هنگامی که برای اولین بار می خواهید یک تلسکوپ بخرید هیجان زیادی برایتان دارد. اما اگر تنها چند موضوع اساسی بسیار ساده که در این مقاله برایتان تشریح می شود را بدانید می توانید تلسکوپی مناسب با علایق نجومی، سبک زندگی و صد البته بودجه مالی تان خریداری کنید.

تلسکوپ هدیه ای بسیار معروف است، مخصوصا هنگام تعطیلات. این وسیله دریچه ای به جهان است و می تواند یک عمر لذت به همراه داشته باشد.

اما چیزی به نام “تلسکوپ” کامل وجود ندارد درست مثل اینکه خودروی کاملی وجود ندارد. در عوض می بایست  بر اساس اینکه دوست دارید چه چیزی را رصد کنید، سبک زندگی و بودجه تان تلسکوپ مد نظر تان را انتخاب کنید. بسیاری از تلسکوپ های خوب برای آماتور ها قیمتی نزدیک ۴۰۰ دلار و یا بیشتر دارند اما مورد های بسیار خوبی با قیمت زیر ۲۵۰ دلار نیز یافت می شوند.

در این آموزش ما قصد داریم شما را با مدل های تلسکوپ کنونی آشنا کنیم. اگر با چند مسئله اساسی آشنا باشید به راحتی می توانید هنگام گشت و گذار در بازار تلسکوپی که مد نظر دارید را خریداری کنید.

تلسکوپ مد نظر شما دو بخش مهم و اصلی دارد: اپتیک های با کیفیت  و پایه ای مستحکم و نرم. بقیه چیز ها همگی برابر اند، دوربین های بزرگتر در تلسکوپ دامنه دید و سهولت کار بهتری نسبت به کوچکتر ها دارند همانطور که در ادامه متوجه خواهید شد. کارایی و آسان بودن حمل نقل را از یاد نبرید، بهترین تلسکوپ آن است که بتوانید از آن به خوبی استفاده کنید.

روزنه لنز: مهم ترین مشخصه هر تلسکوپ

مهم ترین مشخصه ی هر تلسکوپ قطر روزنه لنز آن یا همان aperture یعنی قطر لنز و یا آینه ی جذب کننده نور آن است که عموما آن را objective خطاب می کنند. بر روی متمرکز کننده و یا جلو لوله آن و یا بر روی جعبه به دنبال مشخصات تلسکوپ بگردید. قطر روزنه (D) به میلیمتر و به ندرت به اینچ نشان داده می شود (۱ اینچ معادل ۲۵٫۴ میلیمتر است). به عنوان یک قانون عمومی باید بدانید که تلسکوپ شما باید حد اقل روزنه ای به قطر ۲٫۸ اینچ (۷۰ میلیمتر) و ترجیها بیشتر داشته باشد.

روزنه وسیع تر امکان دیدن اشیائ کم نور تر و جزییات دقیق تری نسبت به روزنه های کوچک تر فراهم می کنند. اما یک تلسکوپ کوچک خوب هم می تواند چیز های بسیاری را به شما نشان دهد مخصوصا اگر به دور از نور شهری زندکی می کنید. به عنوان مثال، در مکانی نسبتا تاریک می توانید با تلسکوپی با روزنه ۳٫۱ اینچی (۸۰ میلیمتری) کهکشان هایی در ورای کهکشان شیری را رصد کنید. اما اگر می خواهید همان کهکشان ها را با جزیات بیشتری ببینید احتمالا به تلسکوپی با روزنه ۶ یا ۸ اینچی مانند تصویر سمت راست نیاز خواهید داشت. صرف نظر از نور پیرامون رصد کردن با تلسکوپی که روزنه وسیع تری دارد بسیار بهتر و جذاب تر از دیدن همان چیز با تلسکوپی کوچکتر خواهد بود.

از تلسکوپ هایی که با میزان بزرگنمایی شان تبلیغ و به فروش می رسند دوری کنید مخصوصا آن دسته که قدرت بزرگنمایی غیر محتمل ۶۰۰ برابری دارند. برای بیشتر فعالیت های نجومی حداکثر بزرگنمایی مفید یک تلسکوپ ۵۰ برابر میزان قطر روزنه اش در اینچ است ( و یا دو برابر در میلیمتر) .اگر می خواهید در بزرگنمایی ۶۰۰ برابر تصویر خوبی داشته باشید به لنزی با روزنه ۱۲ اینچی نیاز خواهید داشت.  حتی در این صورت هم باید منتظر تاریکی شب بمانید تا شرایط رصد کردن کاملا مناسب باشد.

انواع مختلف تلسکوپ

سه نوع اصلی تلسکوپ وجود دارد:

عدسی نور شکن: در جلو لوله یک لنز دارند. این مدل تلسکوپ مدلیست که قطعا همه شما با آن آشنایی دارید. در حالی نگه داری از این مدل ها عموما ارزان است ولی با افزایش سایز روزنه قیمت شان به شدت بالا می رود. از میان تلسکوپ های عدسی نور شکن مدل aprochromat کیفیت اپتیکال بسیار بهتری (و قیمت بالاتری) نسبت به دیگر achromat ها عرضه می کند.

