احتمالا شما هم تبلیغات خانه‌های ضد امواج رادیویی را مشاهده کردید یا پیامک‌های لباس‌های بارداری و نوزادی ضد امواج الکترومغناطیس برای گوشی شما ارسال شده است. اگر در فروشگاه‌های آنلاین معتبر ایران هم گشت‌وگذاری بزنید؛ از تراشه ضد امواج الکترومغناطیس تا برچسب و حتی دستمال ضد امواج پیدا خواهید کرد.

اخیرا تحقیقاتی هم روی رنگ‌ها و شیشه‌های ضد امواج رادیویی انجام شده است و با افتخار اعلام می‌کنند مردم دیگر نباید نگران امواج رادیویی و آنتن‌های موبایل اطراف‌شان باشند چون این رنگ‌ها و شیشه‌ها مانعی برای ورود آن‌ها به خانه‌ها هستند.

آیا واقعا خانه‌ها، عایق‌ها، شیشه و پنجره، لباس بارداری، رنگ و برچسب ضد امواج رادیویی مفید و تضمین‌کننده سلامت ما هستند؟ آیا با صرف هزینه‌های هنگفت برای خرید این تجهیزات می‌توانیم از امواج رادیویی، پرتوهای الکترومغناطیس و تشعشعات رادیویی در امان باشیم؟ کدام‌یک از این تجهیزات بهتر و قابل اعتمادتر هستند؟

تجهیزات ضد امواج رادیویی دقیقا چه تاثیری بر زندگی ما خواهند گذاشت؟

ما در این مطلب نمی‌خواهیم درباره رد تئوری‌های مضرات احتمالی یا خطرات امواج رادیویی صحبت کنیم؛ اگرچه بدانیم این امواج هیچ‌گونه تهدیدی برای سلامت ما ندارند؛ دیگر نیازی به خرید تجهیزات ضد امواج هم نخواهیم داشت؛ بلکه می‌خواهم درباره صحت ادعای تجهیزات ضد امواج رادیویی، کارایی و نحوه عملکردشان صحبت کنیم تا مشخص شود این تجهیزات دقیقا چه تاثیری در زندگی ما خواهند داشت و چگونه می‌خواهند ما و اعضای خانواده‌مان را در برابر امواج رادیویی ایزوله و نفوذناپذیر کنند.

هیچ پرتویی به شما نمی‌رسد

در تبلیغات تجهیزات ضد امواج رادیویی یک شعار پررنگ وجود دارد: «هیچ پرتویی به بدن شما نمی‌رسد»؛ «هیچ پرتویی نمی‌تواند به محل زندگی و خانه شما نفوذ کند» و «یک سپر محافظ در برابر ورود امواج رادیویی و الکترومغناطیس» هستند.

در برخی محصولات مانند تراشه‌های ضد امواج رادیویی و رنگ‌ها یا برچسب‌ها هم تاکید می‌شود که امواج رادیویی کاهش یافته یا چگالی انرژی آن‌ها افت پیدا می‌کند و متعادل‌تر می‌شوند.

غالب این تجهیزات اشاره‌ای به نحوه کارکردشان و اینکه چگونه می‌خواهند مانع از ورود امواج رادیویی شوند یا انرژی امواج را کاهش می‌دهند؛ نکرده و حتی اشاره‌ای ندارند که کدام طیف از امواج رادیویی را پوشش می‌دهند.

اگر کمی سطح آگاهی مشتریان این تجهیزات بالا باشد و اندک آشنایی با انواع امواج رادیویی، نحوه کارکرد و انتشارشان در فضا و محیط اطراف، تاثیرگذاری‌شان روی بدن انسان و سلول‌های زنده داشته باشند؛ پرسش‌های زیادی در ذهن‌شان مطرح می‌شود که کلا خرید این تجهیزات را زیر سوال می‌برد.

از کدام فرکانس رادیویی ممانعت می‌کنند؟

اولین و مهم‌ترین پرسش در هنگام خرید تجهیزات ضد امواج الکترومغناطیس است. این تجهیزات از نفوذ و ورود کدام طیف‌های فرکانسی، امواج رادیویی و تشعشعات الکترومغناطیس ممانعت به عمل می‌آورند؟

همان‌طور که می‌دانید در محیط اطراف ما منابع ساطع‌کننده پرتوهای رادیویی متفاوت و بسیار گوناگونی وجود دارد. آنتن‌های موبایل، آنتن‌های مخابراتی، دستگاه‌های وای‌فای، آنتن‌های رادیو و تلویزیون آنالوگ، آنتن‌های اینترنت، لوازم خانگی مانند مایکرووفر، سشوار برقی، کنترل راه دور تلوزیون و دستگاه‌های دیگر، دستگاه تلفن ثابت بی‌سیم، ژنراتورهای تولیدکننده برق و حتی ایستگاه‌های ارتباطی بی‌سیم سیار و امداد و نجات همگی مبتنی بر امواج رادیویی هستند و هریک فرکانسی در طول موج مشخصی ارسال و دریافت می‌کنند.

