عرضه گوشی‌های آی‌فون در سال ۲۰۰۷، نویدبخش تحول انفجاری عظیمی در صنعت گوشی‌های هوشمند بود. در این مدت تغییرات متعددی در این حوزه بودیم. در گذر زمان، به جای آن‌که شاهد کوچکتر شدن تدریجی اسمارت‌فون‌ها باشیم، این دستگاه‌ها شروع به بزرگ و بزرگ‌تر شدن کردند تا بتوانند نمایشگر بزرگ‌تری را در خود جای دهند. رویه‌ای که به‌صورت فزاینده در حال تبدیل گوشی‌های هوشمند به کامپیوترهای شخصی با ابعاد جیبی است. ۱۰ سال پس از عرضه نخستین نسل از گوشی‌های آی‌فون، شرکت اپل گوشی آی‌فون X را عرضه کرد. دستگاهی با طراحی چشم‌نواز که اولین تکاپوی اپل به سوی روند جدید استفاده اسمارت‌فون‌ها از نسبت تصویر ۱۸:۹ به‌شمار می‌رود.

صرف‌نظر از این موضوع که اصطلاحا طرفدار اپل یا وفادار به اندروید باشید، اگر اکنون از یک گوشی پرچم‌دار سال ۲۰۱۷ استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد، اسمارت‌فونی که اکنون در دستان شما قرار دارد مجهز به نمایشگری کشیده خواهد بود. با وجود این‌که تولیدکنندگان گوشی‌های تلفن همراه به‌صورت جسته و گریخته محصولاتی را با نسبت تصویر نامتعارف عرضه کرده‌اند؛ اما تا زمان معرفی گوشی‌های ال‌جی G6، گلکسی S8 و گلکسی S8 پلاس شرکت سامسونگ در ماه‌های مارس و آوریل سال ۲۰۱۷، استفاده از این ویژگی در اسمارت‌فون‌ها به رویه اصلی تبدیل نشده بود.

از آن زمان، شاهد عرضه چندین دستگاه پرچم‌دار دیگر با نمایشگرهای فوق‌العاده کشیده، شامل سامسونگ گلکسی‌نوت ۸، گوشی‌های پیکسل ۲ و پیکسل ۲ XL شرکت گوگل، آی‌فون X و حتی گوشی وان‌پلاس ۵T بوده‌ایم. کلیه این اسمارت‌فون‌ها از نسبت تصویر ۱۸:۹ بهره می‌برند. از آن‌جایی‌که شمار پرچم‌داران مجهز به نسبت تصویر ۱۸:۹ رو به افزایش است، مشتریان این گجت‌ها بایستی سوال مهمی را از خود بپرسند: آیا واقعا مزایایی در استفاده از نمایشگرهای ۱۸:۹ وجود دارد؟

کارایی

از منظر قابلیت استفاده، عرض صفحه‌نمایش دستگاه فاکتوری بسیار مهم است. پیش از آن‌که استفاده از نسبت تصویر ۱۸:۹ به عنوان رویه‌ای اصلی در گوشی‌های هوشمند مطرح شود، افزایش اندازه نمایشگر، به عنوان رویه حاکم بر این حوزه قلمداد می‌شد. در آن زمان، تقریبا کلیه گوشی‌های هوشمند دارای نسبت تصویر ۱۶:۹ بودند.

تعیین اندازه نمایشگر یک اسمارت‌فون، نمایانگر سایز آن است که به‌صورت مورب و از یک گوشه نمایشگر تا گوشه دیگر آن اندازه‌گیری می‌شود. اما در صورتی‌که ابعاد یک گوشی هوشمند با نمایشگر ۵.۵ اینچی و نسبت تصویر استاندارد ۱۶:۹ را اندازه بگیرید، در واقع نمایشگر دستگاه در حدود ۴.۷۹ اینچ بلندی و ۲.۶۹ اینچ پهنا دارد. با این‌حال، از نظر قابلیت استفاده، پهنای صفحه نمایش مسئله بسیار مهمی است که می‌تواند بیشترین تاثیر را داشته باشد. به عنوان مثال پهنای دستگاه، تعیین می‌کند که برای کار آسان با آن، استفاده از یک دست کفایت می‌کند یا بدین منظور باید از هر دو دست خود کمک بگیرید.

