تکنیک CRISPR (تناوب های کوتاه پالیندرومی فاصله دار منظم خوشه ای) یک روش ساده و دقیق برای دستکاری و تغییر ژنها برای ایجاد خصوصیاتی مانند مقاومت در برابر بیماری ها و تحمل کم آبی فرآهم می کند. و همین امر موجب خوشحالی کشاورزان برای مبارزه با این موارد شده است.
گویا آی تی – این شیوه جدید ویرایش ژن روش دقیقی برای اصلاح محصولات کشاورزی فرآهم می کند و به طور موثرتر باعث افزایش ثمردهی و مقاومت در برابر کم آبی و بیماری شود. پژوهش ها در سال گذشته نشان داده اند که در گیاهان حاصل از این روش هیچ اثری از DNA خارجی وجود ندارد، به طوری که این امکان را ایجاد می کند که آنها تحت قوانین کنترل کننده ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی یا همان GMO قرار نگیرند و بسیاری از نگرانی های مصرف کننده راجع به محصولات GMO را برطرف می کند.
این فناوری با عنوان CRISPR شناخته می شود و گیاهان اصلاح شده با این روش در حال روییدن در گلخانه های آزمایشگاهی سراسر جهان هستند. از مدتی قبل یک آزمایشگاه در چین از این روش برای تولید گندم مقاوم در برابر قارچ ها استفاده می کند. گروه های متعدد در چین در حال استفاده از این روش بر روی برنج هستند تا باردهی آن را افزایش دهند و همچنین یک گروه در بریتانیا نیز از این روش برای دستکاری یکی از ژن های جو استفاده کرده است، این کار برای کنترل جوانه زدن دانه است و می تواند به تولید ارقام و گونه های مختلف مقاوم در برابر کم آبی کمک کند. در واقع، به دلیل این که انجام این روش ساده است و گیاهان از فرآیند قانونی پرهزینه و طولانی مرتبط با محصولات GMO در امان می مانند، به همین علت این روش به طور فزاینده ای توسط آزمایشگاه های پژوهشی، شرکت های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد و پرورش دهندگان گیاهان عمومی تمایل ندارند تا هزینه ها و خطرات مهندسی ژنتیک رایج و سنتی را بر عهده بگیرند.
به گفته سوفین کامون، رئیس گروه پژوهشی در آزمایشگاه Sainsbury در شهر نوریچ انگلستان، روش ویرایش ژنها می تواند به دانشمندان در مواجه با میکروب های دائماً در حال رشدی که به محصولات کشاورزی حمله می کنند کمک عمده ای بکند. او این فناوری را در سیب زمینی، گوجه فرنگی و دیگر محصولات کشاورزی برای مبارزه با بیماری های قارچی به کار برده است. کامون می گوید، ” فرآیند قانونی این کار مستلزم چندین میلیون دلار هزینه و چندین سال زمان است، اما پاتوژن ها منتظر ما نمی مانند، آنها دائماً در حال رشد و تغییر هستند.”
نسخه ای از CRISPR که او و گروهش تولید کرده اند راه را برای کار بر روی جو و گیاهانی مانند کلم بروکلی در مرکز John Innes Centre هموار کرده است. این مرکز یک پژوهشگاه علمی گیاهی است که در شهر نوریچ قرار دارد. کامون و همکارانش نشان داده اند که نسل دوم برخی از گیاهان ویرایش شده محتوی هیچ DNA خارجی به کار رفته در تولید نسل اول نیستند. (اگرچه CRISPR به وارد کردن ژن های خارجی نیاز ندارد، اما معمولاً از مقدار بسیار کمی از ماده ژنتیک باکتریایی برای هدف قرار دادن ویرایش استفاده می کند.) در ضمن، حتی یک گروه از دانشگاه ملی سئول از باقی گذاشتن هرگونه ذره ژنتیکی خارجی بر روی گیاهان نسل اول اجتناب کرده اند.
شرکت های بزرگ و کوچک به طور یکسان در حال ورود به این حوزه هستند. شرکت DuPont Pioneer قبلاً بر روی شرکت Caribou Biosciences سرمایه گذاری کرده است، که یک شرکت نوپا در زمینه CRISPR بوده و جنیفر دودنا یکی از موسسان آن و یکی از ابداع کنندگان این فناوری است و از این فناوری برای آزمایش بر روی ذرت، دانه های سویا، گندم و برنج استفاده می کند. این شرکت امیدوار است تا دانه های پرورش یافته با فناوری CRISPR را در پنج سال آینده به فروش برساند.
پرسش مهم این است که آیا محصولات CRISPR تحت قوانین مشابه با محصولات GMO کنترل خواهند شد؟ وزارت کشاورزی ایالات متحده قبلاً اعلام کرده است که برخی نمونه های ذرت، سیب زمینی و دانه های سویای ویرایش شده ژنتیکی (ویرایش شده با استفاده از یک روش متفاوت با عنوان TALENs) تحت قوانین موجود قرار نمی گیرند. این در حالی است که هم ایالات متحده و هم اتحادیه اروپا در حال حاضر مشغول بررسی مجدد قوانین موجود هستند. اما هنوز مسئولان چین اعلام نکرده اند که آیا اجازه کشت این محصولات را خواهند داد یا خیر.
