محمدباقر اثنیعشری رییس هیات مدیره موسسه پویندگان راز ستاره شمال (پرسش)، یکی از چهرههای قدیمی و سرشناس صنف فناوری اطلاعات است که بیش از 25 سال خاک این حوزه را خورده و اعضای پیر و جوان صنف کم و بیش با او آشنا هستند. اثنیعشری از سال ۸۱ تا ۸۷ (زمان انحلال) عضو هیات مدیره و خزانه دار انجمن شرکتهای انفورماتیک ایران و از سال ۸۴ تا ۸۷ عضو هیات مدیره و خزانه دار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران (دوره اول) بود. او در اولین جلسه پنجمین دوره هیات مدیره این سازمان که 18 دی ماه سال 96 برگزار شد، توانست با کسب بیشترین تعداد آرای اعضای هیات مدیره، سکان ریاست هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران را به مدت سه سال بر عهده بگیرد.
او همچنین در نخستین نشست شورای مرکزی دوره پنجم سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور که ۱۵ اسفند ماه برگزار شد، توانست با 20 رای به عنوان رییس شورای مرکزی انتخاب شود و اکنون نیز منتظر حکم ریایست جمهوری است تا سکان ریاست نصر کشور را به دست گیرد. اثنی عشری معتقد است که باید راه را برای حضور جوانان حوزه ICT در هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ای باز کرد و از این رو تعدادی از اعضای هیات مدیره این دوره سازمان را جوانان دهه شصتی و پنجاهی تشکیل داده اند. در عین حال برخلاف نظر عده ای که میگویند، کمیسیونهای سازمان اتاق فکر هیات مدیره هستند؛ او معتقد است که کمیسیونها عصاره فضایل صنف هستند و هیات مدیره ابزاری برای اجرای مصوبات کمیسیون است. اثنی عشری از اینکه چهره ای تک محور در صنف شود، دوری کرده و سعی می کند بیشتر از اینکه خودش در مورد مساله ای خاص اظهار نظر کند، سایر اعضای هیات مدیره و روسای کمیسیون ها اظهار نظر کنند. روزهای پایانی سال گذشته در محل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران با وی گفتوگویی انجام دادیم که ماحصل آن را در ادامه میخوانید.
مصاحبه را با معرفی برنامههای هیات مدیره جدید سازمان نظام صنفی رایانه‌ای شروع میکنیم. لطفا بفرمایید مهمترین برنامه های تان برای سال 97 چیست؟
هیات مدیره در این دوره فعالیت خود را با برنامههای مشخصی آغاز کرده است. اما قبل از اینکه وارد این بحث بشویم، باید توضیح بدهم که در این دوره صنف به وحدت و وفاق رسیده و اعضا به این نتیجه رسیده اند که اختلاف نظر و تنش موجب فرسایش سازمان می شود و به همین دلیل برخی از منافع شخصی خود گذشتند. چند سال بود که شورای مرکزی بسیار پرتنشی داشتیم و گاهی جلسات آن به حد نصاب نمیرسید، اما اکنون خیلی از اعضای شورای مرکزی از خواستههای خود گذشته اند تا صنفی متحد داشته باشیم. در مورد برنامههای هیات مدیره هم باید بگویم برنامهها با نگاه کشوری تدوین شده است. دور اول فعالیت سازمان، دور استقرار بود و هیات مدیره مجبور بودند با عوامل مختلف بیرونی که سازمان را زیر سوال میبردند، بجنگند. در دور دوم دولت خیلی با فعالان صنف همراه نبود و بیشتر روی بحث تعامل با مسوولان دولتی کار شد. دور سوم بحث توسعه استانها خیلی پررنگ بود و در دور چهارم جایگاه نظام صنفی رایانه‌ای تثبیت و فضای گفت و گو با دولت باز شد. در این دوره هم میخواهیم با توجه به داشتههای این چند سال جهشی در سازمان داشته باشیم. از این رو ضمن این که تاکید داریم خط مشی سازمان تغییر نکند، یک برنامه 5 ساله برای سازمان داریم.
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای براساس قانون و آیین‌نامه‌ای شکل گرفته که ایراداتی دارد و منجر به ایجاد مشکلاتی شده است. در وهله اول میخواهیم راهکاری پیدا کنیم تا ایرادات آییننامه در کمترین زمان ممکن رفع شود. زیرا مدل اصلاح بسیار زمان بر و پیچیده است. بحث بعدی ارتباط سازمان با بدنه صنف است که تاکنون ساختار یافته و منسجم نبوده است و در نظر داریم هر چند ماه یکبار در یک استان جمع شویم و حرف اعضای استانی را بشنویم. کلید این کار نیز از خردادماه زده می‌شود.
یکی از انتقاداتی که همواره به شیوه اداره صنف وارد می شود، موضوع اختیارات اندک کمیسیون هاست. آقای سعادت و شما قول داده بودید که در این روال تغییر ایجاد شود. در این زمینه چه کار کرده اید؟
طبق تغییری که در آییننامه تشکیل کمیسیونها ایجاد شد، اکنون اختیارات کمیسیونها زیاد شده است و لازم نیست رییس کمیسیون عضو هیات مدیره باشد. این باعث شده که شاهد استقبال چشمگیر اعضا از حضور در کمیسیونها باشیم. از این رو، بخشی از کمیسیونها که سالهای قبل تعطیل شده بودند اکنون دوباره پویا شده اند.