حالا، تجهیزات ضد امواج رادیویی دقیقا مانع کدام‌یک از این فرکانس‌ها و تشعشعات می‌شوند؟

غالبا از امواج رادیویی موبایل و وای‌فای نام برده می‌شود؛ چون در باور اشتباه مردم این طیف‌های فرکانسی خطرناک‌تر هستند ولی ما در مطلب «۵ دستگاه خانگی که تشعشعات الکترومغناطیس بیشتری از آنتن‌های موبایل دارند!» نشان دادیم امواج رادیویی دستگاه‌های لوزام خانگی مانند تلفن بی‌سیم، اجاق مایکروویو، موخشک‌کن برقی، سیستم‌های مراقبت از بچه و نظایر این‌ها بسیار قوی‌تر از امواج رادیویی آنتن‌های موبایل است.

همین‌طور، در مطلب «امواج آنتن‌های رادیو و تلویزیون آنالوگ خطرناک‌تر هستند یا امواج آنتن‌های موبایل؟!» به گزارش‌ها و تحقیقات سازمان بهداشت جهانی درباره آنتن‌های رادیو و تلویزیون و ضریب نفوذ ۵ برابری آن‌ها نسبت به امواج رادیویی موبایل در بدن انسان و قدرت ۲ برابری آن‌ها اشاره کردیم.

واقعیت این است که غالب این تجهیزات به اصطلاح ضد امواج رادیویی فقط روی یک طیف فرکانسی کار کرده و می‌توانند پرتوهای آن طیف را کاهش داده یا منعکس کنند.

چگونه یک خانه یا محیط را نفوذناپذیر می‌کنند؟

پرسش بعدی این است که چگونه می‌خواهند تمام محیط یک خانه یا اتاق را در برابر امواج الکترومغناطیس ایزوله کنند؟

نحوه انتشار و تکثیر تشعشعات رادیویی خطی و در یک جهت نیست که بشود از تماس با آن جلوگیری کرد. تشعشات می‌توانند از سقف، کف، درب‌ها، پنجره‌ها و هر گوشه‌ای وارد خانه شوند.

وقتی شما برچسب، شیشه یا رنگ ضد امواج در خانه استفاده می‌کنید؛ چه راه‌کاری برای سایر بخش‌های خانه دارید؟ کف ساختمان و خانه را چه می‌کنید و برای سقف، پنجره‌ها و درب‌ها چه فکری کردید؟

به علاوه، در صورتی که موفق شوید مانع نفوذ هر گونه پرتویی به درون خانه شوید؛ با منبع‌های ساطع‌کننده تشعشعات الکترومغناطیس درون خانه چه می‌کنید؟ درون هریک از خانه‌ها ما چندین منبع تولیدکننده امواج رادیویی وجود دارد که بدون آن‌ها نمی‌توان زندگی کرد یا زندگی بسیار سخت می‌شود.

مشکل بعدی این است که اگر هیچ موج رادیویی وارد خانه نشود؛ شما چگونه می‌خواهید از گوشی تلفن همراه و اینترنت استفاده کنید؟ قطعا نمی‌توانید به هیچ شبکه موبایل یا وای‌فایی متصل شوید و از نظر ارتباطی به مشکل برمی‌خورید.

چه راه‌کاری برای بیرون از خانه دارند؟

پرسش سومی و مهم دیگری که از سازندگان و فروشندگان تجهیزات ضد امواج رادیویی پرسیده شده و غالبا جوابی برای آن ندارند؛ راه‌کارهای بیرون از خانه است.

همه مردم صبح از خانه‌ها بیرون زده و گاها تا بعدازظهر یا آخر شب به خانه برنمی‌گردند. این افراد در تمام این مدت در معرض امواج رادیویی قرار دارند و انواع تشعشعات الکترومغناطیس با بدن و سر آن‌ها در تماس هستند.

تجهیزات ضد امواج در تبلیغات‌شان درون خانه را هدف گرفته و هیچ راه‌کاری برای بیرون از خانه ندارند. هر فردی به محض اینکه از خانه پایش را بیرون بگذارد؛ در معرض ده‌ها تشعشع الکترومغناطیس قرار می‌گیرد.