بدیهی است در صورتی‌که یک اسمارت‌فون مجهز به نمایشگری بزرگ باشد، قرارگیری این نمایشگر بر روی دستگاه، مستلزم طراحی عریض‌تر بدنه آن است. این مسئله می‌تواند موجب بدقوارگی گوشی برای افرادی با دست‌های کوچک‌تر شود. با وجود این‌که استفاده از نمایشگرهای بزرگ‌تر، امری دشوارتر است، اما هم‌چنان بیش‌تر کاربران متقاضی نمایشگرهای بزرگ و بزرگ‌تر در اسمارت‌فون‌های خود هستند.

در صورتی‌که همان نمایشگر ۵.۵ اینچی فرضی که پیش‌تر بدان اشاره شد را در نظر بگیرید که این‌بار در عوض نسبت تصویر ۱۶:۹، با نسبت تصویر ۱۸:۹ تولید شده باشد، ابعاد واقعی نمایشگر به درازای ۴.۹۲ اینچ و پهنای ۲.۴۵ اینچ تغییر می‌کند. به عبارت دیگر، بلندی صفحه نمایش، دو برابر شده است، در حالی‌که از پهنای آن در حدود ۰.۲۵ اینچ کاسته شده است. این موضوع در ابتدا احتمالا تفاوتی بی‌اهمیت به‌نظر برسد، اما می‌تواند به اندازه کافی بر قابلیت استفاده از دستگاه تاثیرگذار باشد.

همان‌طور که احتمالا متوجه شده‌اید، دستگاه‌های دارای نسبت تصویر ۱۸:۹ به طراحی بدون حاشیه تمایل دارند. در این سبک از طراحی، نمایشگر، در کل فضای جلویی تا کناره‌های دستگاه گسترده شده و به لبه‌های فوقانی و تحتانی بدنه، نزدیک‌تر شده است. با نسبت تصویر ۱۸:۹، شاهد تغییرات جزئی در کناره‌های دستگاه هستیم. به دنبال کشیدگی نمایشگر به سمت بالا و پایین و با کمترین میزان افزایش ابعاد دستگاه و یا حتی بدون آن، اساسا می‌توانید از نمایشگر بزرگ‌تری در گجت هوشمند خود استفاده نمایید.

در برخی موارد، استفاده از این نسبت تصویر باعث شده تا شاهد نمایشگرهای بزرگ‌تر نسبت به نمونه‌های مورد استفاده در پرچم‌داران باشیم. به عنوان مثال می‌توان به گوشی سامسونگ گلکسی‌نوت ۸ و نمایشگر ۶.۳ اینچی QHD آن اشاره کرد. در ادامه، نمونه‌هایی مانند گوشی آی‌فون X نیز وجود دارند که به لطف بهره‌مندی از نسبت تصویر ۱۸:۹ امکان استفاده از نمایشگری بزرگ‌تر را در دستگاهی جمع‌وجورتر فراهم کرده‌اند.

قابلیت‌های مولتی تسکینگ

هر کاربری که سعی در استفاده از قابلیت‌های مولتی تسکینگ گوشی‌های هوشمند مدرن داشته باشد، می‌داند که محدودیت تعداد این گونه از نمایشگرها، مانعی شدید در این مسیر خواهد بود. در سیستم‌عامل اندروید، چندبرنامگی از طریق حالت تقسیم صفحه‌ نمایش وجود دارد که این قابلیت، به عنوان ویژگی کلیدی اندروید نوقا شناخته شده است. اما این ویژگی، از طریق نسخه‌ای از سیستم‌عامل که توسط تولیدکنندگان ویرایش شده بود، برای یک مقطع زمانی در دسترس قرار گرفت. اساسا این همان چیزی است که زمزمه‌هایش شنیده می‌شود:

نمایشگر دستگاه خود را بین دو اپلیکیشن تقسیم می‌کنید. در اصل با این کار قادر خواهید بود تا با دو برنامه به‌صورت هم‌زمان کار کنید. متاسفانه در حال حاضر گوشی‌های آی‌فون از این قابلیت‌های مالتی‌ تسکینگ شامل تقسیم صفحه‌نمایش در سیستم‌عامل اندروید یا حتی قابلیت‌های چندبرنامگی در آی‌پد، بی‌بهره هستند. لذا روی کلام، بیش‌تر با دستگاه‌های اندرویدی است که اخیرا روانه بازار شده‌اند.

