اگر کامپیوترتان دچار مشکلاتی مثل قفل کردنهای مداومشده است، یا در صفحه نمایش فقط یک صفحه آبی میبینید، یا سیستم بوت نمی شود، و یا سرعت سیستم تان به طور غیر طبیعی کند شده است، و مشکلاتی از این قبیل باید بدانید که سیستمتان از ناحیه هارد دیسکش دچار مشکل شده است.
هارد دیسک علاوه بر بالا بودن قیمتش، از لحاظ اطلاعاتش دارای اهمیت زیادی است، و ممکن است در صورت خرابی آن، درصد دسترسی به اطلاعاتش صفر شود؛ پس در صورت بروز هرگونه مشکل برای هارد، باید راه حل های برطرف کردن آنها را هم بدانیم تا علاوه بر نگهداری اطلاعات، با خرابی کامل هارد هم رو به رو نشویم.
با ما در ادامه این مقاله و بررسی مشکلات و راه حلهای خرابی هارد همراه باشید.
اگر از سیستم عاملهای ویندوزی استفاده میکنید، مثل ۷،۸،۱۰ به راحتی میتوانید از ابزار Check Disk که مایکروسافت برای تشخیص و بهبود مشکلات هارد در نظر گرفته است، استفاده کنید.
Check Disk چیست؟ و زمان استفاده از آن چگونه است؟
Chkdsk.exe که نام دیگر برنامه Check Disk است، به طور سیستمی در ویندوزها تعبیه شده است، و با اجرای آن به راحتی میتوانید مشکلات احتمالی هاردتان را پیدا کنید و آنها را رفع کنید.
اگر سیستم کامپیوتری و لپ تاپتان خیلی با خطر ضربه فیزیکی همراه نیست، بهتر است هر چندماه کوتاه، یک بار این برنامه را اجرا کنید تا مشکلات احتمالی هاردتان زودتر رفع و رجوع شود؛ البته این برنامه چون درایوها را یکی یکی اسکن میکند، پس مقداری زمان بر هم هست، ولی ارزش هاردتان را دارد.
حذف فایلهای تکراری در ویندوز
اگر با محیط گرافیکی ویندوز برای اجرای این برنامه راحت تر هستید و بخواهید که فایل های تکراری را که در یک درایو خاص هستند پیدا کنید، باید برنامه Check Disk را اجرا کنید؛ برای اینکار روی درایو مورد نظر راست کلیک کرده و گزینه properties را انتخاب کنید.
حالا در این پنجره به زبانه Tools بروید.
کاربرنی که با ویندوز ۷ کار می کنند بر روی گزینه Check now کلیک کنند، و کاربرانی که ویندوز ۸،۱۰ دارند گزینه Check را انتخاب کنند.
اگر از ویندوز ۸ یا ۱۰ استفاده می کنید و در این مرحله مشکل هاردتان به صورت خودکار شناسایی نشد، می توانید از تشخیص دستی برای این کار استفاده کنید، برای این منظور مطابق تصویر زیر گزینه Scan drive را انتخاب کنید.
در این صورت با وجود تشخیص مشکل هاردتان، می بینید که سیستم برای رفع مشکل ریستارت نمی شود، چرا که این گزینه نمی تواند به صورت خودکار مشکلات هاردتان را بر طرف کند.
بعد از اینکه مشکل سیستم تان تشخیص داده شد، می توانید برای رفع مشکل از گزینه هایی که خود ویندوز در اختیارتان قرار داده استفاده کنید.
اما اگر این گزینه نتوانست که به خوبی درایو را بررسی کند و مشکلات احتمالی آن را تشخیص دهد بر روی close کلیک کنید.
اگر از ویندوز ۷ استفاده می کنید، بعد از انتخاب Check now در زبانه Tools، دو گزینه به نام Automatically Fix File System Errors و Scan For and Attempt Recovery of Bad Sectors هست، هر دو را فعال کنید و گزینه استارت را کلیک کنید؛ در ضمن از قبل باید همه برنامه های باز را ببندید، و سپس بعد از فعال کردن گزینه ها کامپیوتر را ریستارت کنید؛ چون ویندوز در حال پیدا کردن بد سکتورهاست و به طور خودکار هم خیلی از مشکلات هارد را برطرف می کند، ممکن است این عملیات چند ساعت از وقت سیستم شما را بگیرد. و در صورت تکمیل عملیات، دیگر ویندوز اجازه ندارد از سکتورهای خراب استفاده کند و حتی اطلاعاتی را که در کنار این بدسکتورها قرار دارند را می تواند تا حد زیادی بازیابی کند.
اگر روی سیستمتان برنامههای بازی هست، و نم یخواهید که آنها را ببندید، دو گزینه موجود برای شما فعال نمی شود؛ پس بر روی Cancel کلیک کنید و سپس اجرای عیب یابی سیستم تان را با گزینه schedule a disk check به زمان دیگیری موکول کنید.