آیا می‌توان تجهیزات ضد امواجی برای خیابان و کوچه‌ها، اتوبوس و مترو و تاکسی، محیط‌های کار، دانشگاه، مدرسه، پارک و سینما خریداری و نصب کرد؟

دامی برای خالی کردن جیب مردم

پرسش‌های بالا به خوبی اهداف و مقاصد فروشندگان تجهیزات ضد امواج رادیویی را برملا می‌کنند. این تجهیزات هیچ‌گونه کارایی واقعی و عملی نداشته و نمی‌توانند حافظ سلامتی و بدن انسان‌ها در برابر امواجی باشند که هنوز مضر بودن‌شان به اثبات نرسیده است.

تغییر و اصلاح عادت‌های استفاده از تجهیزات الکترونیکی بهترین راه‌کار تضمین سلامتی است.

البته، در این میان ممکن است لباس‌ها، رنگ‌های صنعتی و تجهیزاتی برای ممانعت از یک طیف امواج رادیویی به شیوه‌های علمی ساخته شده باشد که مصرف‌کننده آن‌ها عموم مردم نیستند و برای کاربردها و مصارف خاص در پژوهشکده‌ها، محیط‌های کارخانجات و نظایر این‌ها طراحی شدند تا امواج رادیویی روی عملکرد دستگاه‌ها و آزمایش‌ها تاثیرگذار نباشد.

پیشنهاد می‌شود هرگز پول و سرمایه خود را برای خرید یک دستگاه ضد امواج رادیویی هدر ندهید و گول خانه‌های شیک ساخته ضد امواج را نخورید.

تغییر و اصلاح عادت‌های استفاده از تجهیزات الکترونیکی و افزایش دانش و آگاهی درباره نحوه عملکردشان بیشتر از هر دستگاه ضد امواجی می‌تواند سلامتی ما را تضمین کند.

نوشته چرا تبلیغات خانه‌ها، عایق‌ها و لباس و برچسب ضد امواج رادیویی فقط جیب مردم را خالی می‌کنند؟ اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.

امواج رادیویی و آنتن‌هایی BTS یکی از حوزه‌های علمی هستند که به طور کامل در محاصره انواع اطلاعات غلط، شایعات و باورهای اشتباه و مطالب شبه علمی نادرست است. شاید کمتر حوزه‌ علمی را بتوان یافت که به اندازه دکل‌های مخابراتی محل سوءبرداشت‌های عجیب و غریب باشد.

اگر امشب گوینده خبر تلویزیون اعلام کند «تحقیقات جدید نشان می‌دهد امواج رادیویی عامل ۷۵ درصد سرطان‌ها هستند»؛ احتمالا سریعا باور کرده و سری تکان می‌دهیم یا ابراز تاسف می‌کنیم. دلمان برای خودمان می‌سوزد و تصمیم می‌گیریم کمتر سراغ گوشی‌های موبایل برویم. افزون بر این، انگیزه‌ای برای نصیحت و اندرز اطرافیان برای فاصله گرفتن از گوشی موبایل و دستگاه‌های همراه دیگر پیدا می‌کنیم؛ بدون اینکه از خودمان بپرسیم پس نقش و سهم ده‌ها عامل سرطان‌زای دیگر مانند دخانیات چه می‌شود؟!

حالا، اگر گوینده خبر تلویزیون بگوید «تحقیقات چندین ساله دانشمندان دانشگاه کرنل نشان می‌دهد هیچ ارتباطی میان امواج رادیویی متشعشع شده از آنتن‌های موبایل با انواع سرطان در انسان‌ها وجود ندارد»؛ شاید هیچ توجهی نکرده و حتی به ادامه خبر گوش نمی‌کنیم. هیچ انگیزه‌ای برای بازگو کردن این دستاورد علمی برای دیگران نداشته و ته دلمان آن را باور نداریم یا دوست نمی‌خواهیم باور کنیم!

چرا مردم خبرها و اطلاعات منفی و سطحی را زودتر باور کرده و بعد برای سال‌های طولانی با آن‌ها زندگی می‌کنند؟

ذاتا منفی‌نگر هستیم

روان‌شناسان می‌گویند انسان‌ها به طور ذاتی دوست دارند دروغ‌های بزرگ و شاخ‌داری بشنوند. بدبختی از نظر آن‌ها بزرگ‌تر و مهم‌تر از خوشبختی است. به موارد و اخبار منفی بیشتر توجه کرده و حساس‌تر هستند. در خیابان، چهره‌های غیرعادی و مخوف بیشتر از چهره‌های عادی و خوب جلب‌توجه می‌کنند.

به همین دلیل، رسانه‌ها به انعکاس اخبار منفی درباره امواج رادیویی و آنتن‌های موبایل بیشتر تمایل دارند چون توجه مردم را جلب کرده و باعث تحریک و بازدید بیشتر می‌شوند. غالب این اخبار هم دربردارنده مطالبی شبه علمی هستند که نه گوینده خبر دقیقا می‌داند چیست و نه شنونده از آن‌ها سر در می‌آورد. چون دوست داریم خبر بد را باور و تکثیر کنیم؛ هیچ‌گاه سراغ حقیقت و مطالب علمی نمی‌رویم.