اشکال مالتی‌ تسکینگ از طریق تقسیم صفحه‌ نمایش، این است که اساسا یک اپلیکیشن تمام‌صفحه را با دو برنامه که به‌صورت نیم‌صفحه اجرا می‌شوند، معاوضه می‌کنید. به عبارت دیگر، هر یک از برنامه‌ها را در ابعاد کوچک‌تری مشاهده خواهید کرد و در صورتی‌که مایل باشید از هر دو برنامه به‌صورت هم‌زمان استفاده نمایید، ناچارا باید با این مسئله کنار بیایید. اگر بخواهید متنی را تایپ کنید، موضوع دشوارتر هم خواهد شد؛ زیرا علاوه‌بر دو اپلیکیشن، صفحه‌کلید لمسی نیز به بخشی از فضای نمایشگر دستگاه احتیاج دارد. این در حالی است که نسبت ابعاد ۱۸:۹ این مشکل را کاملا برطرف نمی‌کند و افزایش ارتفاع صفحه‌ نمایش، تنها تا حدودی می‌تواند به حل مشکل کمک نماید. هر کسی که با تقسیم صفحه‌نمایش دستگاه، از چندبرنامگی در اندروید استفاده می‌کند، احتمالا در اسمارت‌فون‌های مجهز به نمایشگرهای ۱۸:۹، از این قابلیت، حتی لذت بیش‌تری خواهد برد.

بهره‌وری

اگرچه قطعا دو مفهوم چندبرنامگی و بهره‌وری با یکدیگر مرتبط هستند، اما بهره‌وری چندین تفاوت کلیدی با چندبرنامگی محض دارد. چند‌برنامگی، مبین روشی برای دستیابی به اپلیکیشن‌هایی است که پیش‌تر مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ اما بهره‌وری، اصطلاحی گسترده‌تر است که می‌تواند برای کاربردهای بسیار متنوعی اعمال شود. به عنوان مثال ممکن است چند‌برنامگی را در فرم نهایی بهره‌وری در موبایل‌ها مشاهده نمایید و یا از نظر فردی که فعالیت زیادی در زمینه هنر دیجیتال دارد، احتمالا چندبرنامگی، نقش کم اهمیت‌تری در بهره‌وری فعالیت وی خواهد داشت.

بدون شک می‌توان گفت که بهره‌مندی از نمایشگر بزرگ‌تر، برای بهره‌وری، مناسب‌تر است. برای مثال، بسیاری از کاربران لپ‌تاپ‌ها، صاحب نمایشگرهایی هستند که آن‌ها را به لپ‌تاپ خود متصل می‌کنند. زیرا این مانیتورها، فضای کاری بیش‌تری را برای فعالیت‌هایی نظیر طراحی گرافیکی، ویرایش ویدیو، نگارش و تحقیق و حتی صرفا مرور صفحات وب یا پخش محتوای ویدیویی، در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به‌صورت مشابه، بهره‌گیری از صفحه‌نمایش بزرگ‌تر در اسمارت‌فون‌ها نیز پتانسیل بهره‌وری آن‌ها را افزایش خواهد داد.

هنرمند دیجیتالی که پیش‌تر بدان اشاره شد، بهترین مثال در این زمینه به‌شمار می‌رود. در حالی‌که مطمئنا برخی گجت‌ها مانند آی‌پد یا یک تبلت اندرویدی، انتخاب‌های بهتری برای یک هنرمند هستند، اما به دنبال افزایش دراماتیک ابعاد دستگاه، تا حدودی از قابلیت حمل آن کاسته خواهد شد. در مقابل، نسبت ابعاد ۱۸:۹ می‌تواند یک بوم قابل حمل کمی بزرگ‌تر را در اختیار یک هنرمند حوزه دیجیتال قرار دهد. از سوی دیگر، نویسندگان نیز مطمئنا این فرم طراحی را تحسین می‌کنند، زیرا به آن‌ها امکان می‌دهد که متون بیش‌تری را بر روی نمایشگر گجت خود مشاهده نمایند. نسبت ابعاد ۱۸:۹ به‌سادگی، فضای کاری بیش‌تری را برای افراد شاغل در صنایع مختلف فراهم می‌کند؛ بی‌آن‌که قابلیت حمل یا استفاده از دستگاه را به خطر بیندازد.

