شیوع کرونا ضربه بزرگی به اقتصاد و صنایع گوناگون از جمله فناوری وارد کرد اما باتوجه به افزایش نیاز مردم جهان به تکنولوژی، این حوزه موفق شد از تهدید کووید19
یک فرصت بی‌نظیر خلق کند. استارتاپ‌ها یکی از بخش‌هایی بودند که بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند و در این میان، کشورهای اروپایی بیشترین سود را بردند. آمارها نشان از رشد 3 برابری میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های آسیایی و MENA در اکوسیستم استارتاپ‌های اروپایی دارد البته استارتاپ‌های بریتانیایی که از دو ناحیه اجرای برگزیت و شیوع کووید19 ضربه خورده‌اند، بیشترین سرمایه را جذب کردند هرچند دیگر عضو اتحادیه اروپا نیستند.
سرمایه‌گذاری 5.3 میلیارد یورویی
نتایج تحقیق Dealroom، یک پایگاه داده نظارت بر اکوسیستم فناوری مستقر در آمستردام نشان می‌دهد میزان سرمایه‌گذاری آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در استارتاپ‌های اروپایی در سال 2021 به بالاترین حد خود رسیده است. (MENA اصطلاحی است که برای نامیدن کشورهای عمده تولیدکننده نفت واقع در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به کار می‌رود). در 6 ماهه نخست سال 2021 حدود 5.3 میلیارد یورو در این استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری شده است؛ رقمی که بیش از 3 برابر سرمایه‌گذاری 1.6 میلیارد یورویی این مناطق در سال 2020 است و بسیاری را شگفت زده کرده و در واقع به این ترتیب اروپا از نظر سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) سریع‌ترین رشد را در میان سایر قاره‌های جهان تجربه خواهد کرد.
محققان Dealroom همچنین یادآور شده‌اند با توجه به فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی در اروپا، این روند به احتمال زیاد ادامه خواهد یافت چراکه استارتاپ‌های اروپایی از طریق توسعه غیرمالی نیز حمایت‌هایی می‌کنند.
طارق بن هندی، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری ابوظبی (ADIO) هم معتقد است که این روند در نتیجه پاندمی کرونا و درک فوری شرکت‌ها از لزوم تنوع بخشیدن به بازارهای خود و همچنین افزایش تعداد افرادی که به آنها در دسترسی به بازارها کمک می‌کنند، حاصل شده است. ازسوی دیگر استارتاپ‌های مستقر در اروپا به‌دنبال دریافت کمک از سرمایه‌گذاران MENA و آسیا، بی‌شک از طریق حمایت‌های غیرمالی از جمله آموزش، به اشتراک گذاشتن دانش و فناوری‌های نوین و... به توسعه فناوری در این کشورها کمک می‌کنند و احتمالاً این روند دوطرفه ادامه خواهد یافت.
جذابیت بریتانیا برای سرمایه‌گذاران
طبق این گزارش، بریتانیا بزرگترین دریافت کننده سرمایه MENA در اروپا بوده است. این کشور که با اجرای برگزیت عملاً از اتحادیه اروپا خارج شده، همچنان دارای پیشرفته‌ترین و بزرگترین اکوسیستم استارتاپی قاره اروپاست و میزان سرمایه‌گذاری MENA در شرکت‌های فناوری انگلستان در کنار برخی کشورهای آسیایی ازجمله چین بالغ بر 2 میلیارد یورو است که این رقم تقریباً معادل 13.2 درصد از کل سرمایه گذاری‌ها محسوب می‌شود. اکوسیستم استارتاپ بریتانیا از نظر تعداد شرکت‌های نوپا و همچنین پایداری فعالیت آنها رتبه دوم را در جهان و رتبه نخست را در قاره اروپا به خود اختصاص داده است به همین دلیل هم جزو برترین‌های دنیا شناخته می‌شود. در این کشور شاهد فعالیت مراکز مهم کارآفرینی با عملکرد بسیار مناسب هستیم. درحال حاضر در بریتانیا بیش از 4 هزار استارتاپ درحال فعالیت هستند و برخی نیز از شهرت بالایی در جهان برخوردارند که مکانی ایده آل برای کارآفرینان و نوآوران به حساب می‌آید. همه این موارد در کنار نرخ بهره پایین، چراغ سبزی برای سرمایه‌گذاران خارجی بوده تا برای آنها بریتانیا جذاب باشد.
هرچند بسیاری روزهای سختی را برای استارتاپ‌های بریتانیا در دوران برگزیت تصور می‌کردند اما ظاهراً حالا برخی از این معادلات به هم خورده است.آنچه مسلم است این که بریتانیا با وجود برگزیت همچنان برای سرمایه‌گذاری خارجی جذاب است و مطالعات نشان می‌دهد که fintech سرمایه‌گذاری قابل توجهی را به خود جلب کرده است. سرویس‌های مالی(فین تک ها) از بخش‌های موفقی هستند که همچنان به جذب سرمایه‌گذاری از خارج می‌پردازند. سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های فناوری انگلستان همچنان ادامه دارد و مبالغ هنگفتی از سرمایه‌گذاران آسیایی و خاورمیانه تأمین می‌شود. بر اساس داده‌های جدید، مبالغ جمع‌آوری شده در نیمه اول سال 2021 تقریباً از کل جمع‌آوری شده در سال 2020 فراتر رفته است.
