رویکرد تهدید و تطمیع اپل/سرانجام «ائتلاف برای عدالت اپ» چه می شود
هرچند اپل اعلام کرده تغییراتی در قوانین اپ استورش انجام می دهد اما گزارشی از لابی گری گسترده اپل در ایالت های مختلف نشان می دهد این اپ رفتارهای انحصاری خود را همچنان ادامه می دهد.
چندی قبل اپل برای تسویه شکایت دسته جمعی گروهی از توسعه دهندگان اپ درباره رفتارهای انحصاری و دریافت کمیسیون ۳۰ درصد از توسعه دهندگان، اعلام کرد ۱۰۰ میلیون دلار غرامت به توسعه دهندگان پرداخت میکند. علاوه بر آن اپل بخشی از محدودیت‌های این گروه در اپ استور خود را حذف میکند و به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد به طور مستقیم با مشتریانشان ارتباط برقرار کنند و روش‌های پرداخت جایگزین برای آنها فراهم کنند. همچنین اپل شرکت‌هایی کوچک توسعه نرم افزار به جای ۳۰ درصد، ۱۵ درصد کمیسیون می‌پردازند.
اعتراف به شکست یا فرار از مسئولیت
هرچند این خبر سروصدای زیادی به پا کرد و بسیاری آن را اعتراف اپل به شکست در برابر توسعه دهندگان نرم افزار قلمداد کردند اما هنوز هم بسیاری از کارشناسان معتقدند تغییراتی که اپل قصد دارد ایجاد کند، بسیار محدود هستند. در این میان پلتفرم سوئدی اسپاتیفای نیز معتقد است کاهش محدودیت‌های اپ استور اپل فقط برای توسعه دهندگان کوچک است و به جنبه‌های اصلی رفتارهای انحصارگرایانه این شرکت نمی‌پردازد.
این شرکت در توئیتی در این باره نوشت: تغییرات جدید اپل هسته اصلی نگرانی‌های اسپاتیفای و بسیای از شرکتهای دیگر را در بر نمی‌گیرد.
نگاهی به گذشته و فعالیت‌های اپل نشان می‌دهد وادار کردن این شرکت ثروتمند به اطاعت از قانون کار مشکلی است. تاکنون قانونگذاران ایالتی و سنای آمریکا لوایح مختلفی برای مقابله با قدرت روزافزون اپل و گوگل بر اپ استور و جهت پشتیبانی از توسعه دهندگان اپ ارائه کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد این تلاش‌ها یکی پس از دیگری در مراحل اولیه مختومه شده‌اند.
این شرکت که ارزش آن حدود ۲.۴ هزار میلیارد دلار است، منابع عظیم مالی در اختیار دارد و پنهانی با استفاده از ابزارهای مختلف از تطمیع و وعده سرمایه گذاری گرفته تا تهدید به از بین بردن مشاغل و غیره سعی دارد، جلوی تصویب قوانینی را بگیرد که قدرت بی حد و حصر آن در بازارهای اپ را هدف گرفته‌اند.
تلاش برای توقف لایحه با تهدید
در همین راستا نشریه پلیتیکو در گزارشی به نفوذ و قدرت اپل میان قانونگذاران اشاره میکند. سال گذشته هنگامی که اپل می‌خواست از تصویب دو لایحه در ایالت جورجیا جلوگیری کند، به سرعت لابی گران خودش را به مجلس قانونگذاران این ایالت فرستاد. این شرکت تهدید کرد در صورت تصویب قانون، پروژه‌های اقتصادی کلیدی در ایالت را رها میکند و حتی دادگستری کل ایالت را ترغیب کرد تا خواستار اصلاحی به نفع اپل در قانون شود.
دو ماه بعد لایحه که به نظر می‌رسید بسیار حیاتی است در کمیته قضائی مجلس جورجیا متوقف شد. رئیس این کمیته قانون را حتی طی جلسه سالانه برای رأی گیری ارائه نکرد و به این ترتیب لایحه بایگانی شد.
البته تا این حد از لابی گری تهاجمی از سوی اپل قبلاً گزارش نشده بود. این در حالی است که تاکنون توجه زیادی به الگوی رفتاری اپل در آمریکا و در سال جاری نشده بود. این الگو تقریباً ساده است؛ قانونگذاران ایالتی، لایحه‌هایی را ارائه می‌کنند که اپل و شرکتهای فناوری بزرگ دیگر مانند گوگل را وادار میکند تا کنترل خود بر اپ استورهای موبایل را کاهش دهند. ناگهان اپل فشار زیادی به قانونگذاران وارد میکند و وعده سرمایه گذاری اقتصادی یا تهدید به قطع آن میکند و در نهایت مسیر تصویب لایحه متوقف می‌شود.