از آنتن‌های موبایل فاصله می‌گیریم بدون اینکه طرز کارشان را بدانیم یا متوجه باشیم در فاصله‌های دورتر از آنتن‌های موبایل، شاید تشعشعات الکترومغناطیس بیشتری دریافت کنیم.

خودمان را در خانه یا محیط‌هایی بسته زندانی می‌کنیم تا امواج کمتری سراغ‌مان بیاید بدون اینکه بدانیم در محاصره امواج رادیویی هستیم و درون خانه‌مان این امواج بیشتر و قوی‌تر از فضای آزاد هستند.

از امواج رادیویی هراسان هستیم و آن‌ها را عامل سرطان می‌دانیم در حالی‌که هر روز سراغ سیگار، قلیان و دخانیات می‌رویم. موادی که سرطان‌زا بودن‌شان بر هیچ‌کس پوشیده نیست و هیچ تحقیق و مطالعه‌ای ضد آن سخن نمی‌گوید.

توهم خبر و زیاد دانی

ما به طرز عجیبی در این روزگار بمباران اطلاعاتی شدیم و با طرز عجیب‌تری کم می‌دانیم! اخبار برای ذهن به مثابه قند هستند برای بدن؛ اشتهاآور، آسان هضم ولی در درازمدت بسیار مخرب. دلایل زیادی برای نخواندن خبرها وجود دارد.

بسیاری از آمار و ارقام میان خبرها فقط برای رسیدن به یک نتیجه و ذهنیت است و هیچ استدلال علمی پشت آن نیست یا واقعیت را به درستی نشان نمی‌دهند. بسیاری از اخبار نادرست هستند یا پایه علمی لازم را ندارند یا گوینده و منبع ناشر خبر معتبر نیست.

اصولا موضوعات پیچیده، فنی، عمیق و دانش‌محور نباید در اخبار عمومی بیان شوند چون هر ذهن و مغزی یک گونه به اطلاعات واکنش نشان می‌دهد و ممکن است این واکنش نامتناسب با هدف و نتیجه‌گیری درست خبر باشد.

تبلیغات و اثر خفته

تبلیغات باعث مغلوبه شدن جنگ‌ها شدند. تبلیغات اثری خفته در انسان‌ها دارند. شاید تبلیغات در زودگذر و به طور مستقیم در انتخاب‌ها، باورها و ارزش‌های ما تاثیرگذار نباشند ولی در درازمدت اثری ماندگار و پنهانی دارند.

وقتی طی سالیان متمادی می‌شنویم که امواج رادیویی برای سلامتی انسان‌ها مضر است. اثر خفته این خبرها باعث می‌شود به باور مطالب و محتوای شبه علمی بیشتر تمایل داشته باشیم تا مطالبی که کاملا علمی و تخصصی نوشته شده‌اند.

این مطالب به ظاهر علمی شکل‌دهنده باورها و اعتقادات ما هستند. با یک جست‌وجوی ساده می‌توان صدها خبر درباره مضرات آنتن‌های موبایل در اینترنت یافت بدون اینکه یکی از این مطالب به طور دقیق ثابت کرده باشند امواج رادیویی چه تاثیرات مضر و خطرناکی روی سلول‌های بدن انسان دارد یا نتایج تحقیقات یک منبع معتبر را به طور شفاف بیان کرده باشد.

برعکس، در تمامی تحقیقات و مطالعات علمی صورت گرفته در دهه‌های اخیر می‌خوانیم «نمی‌توان به طور یقین گفت امواج رادیویی عامل سرطان یا هر بیماری دیگری در انسان‌ها یا حتی موجودات زنده هستند.» برخی فرضیات مطرح شده ولی هیچ نهادی حتی سازمان غذا و داروی امریکا تایید نمی‌کند امواج رادیویی یا آنتن‌های BTS نباید در شهرها و نزدیکی انسان‌ها نصب شوند. ده‌ها سازمان و نهاد معتبر و استاندارد، مجموعه قوانین و استانداردهایی را برای نصب و استفاده از آنتن‌های BTS تعیین کردند و تمام اپراتورها ملزم به رعایت آن هستند.

در ایران، نهادهایی مانند وزارت ارتباطات و به طور مشخص سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سازمان انرژی هسته‌ای روی عملکرد اپراتورها نظارت دارند و ارزیابی‌های آنی برای اندازه‌گیری تشعشعات الکترومغناطیس انجام می‌شود.