بر اساس آمار Dealroom.co، سرمایه‌گذاران آسیایی سال گذشته در 106 معامله شرکت کردند درحالی که تنها در نیمه اول سال 2021 در 95 مورد مشارکت داشته‌اند. در آسیا بیشترین سرمایه‌گذاری در زمینه فناوری بریتانیا توسط ژاپن صورت گرفته است و پس از آن سنگاپور، هنگ کنگ، مالزی و چین قرار دارند. با این حال، تسلط ژاپن بر جریان سرمایه‌گذاری آسیایی به بریتانیا در پنج سال گذشته ضعیف‌تر شده است زیرا سرمایه‌گذاران سایر کشورها از فرصت‌های موجود در این کشور حمایت کرده‌اند و بتدریج هم بر میزان سرمایه‌گذاری و هم بر تعداد شرکت‌های سرمایه‌گذار افزوده می‌شود. پنج سرمایه‌گذار بزرگ آسیایی در انگلستان در سال 2020 عبارت بودند از SoftBank ژاپن، GIC سنگاپور، DST Global هنگ کنگ، Temasek سنگاپور و تنسنت چین. البته امسال می‌توان نام ابوظبی و قطر را نیز در سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های اروپایی بویژه بریتانیا مشاهده کرد.طبق داده‌های Dealroom، اکنون 577 استارتاپ بریتانیایی دارای پشتوانه آسیایی هستند که در میان آنها نام Farfetch و Checkout.com و Cazoo و Arrival دیده می‌شود.
چینی‌ها به‌دنبال استارتاپ‌های بریتانیایی
یکی از کشورهایی که برای خرید یا سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های بریتانیا بسیار عجله داشته، چین است. تعداد میلیاردرها و میلیونرها در چین بسرعت در حال افزایش است و برخی از آنها هم از قوانین سختگیرانه چین به ستوه آمده‌اند به همین دلیل هم تلاش می‌کنند تا در فناوری کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری کنند.
مت وارمن، وزیر زیرساخت‌های دیجیتال بریتانیا در این باره گفت: فناوری انگلیس همچنان در صحنه جهانی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. ما پایتخت فناوری اروپا هستیم و به لطف مقررات حمایت از نوآوری و زیرساخت‌های دیجیتالی در سطح جهانی، سرمایه‌گذاران باهوش در آسیا مانند همیشه از نوآوران ما حمایت می‌کنند. به گفته وی، انتظار می‌رود شاهد فعالیت 132 کمپانی یونیکورن یا استارتاپ‌هایی با ارزش بیش از یک میلیون دلار در بریتانیا باشیم. در حالی که بریتانیا هرگز غول‌های فناوری همچون اپل یا آمازون تولید نکرده اما در زمینه‌های خاصی مانند فین تک‌ها و فناوری‌ها و استارتاپ‌های مرتبط با حوزه سلامت کاملاً تخصصی عمل کرده و خوش درخشیده است. به همین دلیل هم فین تک‌ها بیش از هر حوزه دیگر فناوری در بریتانیا موفق به جذب سرمایه شده‌اند. شاید هم بتوان گفت که این کاهش جذابیت شرکت‌های فناوری آسیایی است که باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران توجه خود را به اروپا و بریتانیا معطوف کنند.
به تازگی در چین اپ‌های تاکسی یاب همچون Didi، به‌دلیل خطرات امنیتی داده‌ها ممنوع اعلام شد و بخش زیادی از سهام خود را از دست داد.علی بابا به‌دلیل اقدامات ضد رقابتی 2.8 میلیارد دلار جریمه شد و تعداد زیادی از شرکت‌ها و برنامه‌های فناوری چینی نیز مورد بررسی و ممنوعیت قرار گرفته‌اند. بررسی ترکیبی رگولاتورهای چینی، بسیاری از سرمایه‌گذاران آسیایی را از شرکت‌های فناوری محلی دور کرده است و آنها مجبور شده‌اند به‌دنبال مکان دیگری برای سرمایه‌گذاری باشند که در این زمینه هم بسیار موفق بوده‌اند و البته گاه جنجال هم به پا کرده‌اند.
اما سرمایه‌گذاری چینی به خودی خود تحت نظارت دقیق تری قرار دارد. در اوایل ماه جاری، Nexperia یک کمپانی چینی اقدام به خرید Newport Wafer Fab (NWF)، بزرگترین تولید کننده نیمه هادی بریتانیا کرد که همین موضوع صدای بسیاری از فعالان حوزه فناوری بریتانیا را درآورد.بسیاری از نمایندگان پارلمان ازجمله تام توگندات، رئیس کمیته منتخب امور خارجه هم با این توافق مخالف بودند. وی در نامه‌ای به کواس کوارتنگ، وزیر تجارت بریتانیا گفت این توافقنامه یک نگرانی قابل توجه اقتصادی و امنیت ملی است. سرانجام نخست‌وزیر بریتانیا بوریس جانسون دستور بازنگری این قرارداد را صادر کرد و در نهایت این قرارداد فسخ شد. شواهد همچنین نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری چین در فناوری بریتانیا در نیمه دوم سال 2021 همچنان کاهش نیافته است و این روند ادامه دارد.
