انتخابات الکترونیک هزینه‌های جانبی مانند چاپ تعرفه و عوامل انسانی که تا چند روز پس از انتخابات در شعبه درگیر شمارش آرا هستند را کاهش می‌دهد، اما مهم‌ترین دستاورد و ویژگی انتخابات الکترونیک سرعت، صحت و دقت است و از مزایای آن شمارش لحظه‌ای است که می‌توان در لحظه از آخرین نتایج آگاه شد.

 

معاون مرکز توسعه دولت الکترونیک و فناوری اطلاعات وزارت کشور با اعلام آمادگی بخش آی تی وزارت کشور برای برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۱۳۹۸ به صورت تمام الکترونیکی، این امر را منوط به نظر مثبت شورای نگهبان و حمایت فنی وزارت ارتباطات دانسته است.

 

فرآیند انتخابات الکترونیک دو بحث مهم دارد؛ یکی احراز هویت رای‌دهنده با کارت ملی که از طریق سرور وزارت کشور به صورت آنلاین احراز هویت می‌شوند و به آنها تعرفه الکترونیک می‌دهند که در صندوق اخذ رای الکترونیک رای بدهند و دیگری آرای صندوق‌ها که به صورت الکترونیک شمارش خواهند شد.

 

برگزاری انتخابات الکترونیکی همچنین باعث کاهش خطاهای شمارش، افزایش سرعت کار و ایجاد شفافیت می شود  در این زمینه علیرضا براتی- معاون مرکز توسعه دولت الکترونیک و فناوری اطلاعات وزارت کشور - در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که در چند سال اخیر ۲۴ فرآیند از ۲۵ فرآیند برگزاری انتخابات الکترونیکی تنها یک فرآیند اخذ رای و شمارش آرا به صورت دستی انجام می‌شود، گفت: در انتخابات مجلس شورای اسلامی گذشته در ۱۴ شهر انتخابات را به صورت کاملا الکترونیک برگزار کردیم که پایلوت بسیار موفقی برای وزارت کشور بود و باعث شد تا به برگزاری انتخابات به صورت کاملا الکترونیک در کشور در سال‌های دیگر ترغیب شویم.  

 

او با بیان این که در انتخابات شوراهای شهر و روستای سال ۱۳۹۶ ما در ۱۴۰ شهر کشور دستگاه‌های جدیدی را که برای برگزاری انتخابات الکترونیک ساخته شده بود را مورد استفاده قرار دادیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و به صورت کاملا صحیحی انتخابات در این شهرها برگزار شد، گفت: با این تجارب مثبتی که از استفاده آزمایشی در برگزاری انتخابات الکترونیک در کشور داریم، امیدواریم در انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۱۳۹۸ بتوانیم انتخابات را به صورت کاملا الکترونیکی در کشور انجام دهیم، این مستلزم همکاری نهادهایی همچون شورای نگهبان به عنوان ناظر انتخابات و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان پشتیبان فنی و تکنولوژیکی است.

 

پیش از این محمود واعظی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - از آمادگی این وزارت برای برگزاری انتخابات الکترونیک خبر داده و گفته بود: ما زیرساخت ها را برای برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک فراهم کردیم و شبکه ملی اطلاعات بستر بسیار خوبی است و امتحان خود را پس داده است از جمله اینکه سرشماری در کشور را در بستر شبکه ملی داشتیم. به وزارت کشور و شورای نگهبان اعلام کردیم که از نظر زیرساخت برای برگزاری الکترونیکی انتخابات مشکلی نداریم به هر حال تصمیم با وزارت کشور و شورای نگهبان است.

 

مصوبه هیات دولت در جلسه ۱۰ خرداد ۱۳۹۶ به برگزاری انتخابات به صورت کاملاً الکترونیکی رای مثبت داد و تصویب کرد تا یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری به صورت کاملاً الکترونیکی برگزار شود. رئیس‌جمهور در این جلسه اعلام کرد: «موضوع برگزاری الکترونیکی انتخابات از خیلی وقت پیش مطرح بوده و با توجه به اجرای آزمایشی آن در تعدادی از حوزه‌ها در انتخابات قبلی مجلس شورای اسلامی و کسب آمادگی‌های لازم، اجرای الکترونیکی انتخابات مهم است». اما این اولین باری نیست که دولت تصمیم می‌گیرد انتخابات را در ایران به صورت الکترونیکی برگزار کند.

 

اولین تلاش‌ها برای برگزاری انتخابات الکترونیکی به دولت سازندگی بازمی‌گردد و دور دوم انتخاب مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس‌جمهور، در آن زمان هنوز اینترنت به شکل فعلی فراگیر نبود از همین رو تصمیم گرفته شد ابتدا از طریق دستگاه فکس اقدام به خوانش آرا کنند اما این روش به دلایل مشکلات فنی قابل اجرا نبود و پس از آن روش خوانش نوری برگه‌های رای پیش‌بینی شد.

 

هر چند این روش اجرایی و پیروز انتخابات اعلام شد، اما بنا بر اعلام، میزان آرای باطله در این انتخابات زیاد بود و نتیجه آن شمارش دستی آرا در دوره‌های آتی بود. با فراگیرتر شدن اینترنت و ابزارهای الکترونیکی در دنیا، بحث برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی نیز داغ‌تر شد و با روی کار آمدن دولت اصلاحات دوباره از سر گرفته شد.

 

اولین تلاش‌ها برای برگزاری انتخابات در دولت اصلاحات هم به سال ۱۳۷۷ و انتخابات شورای شهر بازمی‌گردد. در این دوره از انتخابات دولت موفق شد شمارش آرا را به صورت الکترونیکی انجام دهد، هر چند شمارش سنتی نیز در کنار آن صورت می‌گرفت.

 

انتخابات الکترونیک هزینه‌های جانبی مانند چاپ تعرفه و عوامل انسانی که تا چند روز پس از انتخابات در شعبه درگیر شمارش آرا هستند را کاهش می‌دهد، اما مهم‌ترین دستاورد و ویژگی انتخابات الکترونیک سرعت، صحت و دقت است و از مزایای آن شمارش لحظه‌ای است که می‌توان در لحظه از آخرین نتایج آگاه شد. فرآیند انتخابات الکترونیک دو بحث مهم دارد، یکی احراز هویت رأی‌دهنده با کارت ملی که از طریق سرور وزارت کشور به صورت آنلاین احراز هویت می‌شوند و به آنها تعرفه الکترونیک می‌دهند که در صندوق اخذ رأی الکترونیک رأی بدهند و دیگری آرای صندوق‌ها که به صورت الکترونیک شمارش خواهند شد.