چگونه یک خبر شبه علمی را رسوا کنیم؟

«رولف وبلی» نویسنده کتاب‌های پرفروش «هنر شفاف اندیشیدن» و «هنر خوب زندگی کردن» می‌گوید دو نوع دانش داریم. «دانش واقعی» و «دانش شوفری». دانشمندان، متخصصان و کارشناسان واقعی با مرزهای دانش آشنا هستند و می‌دانند چه چیزی را باید بگویند و چه چیزی را نباید بگویند یا اگر درباره‌اش اطلاعات کافی و درستی ندارند؛ سکوت کنند. این افراد برای به دست آوردن «دانش واقعی» سال‌ها تلاش کرده و برای درک و فهم یک موضوع وقت گذاشتند ولی گوینده‌های رادیو و تلویزیون فقط الفاظی را تکرار می‌کنند که «دانش شوفری» است.

بنابراین؛ باید در هنگام شنیدن بسیاری از اخبار یا خواندن مطالب در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، احساسات، تمایلات و ساده‌انگاری را کنار بگذاریم و کمی درباره اصل خبر، گوینده خبر، منابع و نتایج احتمالی آن تفکر کنیم و دنبال مطالب بیشتر یا توضیحات منطقی غیرجانب‌دارانه باشیم.

یک اصل بزرگ در موفقیت، شفاف و درست اندیشیدن، سریع باور نکردن هر خبر و مطلبی است. هزاران بنگاه خبری و تبلیغاتی در سراسر دنیا مشغول تولید محتوا هستند و مسلم است همه این مطالب درست یا علمی و دقیق نیستند.

هنگامی که خبری درباره مضرات یا خطرات آنتن‌های موبایل می‌شنوید؛ سریعا از خودتان یا گوینده خبر بپرسید پس چرا نهادهای مسئول اجازه استقرار این تجهیزات را دادند؟ چرا در سراسر جهان از آنتن‌های BTS استفاده می‌شود و دولت‌های اروپایی بر سر توسعه و افزایش ضریب نفوذ موبایل با هم رقابت می‌کنند؟ آیا تمام جهان در حال تکرار یک اشتباه است؟

چرا همان حساسیت و موج منفی پیرامون آنتن‌های موبایل برای دیگر منبع‌های ساطع‌کننده تشعشعات الکترومغناطیس مانند دستگاه‌های وای‌فای، تلفن ثابت بی‌سیم، مایکرووفر، رادیوها و تلویزیون‌ها وجود ندارد و درباره آن‌ها هیچ صحبتی نمی‌شود؛ درحالی‌که انرژی چگالی این امواج به مراتب بیشتر از امواج رادیویی آنتن‌های موبایل است.

باید تلاش کنیم باورهای ما براساس منابع و استدلال‌های منطقی باشند. شنیدن و باور هر خبر و مطلبی در دنیای امروز بدون داشتن یک پشتوانه معتبر اشتباه است و ما را سردرگم و کلافه خواهد کرد. انتقال دانش به زندگی روزمره بسیار سخت و به باور برخی از نظریه‌پردازان، غیرقابل انتقال است مگر اینکه مردم آن جامعه اهل مطالعه، استناد و استدلال باشند. دانش فقط با مطالعه به دست می‌آید نه شنیدن اخبار بیشتر!

آنتن‌های موبایل مثل فوتبال و سیاست نیستند که هر فردی صلاحیت اظهارنظر درباره‌شان داشته باشد و بخواهد وارد بحث شود. حتی نمی‌توان هر فرد با مطالعه و دانشی را منبعی موثق برای اظهارنظر درباره عملکرد و تاثیرات امواج رادیویی موبایل دانست.

نوشته چرا مردم خبرهای شبه علمی و شایعات رسانه‌ها درباره آنتن‌های موبایل را زود باور می‌کنند؟ اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.

دکل‌های مخابراتی و امواج رادیویی یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های جامعه بشری در چند دهه اخیر بوده‌اند.

طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده، تعداد گوشی‌های موبایل فعال در سراسر جهان بیشتر از تعداد کل انسان‌های زنده روی کره زمین است!

نزدیک به ۸.۴ میلیارد گوشی تلفن موبایل داریم که برای مکالمه و پیامک، اینترنت و ده‌ها کار دیگر نیاز به اتصال به دکل‌های مخابراتی دارند و دائما در حال ارسال و دریافت امواج رادیویی هستند.

تقریبا می‌توان گفت هر انسان در هاله‌ای از امواج رادیویی زندگی می‌کند.

دکل‌های مخابراتی BTS و برج‌های سلولی در هر گوشه و کناری، چه در شهرها یا جاده‌ها، نصب شدند.

