این روز‌ها اهمیت اینترنت در زندگی روزمره ما آن‌ چنان واضح و مشخص است که صحبت از آن جز تکرار دوباره معنای دیگری ندارد. کارت‌های ساعتی اینترنت و صدای DialUp شدن دستگاه را به خاطر می‌آورید؟!

امروز، نسل اینترنت‌های همراه است. توسعه‌شان جامعه آماری کاربران اینترنت‌های غیر همراه یا خانگی را کاهش داده و دلیلش هم کاملا مشخص است. چون همیشه همراه‌تان است!

ایرانیان چه زمانی اینترنت همراه را به اینترنت خانگی ترجیح دادند؟
این شرکت ایرانسل بود که اولین سرویس اینترنتی همراه را با نام GPRS معرفی کرد. درست در همین زمان، اکثر کاربران مشغول استفاده از کارت‌های اینترنتی برای دسترسی به این شبکه جهانی بودند.
GPRS ایرانسل با سرعت دانلود ۱۰ تا ۱۵ کیلوبایت بر ثانیه در دسترس مردم قرار گرفته بود و این ما بودیم که با نهایت شوق بسته‌های ارزان را خریداری ‌می‌کردیم و لذت می‌بردیم. در پی این حرکت ایرانسل، اولین اپراتور ملی ایران پا به پای ایرانسل آمد و همان سرویس را ارایه داد. البته تلاش‌های همراه اول برای این طرح قبل‌تر از ایرانسل بود اما خب سخت است دیگر…!

بالاخره با کلی تلاش، همراه اول هم توانست برای اولین بار سرویس اینترنت به کاربران ارایه بدهد؛ جالب توجه است که در همین زمان کشور همسایه یعنی امارات، اینترنت ۳G را به کاربران خود ارایه می‌داد.

مدتی گذشت و باز هم ایرانسل سرویس جدید به نام Edge را معرفی نمود. سرویسی بر پایه GSM که سرعت انتقال داده در آن بیشتر بود و در حداکثر توان خودش به ۴۰ کیلوبایت بر ثانیه می‌رسید؛ نامش هم اینترنت پرسرعت گذاشته شد!
همراه اول کمی از قافله عقب ماند و باز مثل GPRS با مشکلاتی مواجه شد. بعد از گذشت مدتی بالاخره اپراتور اول هم به این سرویس دسترسی پیدا کرد.
خلاصه آن زمان‌ها ایرانسل با بسته‌های مقرون به صرفه خود (اصلا شوخی نمی‌کنیم!) یکه‌تاز میدان اینترنت همراه بود. همراه اول هم مشغول تدابیری برای فروش بهتر سیمکارت‌های دایمی خودش بود!
در کنار این دو کمپانی همراه ایران، نامی از تالیا هم به گوش می‌رسید اما حرکت مثبت و خاصی از آن مشاهده نشد. مدتی گذشت و کاربران از سرویس Edge استفاده می‌کردند (تا یادمان نرفته بگوییم امارات این موقع اینترنت ۴G را به کاربران ارایه می‌داد).
دیگر سرویس خاصی معرفی نشد تا نداهایی از تاسیس یک اپراتور همراه دیگر آمد. اپراتوری که با سرعت بی نهایتش قرار بود تمامی رقیبان حاضر در عرصه را پشت سر بگذارد. این اپراتور پیشگام، رایتل نام داشت. رایتلی که نسل جدیدی از اینترنت را که سالیان سال همراه اول و ایرانسل قولش را داده بودند، معرفی کرد. دیگر خبری از نسل دوم در این اپراتور نبود. اولین اینترنت پر سرعت نسل سوم توسط رایتل عرضه شد. نسل سومی که در دو نوع سرعت، اینترنت را ارایه می‌داد.
سرعت دانلود توسط نسل سوم رایتل می‌توانست در محدودیت پایه تا ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه و در محدودیت حرفه‌ای تا ۴۰۰ کیلوبییت بر ثانیه برود.
قیمت‌‌ بسته‌های اینترنتی رایتل بدون شک چون از نسل سوم استفاده می‌کرد، بیشتر بود و گران‌ترین قیمت سرویس اینترنتی همراه را در آن زمان رایتل ارایه می‌داد. اینترنت نسل سوم تا سال ۹۳ به رایتل انحصار داده شده بود. سرعت رایتل به نسبت دو اپراتور دیگر بسیار بیشتر بود و همین موضوع باعث شد ایرانسل و همراه اول به سرعت خودشان را به این اپراتور نزدیک کنند.

بعد از تمام شدن انحصار نسل سوم رایتل، ایرانسل و همراه اول قدرتمند‌تر از قبل وارد عرصه رقابت شدند. این بار نه تنها با نسل سوم بلکه این دو شرکت از نسل چهارم هم پرده برداری کردند و با هدف کنار زدن رایتل وارد نبرد شدند. سرعت‌‌ها در هر دو اپراتور ایرانسل و همراه اول به شدت افزایش داشتند اما باز آن سرعتی که در تکنولوژی ۴G باید ارایه می‌شد، نشد و همراه اول بسته‌هایی با وجود محدودیت در سرعت ارایه داد.

رایتل در این زمان که سرعتش با دو اپراتور دیگر اصلا قابل مقایسه نبود با معرفی سرویس نسل چهارم خود و همچنین کاهش دادن قیمت، افزایش سرعت و برداشتن محدودیت‌ها در تلاش بود که دل کاربران را به دست بیاورد که به نظر تا حدی هم موفق بود.
امروز وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کرده است. هر سه شرکت اینترنت همراه باهم در رقابت بوده و سعی دارند بهترین خدمات را ارایه بدهند. سرعت‌ها آنچنان که در سرویس ۴G تعریف می‌شود، نیستند در عوض قیمت‌ها…!
هزینه بسته‌های اینترنت در اپراتور رایتل با طرح سرعت حرفه‌ای چیزی حدود ۵ هزارتومان به ازای هر گیگابایت در ماه است. در ایرانسل هزینه هر گیگابایت حدود ۴ هزار  تومان محاسبه شده است، همچنین همراه اول هزینه را برای هر گیگابایت چیزی حدود ۴ هزار تومان در طرح بدون محدودیت سرعت قرار داده است و در طرح محدود، ارزان‌ترین است.
در حال حاضر این سه کمپانی با رقابت در این عرصه، اینترنت همراه را به شدت توسعه می‌دهند و همین موضوع باعث کم رنگ‌تر شدن اینترنت‌های ثابت خانگی می‌گردد.
سرعت کلی اینترنت در ایران چیزی معادل ۴.۹۶ مگابیت بر ثانیه است که در رتبه ۱۵۰ جهان قرار می‌گیرد.
کشور‌های مراکش، جمهوری آذربایجان، اندونزی با سرعت‌هایی بیشتر در رتبه‌های بالاتری قرار دارند. با توجه به این موضوع دلیل مناسب نبودن سرعت اینترنت همراه با وجود تکنولوژی‌های جدیدتر مثل ۳G و ۴G می‌تواند پهنای باند کم به اشتراک گذاشته شده باشد.

نظر شما در رابطه با اینترنت همراه در ایران چیست؟ آیا از سرویس دهنده اینترنتی همراه خود راضی هستید؟ دیدگاه خودتان را در این باره با ما در میان بگذارید.

نوشته نگاهی به وضعیت اینترنت همراه ایران از گذشته تاکنون! اولین بار در - آی‌تی‌رسان پدیدار شد.