نحوه توقف زمان بندی برنامه Disk Check
گاهی برای ویندوز برنامه ریزی کرده اید که در صورت استارتاپ شدنش، برنامه Disk Check را هم اجرا کند؛ اگر الان از این انتخاب پشیمان شده اید می توانید از دستورات خط فرمان ویندوز به راحتی این اجرا را لغو کنید.
قبل از شروع باید با حساب کاربری مدیر یا Administrative سیستم را راه اندازی کنید، اما اگر الان وارد شده اید می توانید به منوی استارات بروید، در انجا عبارت command prompt را چستجو کنید و سپس بر روی آیکن آن راست کلیک کرده و گزینه Run as administrator را انتخاب کنید.
الان در صفحه کامند پرامت عبارت زیر را تایپ کنید، به جای واژه “C” می توانید نام درایو دلخواه خود را تایپ کنید و اینتر بزنید:
chkntfs c:
حالا پیغام زیر به شما نشان میدهد که چک دیسک، به صورت دستی زمان بندی شده است.
در صورتی که ویندوزبه صورت خودکار، اسکن هاردها را زمان بندی کرده باشد باید پیغام Volume is dirty را برایتان نشان دهد؛ ین پیغام یعنی اینکه با استارتاپ شدن ویندوز، به طور خودکار ویندوز برنامه chkdsk.exe را اجرا خواهد کرد.
و اگر با شروع ویندوز، زمان بندی برای اجرای chkdsk در نظر گرفته نشده باشد، پیغام the volume is not dirty را بر روی صفحه می بینید.
حالا در صورتی که بخواهید میتوانید اجرای زمان بندی چک دیسک را لغو کنید، برای این کار دستور زیر را تایپ کرده و Enter بزنید:
chkntfs /x c:
درست است که بعد از اینتر کردن دستورتان هیچ پیغامی مبنی بر لغو زمانبندی چک دیسک نمی بینید اما به طور خودکار بعد از اینکه سیستم تان را روشن کنید، ویندوز برنامه چک دیسک را اجرا نمی کند.
در هر صورت اگر به هر دلیلی فراموش کردید که زمان بندی را لغو کنید، به طور خودکار بعد از اجرای زمان بندی چک دیسک، ویندوز به شما ۶ ثانیه زمان میدهد تا بتوانید آن را لغو کنید.
اجرای دستور ChkDsk در محیط خط فرمان
اکثر کاربران برای کنترل بیشتر روی هاردشان ترجیح می دهند، که از محیط دستوری Command Prompt برای اجرای چک دیسک استفاده کنند؛ بعلاوه کاربران ویندوزهای ۸ و ۱۰ که نتوانسته اند از طریق محیط ویندوزی و مراحل بالا مشکل سیستم خود را پیدا کنند حتما باید برای بررسی کردن کامل هارد و رفع مشکل هاردشان از این محیط استفاده کنند.
برای باز کردن محیط خط دستوری می توانید کلیدهای ترکیبی ویندوز و X را نگهدارید، و سپس با انتخاب Command Prompt (Admin)، محیط به صورت دسترسی ادمینی برای شما باز می شود.
حال اگر از دستور chkdsk استفاده کنید، مشکلات سیستم تان به راحتی پیدا میشود و گزارشی از آن هم نمایش داده میشود ولی رفع نمی شود، چون با این دستور مجوز فقط خواندنی (read-only) برای بررسی هارد و درایو صادر می شود.
اگر میخواهید که علاوه بر تشخیص عیوب هاردتان، به رفع آنها هم بپردازید پس، از قبل تمام فایلهایی را که در درایو مربوطه باز هستند، را ببندید و سپس دستور زیر را تایپ کنید:
chkdsk /f c:
میتوانید با استفاده از دستور زیر، بد سکتورهای موجود در درایوتان را هم پیدا و رفع کنید:
chkdsk /r c:
طبق گزارشات، برنامه Chkdsk خیلی از مشکلات سیستم شما را پیدا و رفع می کند، و هاردتان دو مرتبه به روال عادی و قبلی خود کار می کند، و مشکلات سرعت، قفل کردن و.. هم رفع می شود.
نتیجه گیری:
هارد دیسک یکی از اجزای حیاتی برای کارایی سیستم های کامپیوتری محسوب می شود؛ و اختلال در عمکرد آن می تواند باعث بروز مشکلاتی از قبیل قفل کردن های مکرر سیستم، خاموش شدن آن، بالا نیامدن ویندوز، اختلال در سرعت و.. شود.
پس با تشخیص به موقع مشکلات آن و با صرف هیچ هزینه ای، می توانید از متضرر شدن خرید هارد دیسک دوباره و حتی از دست رفتن اطلاعاتتان جلوگیری کنید.
در این مقاله روشهای تشخیص به موقع اختلال در هارد و رفع این نواقص، به سادگی و با ابزارهای رایگان ویندوز بیان شده اند. دیدگاه ها و تجربیات دیگر خود در این باره را با گویا آی تی در میان گذاشته و این مطلب را روی شبکه های اجتماعی نشر دهید.