حل معمای تاریخی ستاره‌شناسان؛ چرا سیارات گرم با اندازه نپتون کمیاب هستند؟
سال‌های زیادی است که معمای عجیبی ذهن ستاره‌شناسان را به خود مشغول کرده است: سیارات داغ مشابه نپتون کجا هستند؟ به دلایلی ناشناخته، سیارات مشابه با اندازه نپتون که در فاصله نزدیک با ستاره خود قرار گرفته‌اند، بسیار کمیاب هستند و در بسیاری از مواقع دانشمندانی که به دنبال کاوش سیارات فراخورشیدی هستند، تنها موفق به کشف سیارات بزرگ داغ به اندازه مشتری یا سیارات بسیار بزرگ‌تر از زمین با دمای بالای می‌شوند و تقریبا هرگز سیاره داغی به اندازه نپتون یافت نشده است!
اما تحقیقات جدید دانشمندان دانشگاه ژنو سوئیس احتمالا پرده از این راز برداشته است. این ستاره‌شناسان چند سال پیش با کمک تلسکوپ فضایی هابل موفق به یافتن ستاره داغی به اندازه نپتون شدند که اتمسفر خود را تقریبا به طور کامل از دست داده بود. این سیاره که به اسم GJ 436b نام‌گذاری شد، هیدروژن اتمسفر خود را به نحوی که پیشنهاد شده به علت تخلیه انرژی ستاره‌های نزدیک و تاثیر بر روند تکاملی سیاره بوده است، از دست داده بود و اکنون همان تیم تحقیقاتی موفق به یافتن یک سیاره داغ دیگر با اندازه نپتون شده‌اند که آن را GJ 3470b نام نهاده‌اند. نکته بسیار مهم و جالب در مورد این سیاره جدید این است که با سرعتی 100 برابر سریع‌تر از سیاره قبلی (GJ 436b) در حال از دست دادن هیدروژن اتمسفر خود است!
به علاوه نکته جالب دیگری که نظریه قبلی را بیشتر مورد تایید قرار می‌دهد نسبت فاصله سیاره تازه کشف شده GJ 3470b با ستاره خود است. در واقع این سیاره در فاصله 3.7 میلیون کیلومتری ستاره خود واقع شده که تقریبا یک‌دهم فاصله خورشید با عطارد است. به علاوه این ستاره جوان و بسیار پر‌انرژی‌تر است به همین دلیل سرعت از دست دادن هیدروژن سیاره GJ 3470b نیز بسیار بیشتر است. به حدی سرعت از بین رفتن اتمسفر این سیاره سریع است که به راحتی بر روی تکامل آن تاثیر گذاشته و سیاره در حال حاضر تقریبا یک‌سوم از جرم خود را از دست داده است.
این یافته نشان می‌دهد که نپتون‌های داغ در نزدیکی ستاره‌ها شکل می‌گیرند اما به دلیل تاثیر وحشتناک ستاره بر روی آنها، به سرعت جرم آنها کاسته شده و به سیاره‌های بسیار کوچکی تبدیل می‌شوند و حتی به طور کامل تجزیه می‌شوند تا زمانی که از آن جز هسته سنگی‌اش باقی نماند! دکتر وینست بوریر از محققان دپارتمان ستاره‌شناسی دانشکده علوم دانشگاه ژنو در این رابطه می‌گوید: ما تا این زمان از تاثیر تبخیر اتمسفری بر روند تکاملی سیاره و تبدیل آن به یک صحرای سنگی مطمئن نبودیم. دیوید ارن‌رایخ، استادیار ستاره‌شناسی دانشکده علوم ژنو، نیز با تایید این صحبت گفت: احتمالا این یافته‌ها علت فراوان بودن سیاره‌های داغ بسیار بزرگ‌تر از زمین را توضیح دهد!
هرچند این کشفیات کمک بزرگی به دانشمندان کرده است ولی آنها هنوز هم نیازمند مشاهدات بیشتری در مورد سیارات فراخورشیدی هستند. مشکلی که در این رابطه بر سر راه محققان قرار دارد این است که آنها هنوز قادر به مشاهده فرایند از دست دادن هیدروژن در سیاراتی که با زمین بیش از 150 سال نوری فاصله دارند، نیستند. با این حال آنها در فکر بررسی شواهد مربوط به فرار عناصر سنگین‌تری مانند کربن، از اتمسفر سیاره‌ای هستند!
نوشته حل معمای تاریخی ستاره‌شناسان؛ چرا سیارات گرم با اندازه نپتون کمیاب هستند؟ اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.
