احتمالا همه شما با هشت سیاره منظوره شمسی آشنا هستید: عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون. یک سیاره کوتوله هم در کنار آنها قرار گرفته که پلوتو نامیده می شود.

گویا آی تی – اما این جهان یخ زده، انسان ها را کنجکاو کرده تا به جایی فراتر از آن بروند و در منطقه ای که “کمربند کوئیپر” نامیده می شوند، کمین کنند.
همان طور که این انیمیشن بسیار زیبا نشان می دهد، تعداد سیاره های کوتوله ای مانند پلوتو احتمالا صد یا حتی هزار برابر سیاره های معمولی است.
اما اگر یک گروه کوچک از اخترشناسان که در حال تحقیق در این زمینه هستند، بتوانند راهش را پیدا کنند، اکثر این سیاره های کوتوله به سیاره های تکامل یافته ای تبدیل می شوند و برچسب “کوتوله” از آنها برداشته می شود.

این انیمیشن از کجا آمده است
خالق و مدیر تیم ساخت این نرم افزار ، دن دیکسون، می گوید ما اولین بار این انیمیشن را در یکی از پست های شبکه اجتماعی ردیت (Reddit) دیدیم که کاربری به نام Nobilitie آن را منتشر کرده بود. این انیمیشن در واقع یک قسمت از بازی شبیه ساز مبتنی بر جهان فیزیک است که “Universe Sandbox2” نامیده می شود.
هر حلقه، نشان دهنده یک مدار است و همه حلقه هایی که فراتز از محدوده هشت حلقه داخلی وجود دارند، متعلق به سیارات کوتوله هستند.
دیکسون در پاسخ به این پست شبکه ردیت گفت، این مدارها بر اساس یک فهرست به روز از جهان های پیشنهادی رسم شده اند که توسط مایک براون، یکی از ستاره شناسان دانشگاه کلتک (Caltech) تهیه شده است.

براون در ایمیلی که به نشریه business Insider فرستاد، نوشت “این ویدئو یک نمایش بسیار زیبا از چیزی است که در جایی بسیار دورتر از ما وجود دارد! تفاوت قابل توجه میان سیارات غول پیکر معمولی و اتفاقی بودن وجود سیارات کوتوله، کاملا آشکار است”.
براون، همان کسی است که “اریس”، یعنی دهمین سیاره منظومه شمسی را کشف کرد. جرم این سیاره تقریبا ۲۷ درصد بیشتر از جرم پلوتو است.
کشف او، در نهایت در سال ۲۰۰۶، پلوتو را به عنوان یک سیاره bonafide “کُشت”. در آن زمان هزاران اخترشناس به این موضوع رای مثبت دادند که در فرهنگ واژگان جدید اجرام آسمانی، پلوتو را در کنار اریس، یک “سیاره کوتوله” بنامیم.

البته تعدادی از اخترشناسان نیز با این تصمیم مخالفت کردند و گفتند مانند گذشته آن را “Bullsh-t” بنامیم. عموم مردم نیز این تصمیم جدید را نپذیرفتند: از آن زمان به بعد، براون ایمیل های زیادی در مورد ابراز نفرت دانش آموزان نسبت به خودش دریافت کرده است.
فهرستی که براون تهیه کرده، اجرام آسمانی که در اعماق فضا شناسایی شده اند را بر اساس احتمال وجود آنها دسته بندی کرده است. اجرامی که بزرگتر هستند و در قسمت های عمیق تر فضا وجود دارند، قطعیت بیشتری دارند؛ در حالی که اشیای دورتر، از قطعیت کمتری برخوردارند.
پلوتو، اریس، سرس، ماکیماکی، هائومیا، و پنج مورد دیگر، در دسته “نزدیک به قطعیت” قرار می گیرند. به عبارت دیگر، آنها قطعا سیاره های کوتوله هستند و ستاره دنباله دار یا جرم نجومی دیگری به شمار نمی روند. ۳۰ مورد، “به احتمال زیاد” سیاره کوتوله هستند و ۷۵ مورد را “احتمالا” می توان سیاره کوتوله نامید. تقریبا ۸۵۰ مورد، اجرامی هستند که “شاید” یا “با احتمال کمی” سیاره کوتوله می باشند.
براون حدس زده که حدود نیمی از مواردی که نامزد سیاره کوتوله بودن هستند، هنوز شناسایی نشده اند. اگر آنها هم شناسایی شوند، تعداد سیاره های کوتوله به بیش از ۲۰۰۰ مورد می رسد.

آیا باید “سیاره” را مجددا تعریف کنیم؟
البته حتی بهترین تخمین های براون هم، صحت و اعتبار کمی دارند. در تصویر بالا، مدار پلوتو به رنگ زرد نشان داده شده و نقاط فراتر از آن، اجرام موجود در کمربند کوییپر هستند.
براون می گوید “همان طور که در این تصویر می بینید، برخی از آنها در مدارهای کاملا بیضوی قرار دارند. اینها اکثر وقت خود را در لبه بیرونی مدار خود می گذرانند و به همین دلیل به سختی دیده می شوند. احتمالا تعداد واقعی آنها نزدیک به پنج برابر تعداد مشاهده شده باشد”.
براون معتقد است فضاپیمای هسته ای New Horizons ، که یک دهه کار می کند و اکنون در حال کاوش در کمربند کوییپر است، بخش اعظم این جهان پنهان را نمی تواند کشف کند.
او می گوید “این واقعیت که تعداد بسیار زیادی از این اجرام وجود دارند، نشان می دهد که اکتشافات انجام گرفته در این زمینه، در آینده عمدتا متکی بر تلسکوپ ها خواهند بود”.
طبق یک پوستر که ۷ محقق این هفته در چهل و هشتمین کنفرانس علوم قمری و سیارات ارائه کرده اند، ستاره شناسان یک بار دیگر از دیدن آنچه که یخ، فلز و صخره شناور در فضا می دانند، شگفت زده شده اند.
این تیم تحقیقاتی، به جای دسته بندی اجرام آسمانی به صورت سیاره ها، سیاره های کوتوله و قمر ها، که بر اساس گردش آنها به دور خورشید یا هر ستاره دیگری نامگذاری شده اند، قصد دارد این سیستم را ساده سازی کند: تا زمانی که یک جرم آسمانی به اندازه کافی بزرگ باشد که تقریبا گرد در نظر گرفته شود، و گازهای داغ را در هم آمیخته نکند (مانند خورشید)، باید آن را یک سیاره دانست.
اگر تعداد ستاره شناسان موافق، به اندازه کافی زیاد باشد، منظومه شمسی به طور ناگهانی صاحب ۱۱۰ سیاره رسمی می شود؛ و البته اگر فهرست براون طولانی تر شود، شاید صدها یا حتی هزاران مورد دیگر به آنها اضافه شود.