برخی از این دکل‌های مخابراتی روی ساختمان‌های بلند برپا شدند و برخی دیگر از دکل‌های مخابراتی به طور کامل روی زمین نصب و تا آسمان قد علم می‌کنند. حتی دکل‌های BTS در میان درختان و جنگل‌ها، دریاها و کوه‌ها نیز دیده می‌شوند.

اپراتورهای مخابراتی هم به سرعت در حال توسعه و رشد خدمات و فناوری‌های خود هستند. در چشم‌انداز شبکه‌های موبایل، ارتباطات 5G اینترنت اشیا را می‌بینیم. شبکه‌های موبایل 5G وعده سرعت دانلود بیشتر (۱۰۰ برابر 4G) را داده و قابلیت‌های بیشتری برای کاربران فراهم می‌کنند.

حالا کاربران موبایل باید بابت دسترسی به این فناوری خوشحال شوند یا اینکه دائما نگرانی‌هایی درباره تشعشعات موبایل‌ها و دکل‌های مخابراتی داشته باشند؟

آیا واقعا امواج رادیویی موبایل برای سلامتی انسان‌ها مضر هستند؟

و آن‌طور که برخی رسانه‌ها و تحقیقات منتشر شده نشان می‌دهند؛ تشعشعات موبایل‌ها و دکل‌های مخابراتی سرطان‌زا هستند؟

همین‌طور، شاید از گوشه و کنار شنیده باشیم افرادی که در نزدیکی دکل‌های شبکه‌های موبایل سلولی و دکل‌های مخابراتی زندگی می‌کنند؛ به بیماری‌های روانی یا جسمانی مبتلا شده و سلامتی‌شان را از دست دادند؟ آیا این خبرها صحت دارد و ما هم باید نگران سلامتی‌مان باشیم؟

یونیزان یا غیریونیزان؛ مسئله این است!

برای اینکه متوجه شویم آیا تشعشعات رادیویی دکل‌های مخابراتی سرطان‌زا هستند یا خیر؛ ابتدا باید انواع امواج رادیویی و اشعه‌های الکترومغناطیس را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم تا تفاوت‌های هریک را شناخته و تاثیرات آن‌ها را جداگانه بررسی کنیم.

به نظر می‌رسد وحشت مردم و ترس آن‌ها از دکل‌ها و برج‌های مخابراتی؛ بیشتر به خاطر عدم داشتن اطلاعات و دانش کافی است.

ما درک درستی از آنتن‌های موبایل و فیزیک الکترومغناطیس نداریم. هفت نوع تابش الکترومغناطیس در جهان وجود دارد که براساس انرژی موجود در آن‌ها به دو دسته اشعه‌های یونیزان و غیریونیزان تقسیم‌بندی می‌شوند.

برخی پرتوها و اشعه‌ها می‌توانند بافت زنده را یونیزه کنند و برخی دیگر از پرتوها و اشعه‌ها قابلیت یونیزه ندارند.

اشعه‌هایی که انرژی کافی برای یونیزه کردن اتم‌ها را داشته باشد؛ مثلا پرتوهای حاصل از میدان‌های مغناطیسی بزرگ؛ قادر به تخریب DNA و تهدید سلامتی انسان‌ها هستند.

اشعه‌های یونیزان شامل اشعه‌های فرابنفش، اشعه ایکس، اشعه گاما و برخی اشعه‌های دیگر هستند.

اگر به مراکز پرتودرمانی و عکس‌برداری MRI مراجعه کرده باشید؛ همراهان از اتاق‌ عکس‌برداری دور نگه داشته می‌شوند و همه‌چیز ایزوله شده است.

حتی افرادی که باید وارد دستگاه‌های عکس‌برداری شوند؛ تمام نکات ایمنی را رعایت کرده و تحت شرایط و وضعیت خاصی در مقابل پرتوهای اشعه ایکس و گاما قرار می‌گیرند.

نور خورشید هم در شرایطی قابلیت یونیزه کردن دارد. اشعه‌های‌ یونیزان می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند و حتی منشا بیماری‌های دیگری شوند چون سلول‌ها و اجزای ژن بدن را تحریک می‌کنند.

اما دسته دوم پرتوها و اشعه‌ها که یونیزان نیستند و قابلیت یونیزه کردن اتم‌ها را ندارند؛ فقط باعث گرم شدن بافت‌ها و تحریک مولکول‌ها می‌شوند.

در حقیقت، تاثیر اشعه‌ها و پرتوهای غیر یونیزان فقط یک اثر زیست‌محیطی است. اشعه‌های غیر یونیزان شامل امواج رادیویی، امواج مایکروویو، امواج مادون قرمز و نورهای مرئی است.

این اشعه‌ها همگی انرژی بسیار پایینی دارند که هیچ‌گونه ساختار مولکولی را تغییر یا تحریک عمیق نمی‌دهند.