به دلیل نگاه سنتی که در از سوی دیگر، سازمان وجود داشت کمیسیونها به عنوان اتاق فکر هیات مدیره مطرح میشدند. در حالی که نگاه من به این موضوع برعکس است و معتقدم کمیسیونها عصاره فضایل صنف هستند و هیات مدیره ابزاری برای اجرای مصوبات کمیسیون ها است.
این درست که تغییر در آییننامه کمیسیونها امید بین اعضا صنف ایجاد کرده، اما حفظ آن هم مهم است. مساله این است که ظرفیت کمیسیونها محدود است و تنها 20 نفر از 80 نفر متقاضی حضور در کمیسیونها می‌توانند در کمیسیون مربوطه عضو شوند. برای این موضوع راهکاری دارید که بتوانید متقاضیان را مثلا در قالب کارگروهها حفظ کنید؟
در این دوره 23 کمیسیون داریم که 20 کمیسیون تخصصی هستند و 3 کمیسیون موضوعی. زیرا یکسری از مسایل و مشکلات بین بخشهای مختلف صنف یکسان است. برای رفع این مشکل میتوانیم دورهمیهای فصلی بگذاریم تا همه یکجا دور هم جمع شوند و مشکلات خود را مطرح کنند. در عین حال به دنبال این هستیم که در پورتال سازمان فضایی ایجاد کنیم که اعضای یک شاخه به اطلاعات گروه دسترسی داشته باشند.
استقلال کمیسیونها البته خیلی خوب است، اما ممکن است یک عارضه در پی داشته باشد، زیرا کمیسیونها منافع خود را میبینند و گاهی منافعشان با منافع صنف در تضاد است و سخنان آنها به مذاق برخی خوش نمیآید. این معضل را چگونه مدیریت میکنید؟
راجع به این موضوع ساعتها در هیات مدیره بحث کردهایم. کمیسیونها گاهی هیجان زده عمل میکنند و امکان دارد مشکلات تبدیل به بحران شوند و این موضوع فرهنگی ایجاد کرده که به خاطر ریسک یک خطر انسداد ایجاد کنیم و سالها همه چیز را قفل کنیم. اما من اصلا چنین روشی را قبول ندارم.
به طور مثال راجع به حضور نیروهای جوان در لیست اتحاد 99 انتقادهایی وارد شد و گفتند افرادی که لیست آوردهاید، صنفی نیستند. در حالیکه من به شدت معتقدم هر کسی که در صنف فعالیت می کند، میتواند عضو هیات مدیره شود.
همه ما هم روزی که شروع کردیم همین شرایط را داشتیم. به هرحال در سازمان افرادی از دهه 50 و 60 داریم که ما باید نسل جدید مدیران سازمان را بسازیم. همین الان در هیات مدیره چند نفر دهه شصتی داریم.
در دور قبل آقای سعادت گفتند که پورتال باید دو سطح داشته باشد، یک سطح عمومی که همه به آن دسترسی دارند و بخش دیگر که فقط برای دسترسی اعضا است.آیا همین روش را دنبال می کنید؟
داریم روی این مدل کار میکنیم. قطعا پورتال بیشتر از دو سطح خواهد داشت تا شرکت ها بر مبنای زمینه کاری که انتخاب میکنند بتوانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند.
یکی از مشکلات سازمان همواره ارتباط با بدنه صنف است. اتفاقات زیادی در سازمان میافتد که باید اطلاع رسانی شود. در یک دوره صنف به دو بخش نرم افزار و سخت افزار تقسیم می‌شد که همه یکدیگر را میشناختند. اما این وضعیت اکنون کاملا تغییر کرده است. این مساله باعث شده تا دبیرخانه و هیات مدیره نتواند نسبت به تمام مسایل اشراف داشته باشد.
یکی دیگر از مسایلی که همواره ضعف سازمان نظام صنفی رایانه‌ای بوده، این است که به عنوان یک مرجع صنفی، مرجع اطلاعات صنف نیست. یعنی حرف صنف را نمی زند یا خیلی دیر میزند. در حالی که باید خیلی سریع به اتفاقات واکنش نشان دهید. برنامه ای دارید که از این پس با سرعت بیشتری به اتفاقات واکنش نشان دهید؟
بله. یکی از اتفاقاتی که در این دوره افتاد و واکنشی سریع نسبت به آن داشتیم تعامل کمیسیون سختافزار با وزارت ارتباطات، وزارت صنعت و تولیدکننده لپ تاپ برای کاهش تعرفه گمرکی این محصول بود که سریع به نتیجه رسید و می توان گفت جزو اولین میوه های تعامل و وحدت صنف است.