بازتابنده: این نوع تلسکوپ ها نور را در آینه ای در انتهای لوله ی اصلی متمرکز می کنند. در بازه ای از سایز روزنه این نوع تلسکوپ ها ارزان ترین در بازار هستند اما باید هر از گاهی جایگیری و تنظیم اپتیک ها را دست کاری کنید مخصوصا اگر زیاد تلسکوپ را جا به جا می کنید اما تنظیم آن کاری نسبتا ساده و سر راست است.

ترکیبی: (یا catadioptric) تلسکوپ های این چنینی که ترکیبی از آینه و لنز دارند لوله های جمع و جور و کم وزن دارند. دو طراحی معروف از این تلسکوپ ها Schmidt-Cassegrains و Maksutov-Cassegrains هستند.

طول کانونی  (F یا FL) objective یا هدف  کلید فهمیدن میزان بزرگنمایی تلسکوپ است.  این هم تنها همان فاصله کانونی هدف با چشمی تلسکوپ که در اول لوله قرار گرفته است می باشد. به عنوان مثال، اگر تلسکوپی فاصله کانونی ۵۰۰ میلیمتری و چشمی ۲۵ میلیمتری داشته باشد پس بزرگنمایی آن ۲۵/۵۰۰ یا ۲۰ برابر می باشد. بیشتر انواع تلسکوپ ها چندین چشمی جدا دارند و می توانید میزان بزرگنمایی را با تعویض چشمی های دارای فاصله کانونی مختلف تغییر دهید.

پایه: یکی از اجزای تلسکوپ که کمترین توجه به آن می شود

تلسکوپ به یک پایه مناسب برای ثابت ماندن نیاز دارد. اغلب تلسکوپ ها در بسته ای که عرضه می شوند دارای سه پایه هستند اما بسیاری از تلسکوپ های کوچکتر تنها یک پایه اتصال دارند تا بتوان آن ها را تنها با یک پیچ به سه پایه های عکاسی متصل کرد. (به خاطر داشته باشید که پایه ای که با آن تصاویر خانوادگی میگیرید ممکن است برای ثابت نگه داشتن تلسکوپ مناسب نباشد). پایه های مخصوص تلسکوپ دیگر اتصال های تک پیچی آسان ندارند اما در عوض مستحکم تر و مقاوم تر هستند.

در برخی از پایه ها تلسکوپ به جهات چپ، راست، بالا و پایین می چرخد درست مانند سه پایه عکاسی ، این پایه ها را به اختصار altitude-azimuth یا (alt-az) می نامند. برخی از تلسکوپ های بازتابنده با پلتفورمی چوبی ساده و زیبا عرضه می شوند که dobsonian نام دارند. این پایه از انواع alt-az می باشد. مکانیزم جدید تری که برای دنبال کردن حرکات ستاره ها بر روی یک محور طراحی شده است پایه استوایی یا equatorial نام دارد. این نوع پایه ها معمولا بزرگ تر و سنگین تر از alt-az هستند. برای اینکه بتوانید به درستی از این پایه استفاده کنید باید آن را به سمت ستاره قطبی شمالی تنظیم کنید.

برخی از تلسکوپ ها موتور های کوچکی برای چرخیدن دارند که این کار را می توان با فشردن یک کلید بر روی کنترل انجام داد. در مدل های پیشرفته تر از این مدل ها که عموما تلسکوپ های “Go To” نام دارند یک کامپیوتر بسیار ریز درون کنترل قرار دارد. هنگامی که تاریخ و زمان درست و موقعیت جغرافیایی تان را وارد کردید (مدل های جدید حتی به این هم نیازی ندارند)  تلسکوپ به صورت خودکار اشیائ نجومی را ردیابی و رصد می کند.در  برخی از این نوع تلسکوپ ها به شما اجازه انجام یک تور راهنما داده می شود که در آن بهترین نمایش از اشیائ فضایی به همراه نوشته های دیجیتالی از اطلاعات کنونی در خصوص آن اشیاء به شما نشان داده خواهد شد.

اما تلسکوپ های Go To برای همه مناسب نیستند. فرآیند راه اندازی شان برای افرادی که از آن سر در نمی آورند و نمی دانند که باید بر اساس کدام ستاره ها تلسکوپ را تنظیم کنند بسیار گیج کننده است. و تلسکوپ های Go To ارزان روزنه های کوچک تری نسبت به مدل های معمولی و ابتدایی تر با قیمت برابر دارند.

به خاطر داشته باشید

تقریبا هر تلسکوپی که می خرید می تواند بینش شما نسبت به جهان لذت بخش نجومی را بیشتر کند. با کمی دقت در انتخاب  درست تلسکوپ مورد نظر تان می توانید برای مدتی طولانی از گشت و گذار در آسمان ها لذت ببرید.

آیا تاکنون برایتان پیش آمده که بخواهید یک تلسکوپ خریداری کنید یا اینکه بخواهید به کسی برای خرید تلکسوپ مشورت بدهید؟ تجربیات واقعی خود را در این باره با ما در میان بگذارید و در ادامه این مطلب ارزشمند را روی شبکه های اجتماعی منتشر کنید.

منبع: skyandtelescope.com