یک دلیل ساده برای رد سرطان

امواج رادیویی چه در شبکه‌های موبایل و سیگنال‌هایی که گوشی‌های موبایل برای دکل‌های مخابراتی ارسال و دریافت می‌کنند یا شبکه‌های وای‌فای و دیگر ارتباطات بی‌سیم همگی از نوع پرتوهای غیریونیزان شناخته می‌شوند.

تا کنون هیچ گزارش یا سند بین‌المللی درباره یونیزان بودن امواج رادیویی یا تاثیرات مخرب اشعه‌های غیریونیزان رادیویی منتشر نشده است.

امواج رادیویی برای اینکه بتوانند خاصیت یونیزه پیدا کنند و روی DNA یا ساختارهای مولکولی انسان‌ها تاثیر بگذارند؛ باید انرژی لازم برای یونیزه کردن ۱۰ الی ۱۵ الکترون را داشته باشند که هیچ‌گاه چنین ولتاژی ندارند.

انرژی امواج رادیویی آن‌قدر پایین و ناچیز است که براساس استانداردها و اسناد رسمی موسسات بین‌المللی؛ هیچ‌گونه ضرر و خطری برای بدن انسان ندارند.

وقتی به گزارش‌های معتبر جهانی هم نگاهی بیندازیم؛ هیچ سندی درباره سرطان‌زا بودن دکل‌های شبکه موبایل، گوشی‌های موبایل و حتی روترهای وای‌فای پیدا نخواهیم کرد.

موضوعی که پروفسور مجید سمیعی، جراح برجسته ایرانی هم روی آن صحه می‌گذارد و می‌گوید «هیچ تحقیقی، مثبت یا منفی بودن تاثیر این تشعشعات بر سلامت انسان را تائید نکرده است.»

نوشته به یک دلیل ساده امواج رادیویی شبکه‌های موبایل سرطان‌زا نیستند اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.

آنتن‌های شبکه موبایل، پس از آنتن‌های خود گوشی‌های همراه، دومین بخش در ساختار شبکه ارتباطات موبایل بشمار می‌روند که از طریق محیط و هوا، و با بهره گیری از امواج الکترومغناطیس در طیف رادیویی، تبادل اطلاعات بین گوشی همراه و BTSهای شبکه توسط آن‌ها انجام می‌گیرد. هر تجهیزاتی در طیف فرکانسی خاصی کار می‌کند؛ برای مثال در شبکه یکی از اپراتورهای موبایل ایران، فناوری نسل دو در طیف‌های GSM 900 MHz و GSM 1800 MHz، نسل سوم در UMTS 2100 MHz و فناوری نسل چهارم در LTE 2600 MHz کار می‌کند. همچنین میزان پرتوگیری انسان از توان تشعشع شده از آنتن به عوامل زیادی بستگی دارد و طبق تحقیقات انجام شده، صرفا فاصله از آنتن BTS، عامل اصلی در تشخیص شدت تشعشعات ساطع شده از آن نیست.

سه نهاد بزرگ جهانی: انجمن بین المللی مهندسین برق و الکترونیک (IEEE)، کمیسیون بین‌المللی حفاظت در برابر اشعه‌های غیر یون ساز (ICNIRP که بخشی از سازمان بهداشت جهانی (WHO) است) و اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) قواعد و استانداردها و توصیه‌هایی برای کنترل سطح این تشعشعات بیان کرده‌اند. مثلا برای یک شخص عادی که در معرض تشعشع قرار گرفته، خط قرمز میزان پرتوگیری در باندهای فرکانسی مختلف، که چگالی سطحی توان تشعشعی نباید از این مقادیر بیشتر شوند، در جدول زیر آورده شده است، ضمنا خطوط قرمز بر حسب سه نوع واحد متداول برای سنجش چگالی سطحی توان تشعشعی در جدول نوشته شده‌اند.

میکرو وات بر سانتی‌متر مربع	میلی‌وات بر سانتی‌متر مربع	وات بر متر مربع	فرکانس	باند
۴۲۵	۰.۴۲۵	۴.۲۵	۸۷۰ – ۸۹۰	CDMA 800
۴۵۰	۰.۴۵۰	۴.۵	۹۳۵ – ۹۶۰	GSM 900
۹۰۰	۰.۹	۹	۱۸۰۵ – ۱۸۸۰	GSM 1800
۱۰۰۰	۱	۱۰	۲۱۱۰ – ۲۱۷۰	UMTS 2100

 

چگالیِ سطحیِ توان تشعشعی به‌نحو پیچیده‌ای وابسته به نحوه مکان‌یابی و نوع نصب و جای‌گذاری این آنتن‌ها، سطح توان تابشی و نیز تعداد کاربران خدمات موبایل در منطقه تحت پوشش آنتن است. پایش مستمر و دایمی برای کنترل میزان چگالی توان تشعشعی برای مواظبت از تطابق با مقادیر درج شده در جدول فوق، در همه نقاط کشور و توسط همه اپراتورهای بزرگ‌ کشورمان صورت می‌گیرد.

