پروسه ساخت یک تلفن همراه پیچیدگی‌های فراوانی دارد، از شناخت بازار گرفته تا طراحی و تامین قطعات، استراتژی فروش و ده‌ها مورد دیگر که چالش‌های مختلفی به همراه دارد و به همین دلیل است که در حال حاضر تنها چند شرکت انگشت شمار توانسته‌اند در این عرضه موفق باشند.
اما شاید به نظر برسد که در این پروسه پیچیده و تخصصی، انتخاب نام محصول ساده‌ترین مرحله باشد. درست مثل زمانی که یک فرزند با روش‌های که خودتان می‌دانید متولد می‌شود و حالا پس از زایمان، انتخاب نام آن اتفاقی پیش پا افتاده محسوب می‌شود.
اما در واقعیت اینگونه نیست، نه انتخاب یک نام برای تلفن همراه ساخت یک شرکت آسان است و نه انتخاب نام فرزند! انتخاب نام درست می‌تواند تاثیر زیادی در آینده تلفن همراه در بازار و آینده کودک در جامعه داشته باشد. انتخاب نام محصول بخشی از استراتژی برندینگ محصول است و تیم برندینگ شرکت سازنده باید موارد زیادی را برای انتخاب نام محصول در نظر داشته باشند.
در انتخاب نام محصول نباید از کلماتی استفاده شود که در یک زبان یا فرهنگ خاص معنای توهین‌آمیزی داشته باشد، فرض کنید نام تلفن همراه شرکت سامسونگ کلمه‌ای باشد که در زبان هندی یک توهین است، در چنین حالتی طبیعتا سامسونگ برای فروش پرچمدار خود به بیش از یک میلیارد هندی در جهان مشکلات فراوانی خواهد داشت.
به این ترتیب اولین نکته آن است که نام گوشی عمومیت داشته باشد و در تمام جهان مردم بتوانند بدون مشکلی آن نام را بیان کنند، به شکلی که در هیچ فرهنگ و زبانی آن نام اشاره به گروه، اشخاص و یا بخشی از تاریخ نداشته باشد. به همین دلیل است که معمولا شرکت‌های سازنده تلفن همراه ترکیبی از حروف انگلیسی و اعداد را برای ساخت گوشی‌های خود استفاده می‌کنند، به این شکل نام گوشی مانند یک کد می‌شود که امکان ندارد در فرهنگ یا زبانی معنای توهین آمیز داشته باشد.
اما در عین حال نباید اینگونه باشد که نام گوشی هیچ معنی و مفهومی نداشته باشد، زیرا در در هر صورت بخشی از بار برندینگ محصول شرکت شما بر دوش نام محصولات است از طرفی نام انتخاب باید ساده و ترجیحا خوش‌آوا باشد تا هم در ذهن بماند و هم همه بتوانند آن را به بیان کنند.
به این ترتیب نام گذاری یک تلفن همراه صرفا انتخاب یک دنباله عددی یا حروفی در کنار یک پسوند و پیشوند نیست. موارد مختلفی است که معمولا در نامگذاری تلفن همراه استفاده می‌شود، هرچند انتخاب نام یک محصول هیچ قاعده الزامی ندارد.
- نام باید مرتبط با محصول باشد، به عنوان مثان پیشوند “نوت” این حس را القا می‌کند که محصول برای نوشتن بهتر است و طبیعتا باید صفحه بزرگ‌تری داشته باشد.
- باید کوتاه و خوش‌آوا باشد، نام‌های طولانی که بعضا در پرچمداران می‌بینیم جالب نیستند، همچنین استفاده رندوم از حروف و اعداد مانند Akiram 33C XL 5637 باعث می‌شود نام محصول در ذهن نماند.
- در یک دنباله عددی یا حروف الفبایی باشد، به عنوان مثال سری S20، S21 و S22 که حتی اگر با پرچمداران سامسونگ آشنا نباشید باز هم ترتیب عرضه این گوشی‌ها مشخص است و شما پیش از عرضه گوشی می‌دانید نام محصول بعدی چیست.