«رجینا کاب» یکی از نمایندگان جمهوریخواه ایالت آریزونای آمریکا است که از لایحه تغییر در اپ استور در مجلس ایالت خود پشتیبانی کرد. اما لایحه مذکور در نهایت در مجلس ایالتی تصویب نشد. او در این باره می‌گوید: اپل توانسته با تهدید و پیشنهاد انبوهی پول، قانون را متوقف کند.
کاب ادعا میکند از مدت‌ها قبل شیوه فعالیت اپل در ایالت‌های دیگر را زیر نظر دارد. او می‌گوید: این شرکت در هر ایالت از روش مختلفی استفاده میکند اما در کل با قدرت تمام به قانونگذاران مخالفش حمله میکند. اپل در گوشه و کنار پول خرج میکند، مردم این موارد را دیده‌اند و تصور می‌کنم قانونگذاران با کمی ترس و لرز می‌گویند: من کاری به این لایحه ندارم. من نمی‌خواهم روی آن کار کنم چون تأثیری منفی بر من و آینده ام دارد.
نفوذ اپل فراتر از هر شرکت دیگری
روند بررسی قانون‌های ایالتی به طور معمول سریع‌تر و انعطاف پذیرتر از قوانین دولت فدرال است. این بدان معنا است که بهتر می‌توان آنها را بررسی و درباره شان اقدام کرد.
اما قانونگذاران محلی که منابع مالی اندکی دارند با قدرت سنگین لابی گری به چالش کشیده می‌شوند. زیرا این شرکت لابی گران کلیدی در هر ایالت را استخدام میکند و روی از بین بردن لوایحی تمرکز میکند که به اهدافش آسیب می‌رسانند.
هرچند گوگل نیز با بسیاری از لوایح ایالتی مخالف منافعش مقابله میکند اما روش اپل تهاجمی‌تر است و در چند ایالت قابل رصد است. این در حالی است که قبلاً اپل در مقایسه با رقبایش روش لابی گری بی سروصداتری اتخاذ کرده بود.
حداقل ۷ ایالت از جمله مینه سوتا، نیویورک، ایلینوی و هاوایی تصمیم دارند قانونی برای مقابله با عملکرد اپل در اپ استور تصویب کنند. نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه در مجلس سنای آمریکا نیز پیشنهاداتی برای کنترل قدرت اپل و گوگل بر اپ استورها ارائه کرده‌اند اما اصلاحات قانون فناوری با چالش‌هایی زیادی روبرو است.
توسعه دهندگان علیه اپ استورها
از سوی دیگر توسعه دهندگان بزرگ اپ از جمله «مچ گروپ» (Match Group)، اسپاتیفای نیز خواهان تصویب قوانینی علیه اپ استورها هستند.
به عنوان مثال یکی از لابی گران مچ گروپ قانون را به سناتور کاب در آریزونا داد. از سوی دیگر «ائتلاف برای عدالت اپ» ( Coalition for App Fairness) مشغول استخدام لابی گرانی در یالت های مختلف است. این ائتلاف شامل شرکتهای بزرگی از جمله اسپاتیفای، مچ گروپ و اپیک گیمز است. اما حتی قدرتمندترین اعضای این ائتلاف منابع مالی وسیعی به اندازه اپل در اختیار ندارند.
اپل قدرتمندترین شرکت جهان است که ارزش آن بیش از ۲ هزار میلیارد دلار است و هیچ شرکتی هنوز نتوانسته مانند اپل در ایالت‌ها پول خرج کند، مشاغل را تهدید کند و سرمایه گذاری‌های کلان انجام دهد. مخالفان اپل معتقدند این روش‌ها تاکتیک‌های غیر اخلاقی هستند و احتمالاً قواعد اخلاقی در ایالت‌هایی مانند داکوتای شمالی را نقض می‌کنند.
سواستفاده از قدرت برای ساکت کردن منتقدان
روشی که اپل در پیش گرفته برای شرکتی که حضور آن در عرصه لابی گری عمومی فدرال کم رنگ تر از فیس بوک، گوگل و آمازون است، عجیب به نظر می‌رسد. به عنوان مثال سه ماهه دوم سال جاری میلادی فیس بوک و آمازون هر کدام ۴.۵ میلیون دلار صرف لابی گری فدرال کردند. حال آنکه اپل فقط ۱.۶ میلیون دلار صرف این بخش کرد.
مگان دی موزیو مدیر ارشد «ائتلاف برای عدالت اپ» می‌گوید: اپل از قدرت خود نه تنها برای محروم کردن مصرف کننده آمریکایی از نوآوری و گزینه‌های انتخابی بیشتر استفاده میکند، بلکه آن را برای ساکت کردن منتقدان و جلوگیری از ایجاد بحث درباره چالش‌های مهم به کار برده است.
