مدیرعامل شرکت آسیاتک ابراز امیدواری کرد که با توجه به آماده بودن این شرکت، امکان عرضه اولیه سهام آسیاتک در بازار بورس تا آخر پاییز ۹۹ فراهم شود. محمدعلی یوسفی‌زاده، در این گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی درباره موضوعات مختلفی از جمله دورکاری در دوران کرونا، سرویس‌های ADSL ، VDSL و خدمات دیتاسنتر، تعرفه سرویس‌ها، مشکلات پینگ و فعالیت کمرنگ آسیاتک در بازار VODها صحبت کرد. از جمله خبرهای مهمی که یوسفی‌زاده در این گفتوگو به پیوست اعلام کرد پیگیری طرح راه‌اندازی دیتاسنتر در کنار مسیر‌های بین‌الملل برای ارائه سرویس به شرکتهای خارجی بود. هرچند مدیرعامل آسیاتک تاکید می‌کند اجرای این طرح تا مراحل نهایی کمی زمانبر است ولی به باور او تحقق این طرح می‌تواند برای کشور ارزآوری خوبی به دنبال داشته باشد.
در بین شرکتهای اینترنتی بازار تلکام ایران، آسیاتک از جمله شرکتهایی است که طی سال‌های گذشته تلاش‌های زیادی برای ورود به بورس انجام داده است؛ اما در مقاطع مختلفی ورود این شرکت به بورس با تاخیر همراه شده است. حالا محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل شرکت آسیاتک می‌گوید که با توجه به انجام تمامی کارهای لازم امیدوارند که تا پایان پاییز سال جاری امکان عرضه اولیه سهام این شرکت در بورس فراهم شود.
یوسفی‌زاده در مورد تاخیر آسیاتک برای ورود به بورس گفت: «از سال ۹۶ به یک چالش در سازمان بورس برخوردیم که حدود یک سال طول کشید تا این مسائل از طرف بورس برطرف شود. در این فاصله ما رشد و افزایش سرمایه داشتیم و همین حالا نیز در مرحله افزایش سرمایه هستیم. با پایان این مراحل، درخواست برای طی مراحل پذیرش مجدد اتفاق میافتد. امیدواریم با توجه به شرایط، در اواخر پاییز سال ۹۹ در بورس، عرضه سهام داشته باشیم.»
سهم ۱۲ درصدی از بازار اینترنت ثابت
در سال‌های ورود اینترنت به کشور از جمله شرکتهایی که همیشه حضور پررنگی در بازار اینترنت کشور داشته‌اند شاتل و پارس‌آنلاین بوده‌اند، دو شرکتی که پیوسته اصلی‌ترین سهم را از بازار اینترنت داشته‌اند؛ اما حالا و با گذشت بیش از یک دهه با کمرنگ شدن فعالیت پارس‌آنلاین و بررسی سهم شرکتهای اینترنتی خصوصی به نظر می‌رسد بعد از مخابرات شاتل و آسیاتک هستند که بیشترین سهم را از میزان کاربران اینترنتی در اختیار خود دارند. در گفت‌وگوی اینستاگرامی آسیاتک و پیوست، آرش برهمند، سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به سلطه دو شرکت شاتل و پارس‌آنلاین در اوایل ورود اینترنت به کشور این سوال را مطرح کرد که چطور با وجود این شرایط، آسیاتک توانست در رده شرکتهای برتر بازار اینترنت کشور قرار بگیرد؟ مدیرعامل آسیاتک با اعلام این نکته که هر مجموعه‌ای برای موفقیت باید برنامه‌ریزی درستی داشته باشد و با آینده‌نگری و پشتکار، برنامه‌های توسعه‌ای خود را پیاده‌سازی کند گفت: «یکی از کارهایی که انجام دادیم این بود که مجموعه آسیاتک در سراسر کشور شبکه‌های مجزا داشت و ما در اولین اقدام شبکه آسیاتک در کل کشور را یکپارچه کردیم. هدف بعدی خود را روی توسعه و پوشش بیشتر در تعامل با مخابرات گذاشتیم. در حال‌حاضر هم بین تمام شرکتها بعد از مخابرات بیشترین مرکز مخابراتی را در کشور داریم.»