در خصوص ارتباط سازمان با بدنه صنف صحبت کردید، یکسری ابزارهای اطلاع رسانی که سالهای پیش وجود داشت، مثل تکفا یا خبرنامه سازمان از بین رفته است. آیا برنامهای دارید که دوباره آنها را راه بیندازید، در این مورد فکری کردهاید؟
تکفا نشریه ای تحلیلی بود. ما دنبال این هستیم که خبرنامه داشته باشیم و تکفا را به صورت بولتن سازمانی ارایه دهیم.
همچنین در نظر داریم که در پورتال بحث اخبار رسانههای دیگر را نیز داشته باشیم و تمام اخبار و یاداشتهای موافق و مخالف اعضا را روی پورتال بگذاریم.
پورتالهای استانی هم باید فعال شوند، برای این چه برنامه ای دارید؟
اولین کاری که داریم انجام میدهیم ارایه بولتن خبری است. اما مدلش کاملا متفاوت است. در استانهای مختلف نیز تلاش مان این است که پورتال آنها را به سطح خوب و متعادلی برسانیم.
برویم سراغ آییننامه سازمان، توضیح دهید تغییر آییننامه به کجا رسیده است؟
تغییر آییننامه حساسیتهای خاص خود را دارد. هر تغییری باید به تصویب هیات وزیران برسد. مسیر طولانی است، زیرا نمایندگان سایر وزارتخانه ها هم نظر می دهند و چون نمایندگان نظر می دهند، باید احتیاط کنیم.
به نظر می رسد از آنجا که وفاق و همدلی در شورای مرکزی به وجود آمده و نظر وزیر به سازمان نزدیکتر شده است، مسیر تغییر آینن نامه نسبت به سالهای قبل ساده تر باشد.
بله. در واقع قبلا نمیشد، اما اکنون امکانش هست.
در خصوص حضور آقای صدوقی در هیات مدیره دور پنجم نیز انتقاداتی مطرح است که ایشان جلسات را نمیآیند، ضمن اینکه اکنون هم مدیر عامل همراه اول نیستند. این مشکل را چگونه حل خواهید کرد؟
ما همیشه علاقه داریم در هیات مدیره یک نماینده از اپراتورها حضور داشته باشد. از بدشانسی ما بعد از انتخابات سازمان تغییر و تحولاتی در همراه اول اتفاق افتاد و آقای صدوقی از این اپراتور رفت. ایشان خیلی علاقه داشت به سازمان بیاد. طبق اساسنامه سازمان هر شخصی سه جلسه متوالی یا 5 جلسه غیر متوالی غیبت داشته باشد، حذف و عضو علی البدل جایگزین خواهد شد. آقای صدوقی به عنوان سهام دار همراه اول از نظر حقوقی هنوز عضو هیات مدیره سازمان هستند. اما اگر همراه اول نامه بدهد که نماینده ما نیست یا خودشان به دلیل درگیری که دارند از سازمان بروند، اولین عضو علی البدل جایگزین ایشان میشوند.
گویا اکنون تا حدی وفاق صنفی حاصل شده و برخی اعضا که به هر دلیلی با سازمان قهر بودند آشتی کرده و دوباره فعالیت خود را از سر گرفتهاند. به خصوص حضور چهره های قدیمی دوباره پررنگ شده است.
بله. در هر صورت ممکن است بین اعضا در خصوص برخی مسایل اختلاف سلیقه وجود داشته باشد، اما سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خانه همه اعضای صنف است و نمی توانیم به این بهانه که کسی با من یا فرد دیگری مشکل دارد به سازمان راه ندهیم. ما حتی به کسب و کارهای نوین و استارت آپها هم گفتیم میتوانید تشکل داشته باشید، اما اینجا تمام امکانات وجود دارد و با تغییر آییننامه سازمان امکان حضور حداکثری برای همه فراهم است و می توانند در خانه صنف مشکلاتشان را پیگیری کنند.
آیا از اعضا تشکل هایی که به تازگی تشکیل شدهاند، خواسته اید دوباره به سازمان برگردند و کار خود را در سازمان پیگیری کنند؟
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تنها نهاد فراگیر صنف است. من به عنوان نماینده 10 هزار نفر در جلسات دولتی و خصوصی حضور دارم و طبیعی است نمیتوانم در کنار نماینده تشکلی که 15 عضو دارد ، بنشینم و صحبت کنم. تشکل ها می توانند حرف خود را بزنند اما در جایگاههای مختلف به وزن تشکلها اهمیت داده می‌شود.
به عنوان سوال آخر، با توجه به تغییر اعضای شورای مرکزی، آیا امسال تغییر عمدهای در سیاستگذاری های الکامپ ایجاد خواهد شد؟
یکی از دلایلی که اعضای صنف به من رای دادند این بود که قرار نیست اینجا از اول همه چیز را تغییر دهیم. در مورد الکامپ هم حداقل در سال اول قرار نیست چیزی تغییر کند. یک نفر از شورای مرکزی برای ارتباطات روزانه انتخاب شده است. اما در شورای مرکزی مصوب شد که این دوره از الکامپ نیز با مشارکت و تجربه آقایان بحری، ثروتی، سعادت و غیره برگزار شود.