در این میان روش‌های نفوذ اپل در ایالت‌های آریزونا و داکوتای شمالی توجه مردم آمریکا را به خود جلب کرد.
هنگامی که قانونگذاران ایالت جورجیا در اوایل ماه فوریه ۲ لایحه برای اپ استورهای گوگل و اپل ارائه کردند، اپل بلافاصله ۵ لابی گر جدید استخدام کرد تا علیه تصویب این لوایح فعالیت کنند.
پس از ارائه لوایح نیز لابی گران اپل به قانونگذاران گفتند در صورت تصویب آنها، این شرکت از دو پروژه توسعه اقتصادی مهم در این ایالت کناره گیری میکند. یکی از این پروژه‌ها سرمایه گذاری ۲۵ میلیون دلاری در کالجی در آتلانتا و دیگری شراکتی چند میلیارد دلاری با خودروسازی کیا برای تولید خودروی اپل در وست پوینت بود.
اپل اظهارات منابع آگاه درباره کناره گیری از سرمایه گذاری را رد کرد. اما به گفته افراد آگاه از مذاکرات، این تهدیدها از سوی لابی گران اپل انجام شده بود. در نهایت این قانون وضع نشد.
البته ممکن است لایحه ایالت جورجیا سال آینده و پس از اضافه شدن شرایط مربوط به یک لایحه جداگانه در مجلس سنا، دوباره ارائه شود اما به اعتقاد لابی گر یک شرکت تولید کننده نرم افزار، احتمال کمی وجود دارد این لایحه تصویب شود
مخفی کاری اپل برای پیشبرد اهدافش
در ایالت داکوتای شمالی نیز اتفاقات مشابهی روی داد. نمایندگان اپل جلسه‌ای محرمانه با تمام اعضای کمیته‌های صنعت، تجارت و کار سنا برگزار کردند و هیچ برنامه یا اطلاعات دیگری درباره جلسه منتشر نکردند. کمیته‌های سنا نیز در این باره اطلاع رسانی نکردند که این امر خود برخلاف قوانین اخلاقی ایالت است. مدت کوتاهی پس از برگزاری این جلسه مجلس داکوتای شمالی نیز علیه لایحه رأی داد.
در ایالت لوییزیانا، اپل پیشنهاد سرمایه گذاری در سیستم آموزشی ایالت را ارائه کرد و از سوی دیگر نمایندگان پشتیبان لایحه را وادار به کناره گیری کرد.
داریل دشوتل یکی از قانونگذاران ایالت لوییزیانا لایحه‌ای درخصوص اپ استورها را پشتیبانی کرد اما در نهایت او توافق کرد لایحه خود را باز پس گیرد.
با توجه به آنچه گفته شد با بی نتیجه ماندن تلاش‌های ایالتی، دولت فدرال بهترین حامی توسعه دهندگان نرم افزار به حساب می‌آید. سه سناتور ریچارد بلومنتال (دموکرات) مارشا بلکبرن (جمهوریخواه) و ایمی کلوبوچار (دموکرات) در اوایل ماه آگوست قانونی ارائه کردند که اپل و گوگل را وادار میکند به توسعه دهندگان اجازه دهند از اپ استورهای جایگزین استفاده کنند و درباره طرح‌های قیمتی ارزان‌تر به مشتریانشان اطلاع رسانی کنند.
ایمی کلوبوچار مدیر کمیته آنتی تراست سنا در این باره می‌گوید: فناوری‌های موبایل به بخشی حیاتی از زندگی انسان تبدیل می‌شوند و اکنون پر واضح است که چند دروازه بان محدود بازار اپ را کنترل می‌کنند و قدرت بی حد و حسابی برای کنترل دسترسی کاربران به اپ ها دارند.
در این میان هنوز مشخص نیست سرنوشت لایحه‌ای که این سه سناتور به سنا ارائه کرده‌اند، چه خواهد شد، به خصوص که سنا خواهان پشتیبانی بیشتر نمایندگان جمهوریخواه است.
کاب نماینده ایالت آریزونا معتقد است احتمال اندکی وجود دارد که عملکرد دولت فدرال در این خصوص سریع باشد. او تصمیم دارد فصل آینده به طریقی لایحه خود برای مقابله با قدرت اپل و گوگل را دوباره ارائه کند.
او در این باره می‌گوید: صبر کردن راهکار ما نیست. چرا باید منتظر بمانیم و امیدوار باشیم تا دولت فدرال کاری انجام دهد، آن‌هم وقتی که می‌دانیم که تاکنون آنها قادر به انجام هیچ کاری نبوده‌اند.