- برای مشخص شدن ترتیب و قدرت اعضای یک سری می‌توان از واژه‌های لایت، مینی، پرو، پلاس و غیره استفاده کرد.
اما هر شرکتی استراتژی خاصی برای تعیین نام محصولات خود دارد، استراتژی‌های مثبت یا منفی که نمی‌توان گفت در موفقیت یا فروش محصولاتش بی تاثیر نبوده است، در ادامه نگاهی به سیاست نامگذاری شرکت‌های مختلف خواهیم داشت، همراه آی‌تی‌رسان باشید:
نوکیا – صفر و یک
نام پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین تلفن همراه تاریخ که نوکیا آن را تولید کرده 1100 است. همینقدر ساده و بی‌آلایش! سیاست نوکیا از ابتدای برای نامگذاری محصولاتش همین بوده، این شرکت معمولا از اعداد در نامگذاری گوشی‌های تلفن همراهش استفاده می‌کند و تا به امروز هم اعداد نقش مهمی در نام گوشی‌های نوکیا دارند.
سری پرچمداران نوکیا نامگذاری بسیار ساده‌تری دارد، از N96 بگیرید تا N8 و N9 از مشهورترین پرچمداران بازار بودند که نام بسیار ساده‌ای داشتند، شما می‌توانید این نام‌ها را با گلکسی S22 اولترا و آیفون 13 پرومکس که نام‌های طولانی‌تری دارند و مردم معمولا در هنگام نام‌بردنشان آنها را کوتاه‌تر کرده و از مخفف آنها استفاده می‌کنند. همین موضوع نشان می‌دهد پرچمداری مانند N9 بسیار نام بهتری نسبت به پرچمداران فعلی دارد.
اما مشکل اصلی نامگذاری گوشی‌های نوکیا در مدل‌های میان‌رده دیده می‌شد. گوشی‌های میان‌رده نوکیا معمولا بدون حروف انگلیسی و با ترکیبی از چهار عدد تشکیل می‌شدند که باعث می‌شد تا به یاد سپردن آنها کار دشواری شود و امکان خطا بالا رود. به عنوان مثال در دوره‌ای گوشی‌های میان‌رده و مشهور نوکیا نام‌های مانند 6151، 6050، 3110، 3109، 1650 و 1208 داشتند که واقعا به یاد سپردن آنها دشوار بود.
همین حالا نیز نوکیا بیش از آن که از حروف استفاده کند از اعداد استفاده می‌کند ولی معمولا دنباله اعداد گوشی‌های میان‌رده آن رعایت نمی‌شود و شما تنها با یک سری اعداد طرف هستید که ممکن است به اشتباه آنها را حفظ کنید. همچنین زمانی که نام گوشی صرفا چند عدد است باعث می‌شود تا معنی و مفهوم نام گوشی از بین برود و آن نام هیچ حسی به شما ندهد.
شیائومی – مریض‌های شرقی
شیائومی از آن شرکت‌هایی است که در طول سال شاید بیش از 20 مدل میان‌رده را معرفی و به بازار می‌فرستد، مدل‌هایی که در سه یا چهار سری میان‌رده قرار می‌گیرند و نامگذاری آنها به شکلی پیچیده شده که ممکن است به بازار بروید و گوشی اشتباهی خرید کنید.
نامگذاری محصولات شیائومی تا چند سال پیش که تولیدات این شرکت محدود بود مشکلی نداشت، در حال حاضر نام گوشی‌های پرچمدار این شرکت نیز نسبتا ساده و شکیل است، اما فروش اصلی شیائومی مربوط به مدل‌های میان‌رده می‌شود که پیچیدگی عجیبی دارد. به نظر می‌رسد شیائومی از ابتدا نتوانسته استراتژی درستی برای نامگذاری محصولاتش انتخاب کند و حالا حکم چهارپایی را دارد که در گل مانده است.
میان‌رده‌های شیائومی به چهار سری ردمی، ردمی نوت، می و پوکو تقسیم می‌شود. ما گوشی با نام می نوت 10 داشتیم و سال بعد از آن ردمی نوت 10 هم به بازار آمد، دو گوشی با نام کاملا مشابه که از نظر سخت افزاری بسیار با هم تفاوت دارند.