به گفته یوسفی‌زاده، زمان آغاز به کار آسیاتک، شرکتهایی مانند پارس‌آنلاین و شاتل، کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌ها را در اختیار داشتند، بر همین اساس این شرکت نیز تمرکز خود را روی مراکز کوچک‌تر گذاشت تا به آنها سرویس‌دهی کند.
یوسفی‌زاده یکی دیگر از دلایل موفقیت آسیاتک در سال‌های گذشته را شبکه گسترده فروش و پشتیبانی خود از طریق نمایندگان کشوری اعلام کرد. به گفته یوسفی‌زاده سهم آسیاتک از کل بازار اینترنت با احتساب شرکت مخابرات ۱۲ درصد است که این سهم تنها در بین شرکتهای دارنده پروانه ارتباطات ثابت (FCP) به بیش از ۲۵ درصد می‌رسد.
توسعه VDSL و فیبرنوری
افزایش سرعت اینترنت با کمک تکنولوژی‌‌هایی مانند VDSL و فیبرنوری از جمله وعده‌هایی است که در ۵ سال گذشته بارها از زبان مدیران وزارت ارتباطات شنیده شده؛ اما در نهایت به دلیل مشکلاتی مانند تحریم، نبود سرمایه کافی و … اجرای این پروژه‌ها به صورت گسترده با تعویق همراه شده است. هرچند که بعد از شیوع ویروس کرونا در کشور از ابتدای سال جاری وزیر ارتباطات در توییتر و لایو‌های اینستاگرامی خود اعلام کرد که این وزارتخانه به کمک شرکت مخابرات و شرکتهای FCP به صورت جدی پای کار آمده و قرار است تا پایان دولت یازدهم امکان دسترسی کاربران به سرعت اینترنتی ۴ برابر سرعت فعلی محقق شود.
بعد از شرکت مخابرات و شاتل که تا کنون برنامه‌های مختلفی در زمینه توسعه شبکه اینترنت کشور بر مبنای فیبرنوری و VDSL را رونمایی یا از آن صحبت کرده‌اند، از آسیاتک به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار اینترنت ثابت کشور در این زمینه خبری شنیده نشده بود. در همین زمینه، مدیرعامل آسیاتک، در پاسخ به این سوال که آسیاتک برای توسعه سرویس VDSL چه قدم‌هایی را برداشته است گفت: «طبق قرارداد بیت‌استریم نوع ۲، ما می‌توانیم از امکانات خود و سایر اپراتور‌هایی که در این زمینه سرمایهگذاری کرده‌اند بهره‌وری کنیم. به همین ترتیب با قرارداد بیت‌استریم نوع ۲ که با شرکت مخابرات بستیم، ما یازده‌هزار مرکز مخابراتی و تمام کافوهای نوری آنها را تحت پوشش قرار می‌دهیم و تا کمتر از یک ماه دیگر فروش VDSL ما عملیاتی میشود.»
از جمله طرح‌هایی که آسیاتک در زمینه توسعه سرویس فیبرنوری سال گذشته و در جاشیه برگزاری نمایشگاه الکامپ سال ۹۸ از آن رونمایی کرد، زیرساخت‌های ارائه سرویس به ۲ میلیون مشترک اینترنت ثابت بر پایه فیبرنوری بود. طرحی که سال گذشته یک بار به دلیل مخالفت رگولاتوری متوقف و سپس با رایزنی‌های انجام شده بین این سازمان و آسیاتک و اعمال تغییراتی در طرح مجددا به اجرا گذاشته شد.