استفاده از محتوا

آخرین موضوع که قطعا بی‌اهمیت‌ترین مسئله نخواهد بود، امکان گنجاندن نمایشگری بزرگ‌تر در گوشی‌های هوشمند ماست که می‌تواند تجربه کاربری مناسب‌تری را در زمینه استفاده از محتوا، فراهم کند. البته بخشی از این ساز و کار، استفاده از نسبت ابعاد ۱۸:۹ است که با طراحی لبه به لبه و تقریبا بدون حاشیه دستگاه، تجربه بصری بسیار جذاب‌تری را عرضه می‌کند. از سوی دیگر، نمایشگر، همان قسمتی از گوشی هوشمند است که محتوا را بر روی آن تماشا می‌کنیم. اما فاکتور جهت در نمایشگرهای ۱۸:۹ به چه ترتیب عمل می‌کند؟

اگر در حال حاضر از دستگاهی با نمایشگر مجهز به نسبت تصویر ۱۸:۹ استفاده می‌کنید، احتمالا در زمان پخش اکثر داده‌های ویدیویی، متوجه وجود نوارهای مشکی رنگ در دو طرف صفحه‌ نمایش گجت خود شده‌اید. هنگامی‌که دستگاه را در جهت افقی نگاه دارید، ویدیو به‌صورت تمام‌ صفحه پخش نخواهد شد و در عوض فضای سیاه رنگی میان لبه‌های فیلم روی صفحه‌نمایش و لبه‌های واقعی نمایشگر به‌وجود می‌آید. این ویژگی با عنوان letter-boxing شناخته شده است.

به‌صورت خلاصه، حالت مذکور زمانی رخ می‌دهد که نسبت ابعاد تصویر در حال پخش با نسبت ابعاد نمایشگر دستگاه مطابقت نداشته باشد. بنابراین به‌‌جای بزرگ‌نمایی محتوا یا برش زدن خودسرانه آن در طرفین، ویدیوها در بخش میانی صفحه‌نمایش دستگاه پخش می‌شوند و سایر بخش‌های نمایشگر نیز سیاه می‌شود.

حقیقت این است که دستگاه‌های پرطرفدار، مجهز به نمایشگرهای ۱۸:۹ هستند و این موضوع بدان معناست که قطعا داده‌های سازگار با این نمایشگرها از راه خواهند رسید. این واقعیت که نمایشگرهای بزرگتر برای استفاده از محتوا، مناسب‌تر هستند، اغلب با این حقیقت گره خورده که واقعا محتوای چندانی با نسبت ابعاد ۱۸:۹ وجود ندارد. این موضوع بدان معنی است که اکثر ویدیوهای پخش شده توسط شما، قادر به بهره‌گیری کامل و مفید از فضای واقعی نمایشگر دستگاه نیستند. اما روی مثبت سکه، این حقیقت است که تعداد نسبتا محدودی دستگاه پرطرفدار یا حداقل یک گوشی آی‌فون با این ویژگی در دسترس هستند و این یعنی، محتوای سازگار با نمایشگرهای ۱۸:۹، قطعا از راه خواهند رسید. اما در این لحظه تردیدی وجود ندارد که مشکلات فعلی، ارزش استفاده از نسبت ابعاد ۱۸:۹ را در زمینه بهره‌برداری از محتوا، محدود می‌کند.

با این وجود، شایان به ذکر است که معمولا چند ترفند وجود دارد که به شما امکان می‌دهد تا با هدف استفاده از کل فضای نمایشگر دستگاه، محتویات ویدیویی را بزرگ‌نمایی نموده یا آن‌ها را برش بزنید. در گجت‌هایی مانند سامسونگ گلکسی S8 و آی‌فون X، با دوبار ضربه زدن به نمایشگر در هنگام پخش محتوای ویدیویی یا بزرگ‌نمایی از طریق کشیدن انگشتان بر روی صفحه نمایش (Pinch-to-zoom)، احتمالا می‌توانید ویدیوی مورد نظرتان را به‌صورت تمام‌صفحه و با کم‌ترین کشیدگی و افت کیفیت مشاهده نمایید. بسته به این‌که تجربه استفاده از محتوا بر روی موبایل تا چه اندازه برای شما حائز اهمیت باشد، شاید تا زمان عرضه بیشتر محتوای سازگار با نسبت ۱۸:۹، وجود این قابلیت برای شما کفایت نماید.

نظر شما در مورد نمایشگرهای ۱۸:۹ چیست؟ اگر از دستگاه‌هایی با نمایشگرهای کشیده مانند سامسونگ گلکسی S8، ال‌جی V30 یا آی‌فون X استفاده می‌کنید، آیا این استاندارد نمایشی را نسبت به نمونه‌های سابق، مناسب‌تر می‌دانید؟

نوشته استفاده از نمایشگرهای با نسبت تصویر ۱۸:۹ چه مزایا و معایبی به همراه دارد؟ اولین بار در پدیدار شد.