شیائومی در عرض کمتر از چند ماه سه مدل با نام‌های پوکو X3، پوکو X3 nfc، پوکو F3 و پوکو X3 پرو را عرضه کرد، اما کار به این جا ختم نشد، در سال جاری چهار مدل پوکو X4 پرو 5G، پوکو M4 پرو، پوکو M4 5G و پوکو M4 پرو 5G را به بازار عرضه شد. نکته جالب آن است که این مدل‌ها از نظر مشخصات و حتی ظاهر شباهت زیادی به یکدیگر دارند و به راحتی ممکن است موقع خرید اشتباه کنید و مدل اشتباهی را بخرید.
در ضمن پس از پوکو X3 مدل پوکو X4 به بازار نیامد اما چرا باید مدل پوکو X4 پرو 5G با طراحی شبیه سری پوکو M4 به بازار بیاید؟ ضمن اینکه مدل پوکو X3 و پوکو X3 پرو یک طراحی مشابه داشتند، مدل پوکو X3 GT یک طراحی متفاوت دارد و پوکو X4 پرو 5G هم مجددا یک طراحی دیگر دارد و اصلا مشخص نیست این مدل‌ها در یک سری قرار می‌گیرند.
البته داستان هنوز تمام نشده، شیائومی طی دو سال اخیر مدل‌هایی با بدنه باریک و وزن سبک و بسیار خوش دست تحت نام می 11 را روانه بازار کرد، مدل‌هایی مانند می 11، می 11 پرو، می 11 لایت و می 11 لایت 5G که عمده تفاوتش با مدل قبلی در پردازنده است. اما اگر این مدل‌ها را به اشتباه نگیرید، قطعا مدل شیائومی 11 لایت 5G NE که دقیقا شبیه به می 11 لایت 5G است را اشتباه خواهید گرفت. جالب آن است که این مدل جزو سری می 11 محسوب نمی‌شود و پسوند می ندارد اما مشخصات و طراحی آن دقیقا مانند مدل می 11 لایت یا نسخه 5G آن است.
اما بهتر است به خاندان ردمی نوت 11 بپردازیم، سری میان‌رده‌ای که بیش از 10 مدل مختلف دارد و به راستی باید نام خاندان را بر روی آنها گذاشت. در ابتدا مدل ردمی نوت 11 برای بازار چین معرفی شد، سپس نوبت ردمی نوت 11 4G و ردمی نوت 11T 5G شد. در ادامه مدل اصلی ردمی نوت 11 معرفی شد. نکته جالب آن است که ردمی نوت 11 چین، ردمی نوت 11 4G و ردمی نوت 11 معمولی همگی 4G هستند و دقیقا مشخص نیست چرا یک مدل با نام ردمی نوت 11 و یک مدل کاملا متفاوت از نظر طراحی و مشخصات با نام ردمی نوت 11 4G داریم؟
شیائومی در ادامه ردمی نوت 11 پرو چین، ردمی نوت 11S، ردمی نوت 11 پرو، ردمی نوت 11 پرو 5G، ردمی نوت 11E، ردمی نوت 11E پرو، ردمی نوت 11 پرو پلاس 5G، ردمی نوت 11 پرو پلاس 5G هند، ردمی نوت 11S پرو، ردمی نوت 11T پرو، ردمی نوت 11T پرو پلاس و ردمی نوت 11 SE، را معرفی کرد، اتفاقی که باعث می‌شود با گریه بگویید “خدایا بسه دیگه!” به راستی شیائومی از جان ردمی نوت 11 چه می‌خواهد.
مشابه همین اتفاق در سری ردمی 10 افتاده و نزدیک به 8 مدل با این نام به بازار آمده که جالب است بدانید دو مدل ردمی 10 و ردمی 10 2022 با مشخصاتی و طراحی کاملا یکسان در میان مدل‌های این سری هستند اما ردمی 10 در سال 2021 و ردمی 10 2022 در سال جاری وارد بازار شده است.