یوسفی‌زاده در مورد وضعیت فعلی این سرویس به پیوست گفت: «بخش دوم همکاری ما با مخابرات قرارداد بیت‌استریم نوع یک است. در اینجا، ما یا کنار مخابرات یا به جای مخابرات روی امکانات نسل جدید یعنی VDSL و FTTH سرمایهگذاری و این امکانات را مهیا می‌کنیم.» او ادامه داد: «در بوشهر به یک قرارداد مشارکتی رسیدیم که بتوانیم به‌جای مخابرات سرمایهگذاری انجام دهیم. در سنندج و کرمانشاه نیز در کنار مخابرات موافقت سازمان تنظیم مقررات را گرفته‌ایم و در مرحله بررسی تعداد پورت مورد نیاز و طراحی سیستم‌های اجرایی هستیم. در کرج و اصفهان نیز براساس همان پیشنهاد‌های موجود در طرح ۲ میلیون پورت به شهرداری و مخابرات ابلاغ شده که قرارداد همکاری با شرکت آسیاتک و یک شرکت دیگر بسته شود. در این مدل برای راه‌اندازی و اتصال فیزیکی تجهیزاتمان با هر کافویی که در خیابان‌ها وجود دارد یک همکاری سه‌جانبه بین ما، شرکت مخابرات و شهرداری صورت می‌گیرد.»
محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک در گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی
افزایش ۳۰ درصدی کاربران از زمان شیوع کرونا
از جمله انتقاد‌هایی که مدیران شرکتهای اینترنتی در سال‌های گذشته به وزارت ارتباطات مطرح کرده‌اند «ثابت ماندن تعرفه اینترنت، در مقابل افزایش هزینه‌ها» بوده است، انتقادی که همیشه با مخالفت وزارت ارتباطات مواجه بوده است. در حالی که شرکتهای اینترنت ثابت، تغییر نکردن تعرفه‌های اینترنتی را عامل توسعه پیدا نکردن شبکه اینترنت ثابت اعلام می‌کنند، از سوی دیگر وزیر ارتباطات و معاون او در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سرمایهگذاری کمرنگ شرکتهای اینترنتی در این بازار و نداشتن کیفیت سرویس را عامل رشد کند اینترنت ثابت در کشور اعلام می‌کنند.
با این‌حال در حالی که تا سال گذشته شرکتهای اینترنت ثابت اصرار عجیبی برای افزایش تعرفه اینترنت ثابت داشتند، به نظر می‌رسد حالا این شرکتها در این زمینه دیگر دغدغه‌ای ندارند. محمدعلی یوسفی‌زاده در گفتوگو با پیوست اما اعلام می‌کند که همچنان شرکتهای اینترنت ثابت معتقد هستند که باید در زمینه تعرفه تغییراتی اعمال شود؛ اما با توجه به شرایط کشور و حساسیت‌های دولت و وزارت ارتباطات نسبت به افزایش تعرفه‌ها فعلا در این زمینه تصمیم اتخاذ نکرده‌اند. البته که براساس اظهارت یوسفی‌زاده به نظر می‌رسد شرایط کرونا و افزایش تعداد کاربران شرکتهای اینترنتی از جمله آسیاتک در زمینه مسکوت ماندن طرح تغییر تعرفه اینترنت ثابت بی‌تاثیر نبوده است.
آنطور که مدیرعامل آسیاتک به پیوست می‌گوید در زمان شروع شیوع ویروس کرونا در کشور با توجه به چندبرابر شدن مصرف اینترنت و پرشدن ظرفیت شبکه اینترنت موبایلی، تعداد کاربران شبکه اینترنت ثابت کشور نیز رشد قابل توجه‌ای داشه است. او در این زمینه به پیوست گفت: «آسیاتک در زمان شیوع کرونا با رشد هیجانی بالای ۶۵ درصد مواجه شد و بعد از آن نسبت به شش ماه گذشته، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد رشد ثابت داریم. ما سعی کردیم تا درک درستی از شرایط مردم، جامعه و نگرانی‌های وزارت ارتباطات نسبت به افزایش تعرفه در این شرایط فعلی کشور داشته باشیم.» او ادامه داد: «این رشد به ما کمک کرد تا تاب‌آوری‌مان بیشتر شود. اما در جلساتی که با شرکتهای همکاری و سازمان تنظیم مقررات داشتیم این موضوعات را مطرح و پارامترهای خود را مشخص کردیم. با توجه به رشدی که سیستم ما داشته، حتما نیاز به پهنای باند و تجهیزات بهتر و بیشتری است و این مساله مستلزم بیشتر شدن تعرفه‌هاست اما فعلا برای آن عجله‌ای نداریم.»
