلگرام در سخنان جداگانه ای، استقرار CDN تلگرام (شبکه های تحویل محتوا) در ایران را تایید کردند. البته در همان زمان هم واعظی اعلام کرد که سرورهای تلگرام به ایران آمده اما دوروف این موضوع را تکذیب کرد و گفت که تنها CDNهایش را به ایران منتقل کرده است. CDN ها می توانند سرعت دریافت اطلاعات از سوی کاربران را به میزان چشم گیری افزایش بدهند و این موضوع برای کانال های حجیم و سوپرگروه های بزرگ که محتوا با سرعت زیادی در آنها رد و بدل می شود بسیار مثبت بود. به همین دلیل استقرار CDNهای تلگرام در ایران یکی از دستاوردهای واعظی به شمار می رفت. علاوه بر این بخشی از ترافیک بین المللی تلگرام در ایران به صورت داخلی رد و بدل می شد که استقرار سرورها، عملا منجر به داخلی سازی مسیر ترافیک و صرفه جویی ارزی در خرید پهنای باند شد.
قطع ناگهانی CDNها
شرکت ارتباطات زیرساخت روز پنج شنبه در اقدامی جالب توجه و در راستای شفافیت ساختارمند که آن را راهبردی اساسی در وزارت ارتباطات می داند، اطلاعیه ای صادر کرد:
«عصر روز گذشته (چهارشنبه) ابلاغیه ای از سوی دبیر محترم شورای عالی فضای مجازی و رییس مرکز ملی فضای مجازی واصل شد که بر اساس آن، مجوز قانونی صادره آن مرکز در سال ۱۳۹۵ درباره استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام رسان تلگرام (CDN) در ایران لغو و باطل اعلام شده است.بر اساس روال های قانونی، شرکت ارتباطات زیرساخت موظف است در مقایسه با خروج این سرورها از مدار اقدام کند و از این پس، ترافیک این پیام رسان تنها از طریق «ارتباطات بین الملل کشور» راهیابی خواهد شد، ضمن آنکه، اجرای این ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی، ممکن است کاهش کیفیت استفاده از این پیام رسان را در پی داشته باشد».
تلگرام زیر قولش زد
پس از قطع CDNها تلگرام در ایران، مقامات مختلف از بدقولی و عهدشکنی تلگرام گفتند.
محمد حسین پور، مدیرکل ارتباطات و روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی در این باره به مهر گفت: بنابر مصوبه سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان های اجتماعی شورای عالی فضای مجازی، مبنی بر ذخیره سازی و پردازش داده های عظیم مرتبط با فعالیت شبکه های پیام رسان اجتماعی در داخل کشور، مقرر شد پیام رسان تلگرام در مقایسه با نصب سرورهای ذخیره سازی خود در داخل کشور اقدام کند.
وی ادامه داد: اما با وجود تامین فضای مناسب و صدور مجوز ورود سرورهای آن به داخل کشور، راه اندازی مرکز مذکور فقط به صورت (CDN شبکه توزیع محتوا) صورت پذیرفت.
حسین پور گفت: لذا با توجه به عدم همکاری تلگرام در چارچوب مصوبه مذکور، ادامه فعالیت CDN تلگرام در ایران، غیرمجاز شناخته شد.
حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رییس جمهور نیز در توییتر خود نوشت: مجوز استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای تلگرام در ایران حاصل یک توافق مشروط بود و حالا که موسس تلگرام به تعهداتش عمل نکرده، دلیلی برای ادامه آن باقی نمی ماند.
وی نوشت: مجوز استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام رسان تلگرام (CDN) در ایران لغو شده است و ترافیک این پیام رسان تنها از طریق «ارتباطات بین المللی کشور» راهیابی خواهد شد.
آشنا افزود: این تسهیلات حاصل یک توافق مشروط بود حالا که موسس تلگرام به تعهداتش عمل نکرده است دلیلی برای ادامه آن باقی نمی ماند.
اظهارنظر عجیب رییس کمیته ارتباطات مجلس
رمضان علی سبحانی فر، رییس کمیته ارتباطات مجلس نیز در این باره گفت: پیام رسان تلگرام فیلتر نشده و بر روند استفاده مردم عادی خلل و ایرادی وارد نمی شود.
به گزارش خانه ملت، وی با بیان مصوبه شورای عالی مجازی مبنی بر لغو فعالیت سرورهای داخلی تلگرام در ایران، گفت: در حال حاضر پیام رسان تلگرام فیلتر نشده و بر روند استفاده مردم عادی خلل و ایرادی وارد نشده است، بلکه با این اقدام تنها دستگاه های دولتی نمی توانند از تلگرام استفاده کنند و کانال های ارتباطی آنها باید به پیام رسان های داخلی انتقال
یابد.
عضو ناظر مجلس در شورای عالی فضای مجازی، با بیان اینکه طی روزهای گذشته اعلام شده که دستگاه های دولتی از تلگرام خارج شوند، افزود: در حال حاضر دستگاه های دولتی از سرور داخلی تلگرام استفاده می کنند و لغو استقرار سرورهای داخلی این شبکه یعنی تلگرام دستگاه های دولتی قطع و کند می شود.
نماینده مردم سبزوار و جوین در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه پیام رسان تلگرام فیلتر نشده است، افزود: تلگرام باید براساس منافع ملی کشور پروتکل های ایران را می پذیرفت که این اقدام عملیاتی نشد، لذا سرورهای داخلی تلگرام قطع شده و بخش های دولتی دیگر نمی توانند از تلگرام استفاده کنند و کانال های آنها باید به پیام رسان های داخلی کوچ کند.
عضو ناظر مجلس در شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه با شرایطی که در چند روز اخیر رخ داده تلگرام حدود 30 درصد کاهش کاربر داشته است، گفت: در این راستا پیام رسان های داخلی افزایش 4 برابری داشته اند و بیش از 20 میلیون نفر در حال حاضر کاربر شبکه های داخلی شده اند.
تلگرام قابل فیلتر است
در آخرین اظهارنظرها نیز، رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تنش با سرویس پیام رسان تلگرام زمانی جدی شد که گرام یا رمزپول این پیام رسان خارجی راه اندازی شد.
مرتضی موسویان افزود: عملیات موجود برای راه اندازی گرام هزینه زیادی داشته و هم اکنون 82 نفر در دنیا 49 درصد این پول دیجیتال را خریده اند. شک و تردید به شبکه پیام رسان تلگرام و مدیر آن از اینجا بود که گفت این پول را برای ایران رایج نخواهم کرد در حالی که بیشترین کاربران این شبکه پیام رسان ایرانی هستند.
وی گفت: اجباری برای کوچ شهروندان به شبکه های داخلی وجود ندارد اما در نهایت به محض اینکه کاربران شبکه های داخلی بیشتر شوند این شبکه ها ظرفیت و خدمات خود را بالا می برند. پیش بینی می کنیم نهایتا دو پیام رسان داخلی اصلی در کشور برای ارایه خدمات باقی بمانند.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره توانایی کشور برای فیلتر تلگرام هم گفت: هم اکنون روی همه VPNهای موجود در کشور کار شده و الان امکان برای فیلتر وجود دارد. قرار است به افراد خاص اینترنت از خطی بدون فیلتر ارایه شود یعنی VPN را به صورت رسمی در اختیار افراد خاص دهیم در صورتی که این امکان فراهم شود بقیه (ارتباطات اینترنت) را می توان به راحتی بست.