نمی‌توان قصد شیائومی از عرضه چنین مدل‌هایی را جز اذیت و آزار و تلاش برای روی اعصاب خریداران رفتن چیز دیگری دانست، اسم‌های طولانی، پیچیده و شبیه به هم که در محصولات این شرکت دیده می‌شود از هیچ نظر درست و منطقی نیست و نشان از استراتژی نامگذاری اشتباه در این شرکت دارد.
اپل – مختصر و مفید
پس از دنیای دیوانه‌وار شیائومی نوبت آن رسیده به دنیای ساکت و آرام اپل برسیم. اپل همواره نام آیفون‌های خود را بسیار ساده و بر اساس یک دنباله عددی نامگذاری کرده است. البته یک تفاوت بسیار مهم در خصوص آیفون و شیائومی وجود دارد و آن تعداد تلفن‌های تولید در هر سال است. به طور قطع وقتی شما در طول سال تنها چهار تلفن همراه به بازار عرضه می‌کنید بسیار راحت می‌توانید آنها را نامگذاری کنید. حتی شیائومی هم مشکلی برای نامگذاری پرچمداران خود ندارد، مشکل جایی خودنمایی می‌کند که تعداد مدل‌های میان‌رده افزایش پیدا می‌کند.
اپل مدل‌های خود را از آیفون آغاز کرده و حالا به آیفون 13 رسانده است، این شرکت با پسوندهای مینی، پرو و پرومکس سطح پرچمداران خود را مشخص می‌کند که به هیچ شکل نمی‌توان آنها را با یکدیگر اشتباه بگیریم. البته این جمله کاملا صحیح نیست، شما ممکن است آیفون 12 پرومکس را با آیفون 13 پرومکس اشتباه بگیرید، اما دلیل آن نام این دو مدل نیست، دلیلش شباهت ظاهری این دو مدل است. آیفون‌ها نیازی به تغییر نام ندارند، نیاز به تغییر طراحی دارند، آن‌هم پس از سه سال!!
سامسونگ – همچون یک کهکشانی
سامسونگ در این میان تنها شرکتی است که نمی‌توان ایراد جدی به نامگذاری و برندینگ آن وارد کرد. سامسونگ از سال‌های پیش نام سری پرچمدار خود را گلکسی S گذاشت و سپس سری گلکسی نوت را روانه بازار کرد که شامل قلم و نمایشگر بزرگ‌تر می‌شد. خود نام گلکسی یک واژه زیبا، پرمعنا و شکیل برای یک سری پرچمدار و حتی میان‌رده است و در تمامی زبان‌ها معنی دارد.
سری‌های دیگر گوشی سامسونگ شامل سری گلکسی Z که به واسطه شکل حرف زد نشانگر تاشو بودن نمایشگر است، همچنین مدل‌های FE که فن ادیشن هستند و البته سری میان‌رده گلکسی A که جایگزین خوبی برای سری J هست، همگی به سادگی مشخص کننده نام گوشی‌های میان‌رده سامسونگ‌اند. البته در این میان سری گلکسی M ویژه گوشی‌های مخصوص بازار هند است ولی سری گلکسی F میان‌رده‌هایی بلاتکلیف دارد که طرفداران زیادی هم ندارند و از نظر مشخصات و قیمت نزدیک به دیگر مدل‌های میان‌رده هستند و خیلی ارزش خرید بالایی ندارند.
سامسونگ مانند آیفون پس از رسید به سری عدد 10 در پرچمدارانش به سراغ گلکسی S11 نرفت و مستقیم عدد را از گلکسی S20 ادامه داد. در مدل‌های میان‌رده سامسونگ پس از حرف A اولین عدد نشانگر سطح گوشی و عدد دوم نشان دهنده نسل است به عنوان مثال A53 مدل میان‌رده نسل سوم سامسونگ است. البته در این بین مدل‌های مانند گلکسی A23، A32 و A33 ممکن است اشتباه شود ولی واقعا این موضوع آنقدر جدی نیست.
نوشته نگاهی به استراتژی نامگذاری تلفن همراه در شرکت‌های مختلف اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.