او در پاسخ به سوال که سال گذشته وزیر ارتباطات افزایش تعرفه در اینترنت ثابت را منوط به سرمایهگذاری در این بخش عنوان کرده بود، در مورد سرمایهگذاری که آسیاتک در این حوزه انجام داده است گفت: «بزرگترین سرمایهگذاری آسیاتک روی اینترنت ثابت مربوط به سال ۹۴ و ۹۵ بود که حدود ۱/۶ میلیون پورت ثابت در مراکز نصب کرد و همین حالا نیز از آنها نگهداری می‌کنیم.» او در ادامه توضیح داد: «آن زمان ما اطلاعی نداشتیم که اینترنت ۳G و ۴G چه زمانی برای اپراتورهای تلفن همراه فعال میشود. اگر ما از زمان توسعه شبکه اینترنت موبایلی باخبر بودیم می‌توانستیم همزمان با شروع آن، روی اینترنت VDSL و FTTH سرمایهگذاری کنیم و اینقدر با اینترنت همراه فاصله نداشته باشیم.» براساس اظهارات یوسفی‌زاده از زمان شروع مدیریت او در آسیاتک تا کنون این شرکت بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان روی اینترنت ثابت سرمایهگذاری کرده است. او تاکید می‌کند که تکمیل پروژه‌هایی که به آسیاتک در زمینه VDSL و فیبرنوری واگذار شده به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد.
مشکلات پینگ و آپلود
مشکل پینگ و آپلود از جمله مشکلات همیشگی کاربران اینترنت ایران است که در گفتوگو زندگی اینستاگرامی پیوست و آسیاتک نیز بارها کاربران نسبت به آن انتقاد کردند. مدیرعامل آسیاتک در مورد این مشکلات گفت: «ما با توجه به پهنای باندی که دریافت می‌کنیم، چند مسیر مختلف بین‌الملل داریم. شرکت زیرساخت نیز براساس تنظیمات خود، بهترین مسیر برای منبع درخواست دهنده را انتخاب می‌کند و ما در این مسیردهی تاثیرگذار نیستیم. اما از مسیری که محل اقامت کاربر تا تجهیزات آسیاتک می‌گذرد ما دو مدل پروفایل داریم که در یکی از این مدل‌ها، مقدار پینگ چند میلی‌ثانیه پایین‌تر می‌آید.» به گفته یوسفی‌زاده، کاربران می‌توانند از پنل کاربری خود این تغییر نوع پروفایل را انتخاب کرده و کارشاسان آسیاتک این قابلیت را برای آنها روشن می‌کنند. او در این رابطه توضیحات بیشتری داد و گفت: «علاوه بر این ما می‌توانیم براساس درخواست مشتری، دیتاپکیج‌هایش را با اولویت بالا‌تری ارسال کنیم. اما این تغییر سرویس نیازمند کیفیت بالای خطوط تلفن تا محل اقامت کاربر است. اگر اینترنت کاربر ثبات نداشته باشد یا فاصله زیادی از مرکز داشته باشد ممکن است با قطع و وصلی زیادی همراه بوده و تاثیری روی پایین آمدن پینگ نداشته باشد.»
در ادامه یوسفی‌زاده پایین‌تر بودن سرعت آپلود نسبت به سرعت دانلود در سرویس‌های ADSL و ADSL 2+ را امری عادی و متعارف عنوان کرد. او در مورد راه‌حل‌های حل این مشکل توضیح داد: «مشتری‌هایی که نیاز دارند سرعت ارسال بیشتری داشته باشند، با توجه به کیفیت خط ارتباطی، می‌توانند به مراکز تماس ما درخواست داده و اپراتورهای ما با تست پروفایل‌های مختلف، پروفایلی را به آنها می‌دهند که سرعت ارسال بیشتری دارد.»
مصائب دیتاسنتر داشتن
ارائه خدمات از سمت آسیاتک در سال‌های گذشته منوط به خدمات اینترنتی نشده و این شرکت فعالیت‌های قابل توجه‌ای هم در زمینه راه‌اندازی دیتاسنتر و ارائه خدمات در این زمینه داشته است؛ اما ارائه این نوع خدمات هم برای این شرکت بدون مشکل نبوده است. حداقل در چند ماه گذشته قطعی برق برج میلاد یا قطعی مسیرفیبرنوری شهراری در این برج، که محل قرارگیری بزرگترین دیتاسنتر آسیاتک است، باعث شده ارائه خدمات این شرکت به ده‌ها کسب‌وکار بزرگ کشور با اختلال همراه شود. برخی از کارشناسان قرار گرفتن دیتاسنتر آسیاتک در برج میلاد را دلیل به وجود آمدن چنین مشکلاتی برای این شرکت عنوان می‌کنند.
یوسفی‌زاده در پاسخ به این سوال که دلیل انتخاب برج میلاد به عنوان محل قرارگیری دیتاسنتر آسیاتک چه بوده گفت: «طراحی اولیه ترازی از برج میلاد که در اختیار ما است، برای تجهیزات مخابراتی بوده و دلیلی که ما آنجا را انتخاب کردیم این بود که این مکان ظرفیت لازم برای راه‌اندازی این سرویس در این وسعت را داشت و همین مساله باعث شد تا در عرض ۶ ماه این پروژه به بهره‌برداری برسد، درصورتی که اگر می‌خواستیم از صفر این پروژه را استارت بزنیم شاید چندسال این کار طول می‌کشید. اکنون نیز بسیاری از سرویس‌های مهم داخل کشور از این دیتاسنتر و دیتاسنتری که در نزدیکی شرکت زیرساخت داریم، استفاده می‌کنند.»
مدیرعامل آسیاتک در مورد ماجرای قطعی برق برج میلاد نیز توضیحاتی داد و گفت: «در محل برج یکی از مراکز تجهیزات تولید برق CHP قرار دارد که به شبکه اصلی برق تهران نیز تزریق دارد. پس از آن که به دلایلی پست اصلی از اداره برق قطع شد، سینک برق CHP که به شبکه برق تهران نیز تزریق میشود قطع شده بود. همزمانی این دو اتفاق باعث شد اگر چه ما قطعی در تجهیزات شبکه و نت‌ورک نداشته باشیم؛ اما راه‌اندازی تجهیزات سرمایشی زمانبر شود.»
و ادامه داد: «با آنکه براساس استاندار‌ها حدودا ۱۰ دقیقه استفاده از UPS را پیشنهاد می‌دهند؛ اما UPSهای ما تا ۲۷ دقیقه سرویس‌دهی کردند و تنها تجهیزات سرمایش که باید از برق ژنراتور یا CHP تزریق می‌شد دچار چالش شده بود که با همت همکاران فنی داخل برج پس از چند دقیقه قطعی، برق تجهیزات سرمایشی نیز وصل شد.»
در ادامه این گفتوگو یوسفی‌زاده در مورد چرایی ورود این شرکت به بحث دیتاسنتر توضیح داد: «راه‌اندازی و توسعه دیتاسنتر را از سال ۹۵ یکی از لاین‌های اصلی شرکت دیدیم. آن موقع ما تک بیزینس بودیم و تمرکزمان روی ADSL بود؛ اما با به چالش کشیده شدن ADSL و مصوبه نوع تعرفه FUP، باعث شد تا ما به بیزینس دومی در کنار ADSL به عنوان نسل بعدی خدمات شرکت فکر کنیم.»
یوسفی‌زاده در مورد توسعه دیتاسنتر‌های آسیاتک توضیح داد: «آن زمان دیتاسنتر آزادگان و میلاد را داشتیم و با سرمایه‌گذاری‌هایی که اتفاق افتاد، دیتاسنتر میرعماد را برنامه‌ریزی کردیم. با مجموعه مبین ایران هم مذاکراتی در این زمینه صورت گرفت. در نهایت در حوزه خدمات ابری و توسعه زیرساخت‌های دیتاسنتر، دی ماه سال گذشته قراردادی بین ما و مبین ایران امضا شد. این قرارداد نیز به مرحله اجرا درآمده و اکنون خدمات ابری ما براساس این قراردادا راه‌اندازی شده است.»
به گفته یوسفی‌زاده، توسعه بعدی دیتاسنتر آسیاتک که در دو یا سه ماه آینده پیش خواهد رفت نسل جدیدی از سایز دیتاسنتر‌ها است که بیش از هزار رک ظرفیت دارد و نوع خدمات و سرویس‌دهی آن متفاوت خواهد بود.
او همچنین از طرح دیگری که یا در شمال ایران در منطقه ارس یا در جنوب ایران در منطقه چابهار اجرا خواهد شد خبر داد و عنوان کرد که قرار است یک دیتاسنتر برای ارائه خدمات بین‌الملل راه‌اندازی شود که البته این طرح تا مرحله اجرایی فاصله زیادی دارد. به گفته او راه‌اندازی این طرح می‌تواند برای کشور ارزآوری خوبی داشته باشد.
سهم ۷۰ درصدی از ترافیک داخلی
آنطور که در این گفتوگو مدیرعامل آسیاتک اعلام کرد در حال‌حاضر این شرکت بیشترین سهم را از ترافیک داخلی در اختیار دارد. محمدعلی یوسفی‌زاده در این زمینه گفت: «ما سطح زیادی از سرور‌ها و سرویس‌دهنده‌های دیگری که به حجم زیادی از سایت‌های دیگر خدمات هاستینگ و خدمات ابری می‌دهند در دیتاسنتر‌های خود میزبانی می‌کنیم. از طرف دیگر ما برخی از سایت‌های پرترافیک مانند سایت‌های استریم ویدئو و دانلود را نیز نگهدااری می‌کنیم. در حال حاضر دو برابر ظرفیت خود با شبکه ملی اطلاعات ارتباط داریم تا بتوانیم هیجانات ترافیکی آنها را مدیریت کنیم.» او تصریح کرد: «از نظر ترافیکی چیزی بین ۵۵ تا ۷۰ درصد از حجم ترافیک داخلی را در اختیار داریم.»
در بخش پایانی این گفتوگو مدیرعامل آسیاتک در مورد دلیل پررنگ نبودن فعالیت آسیاتک در بازار VOD با وجود سرویسی به نام تماشاخانه که از سمت این شرکت راه‌اندازی شده توضیح داد: «سازوکار تماشاخانه در سال ۹۷ برنامه‌ریزی شد و سال ۹۸ به بهره‌برداری رسید. این طرح برای مشترکان خود آسیاتک برنامه‌ریزی شده بود و تبلیغ خاصی هم به‌طور عام برای آن نداشتیم. ما چنل‌های مختلفی را در حوزه ویدئو داریم که یکی از آنها VOD است.»
او ادامه داد: «درحال حاضر برنامهای برای توسعه عمومی این سرویس نداریم ولی موضوعی نیست که به آن فکر نکنیم. تیم تماشاخانه هرروز فعال است و با همان سازوکار قبلی، برنامه‌ریزی‌های مختلفی برای این سرویس دارد. هرگونه سرمایهگذاری و تغییر استراتژی روی این سرویس در آینده به اطلاع عزیزان خواهد رسید.»
اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار
علی عبدالهی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند معتقد است که ورود استارتآپها به بورس موجب توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور خواهد شد
به اعتقاد مصطفی طاهری، رئیس کمیته ارتباطات بورس باید طبق استانداردهای جهانی موانع ورود به استارتآپها را رفع کند
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی می‌گوید که برای تسریع حضور استارتآپها در بورس نیاز به قانوگذاری نیست اگر مشکلی هست در موارد اجرایی است که در شورای عالی بورس قابل طرح است