تشعشعات هم از منظر آنتن BTS و هم از منظر دستگاه همراه، قابل بحث و بررسی است. از آنجا که گوشی همراه فاصله بسیار کمتری با ما دارد و معمولا در کف دست جای می‌گیرد،‌ نگرانی در این مورد برای شخصی که به مدت طولانی با گوشی همراه صحبت می‌کند، نسبت به شخصی که در نزدیکی آنتن BTS زندگی می‌کند، بیشتر خواهد بود.

تعجب نکنید اگر بشنوید که تشعشعات ناشی از گوشی همراه که در دستان ما قرار دارد، به توفیق اپراتورها در مکان‌یابی بهینه‌ جهت گسترش آنتن‌های BTS وابستگی تنگاتنگی دارد! در راستای کاهش تشعشعات گوشی همراه، استفاده از BTSهای توزیع شده در بسیاری از کشورها مد نظر قرار گرفته است. مشخصا با زیاد شدن تعداد آنتن‌ها ولی با توان کمتر، فاصله‌ گوشی از آنتن کمتر شده و دستگاه برای حفظ ارتباط نیاز به مصرف توان بالا نخواهد داشت (ناگفته نماند افزایش BTSهای کم توان به افزایش ظرفیت شبکه و کیفیت ارتباطات و متعادل کردن بار ترافیکی شبکه در جغرافیای تحت پوشش اپراتورها کمک به‌سزایی می‌کند اما به علت مشکلات زیادی که مکان یابی سایت‌های جدید دارد و عدم همکاری دستگاه‌های مرتبط همچون شهرداری‌ها در تسهیل قوانین مرتبط، سرعت توسعه شبکه بسیار پایین است).

اما بایستی به یک نکته بسیار مهم توجه داشت که به عدم اثبات مضر بودن تشعشعات حاصل از آنتن‌های BTS بازمی‌گردد. برخلاف بسیاری از شایعات موجود در بازار و حتی تعدادی از مقالات که از پایه قوی علمی که بر اساس آن بتوان مطابق با محاسبات فیزیک و قوانین بیولوژی و فیزیولوژی رویدادها را مدل کرد، برخوردار نیستند، امواج رادیویی ساطع شده از آنتن‌های BTS در طیف رادیویی مضر قرار ندارند و جالب است بدانید که در بسیاری مواقع، مکان‌هایی که این آنتن‌ها در آنجا نصب شده، حتی میزان تشعشع کم‌تری را هم دریافت می‌کنند!

همانطور که قبلا نیز گفتیم، سازمان ملل متحد، زیر مجموعه بسیار مهمی با نام سازمان بهداشت جهانی یا WHO دارد که یکی از بخش‌های بسیار مهم آن، ICNIRP است که مخفف کمیسیون بین‌المللی حافظت در برابر اشعه غیریونیزان محسوب شده و متشکل از هزاران دانشمند برجسته بین‌المللی می‌شود. بر طبق بررسی‌های صورت گرفته توسط این سازمان بزرگ، تشعشعات حاصل از آنتن‌های BTS همگی دارای فرکانس پایین‌تر از حد خطرناک برای بدن انسان بوده و باعث تخریب بافت‌های زنده نمی‌شوند و جالب است بدانید که در اکثر موارد، این گوشی همراه است که می‌تواند عاملی با ریسک بالاتر محسوب گردد.

متاسفانه به علت کمبود آگاهیِ دقیق علمی و بدلیل قرار گرفتن تحت تاثیر برخی تبلیغات دروغین، بسیاری تصور می‌کنند که تشعشعات حاصل از BTSها خطرناک بوده و موجب عوارضی چون بیماری یا سقط جنین و… می‌شود! در صورتی‌که می‌توان حتی خلاف این امر را بیان کرد و بایستی گفت در صورت کم‌بودن تعداد این آنتن‌ها، گوشی همراه به علت جستجو برای یافتن سیگنال، مجبور به بالا بردن سیگنال تابشی از خود می‌شود، که طبق قوانین مهندسی، نصف این سیگنال در دست، بدن و سر انسان جذب می‌شود و بنابراین احتمال ریسک استفاده را بالاتر برده و این امر می‌تواند تاثیرات بدتری بر روی سلامت انسان در دراز مدت داشته باشد.

در واقع موضوع تاثیر آنتن‌های شبکه موبایل بر سلامت بحث داغی است که در یک دهه گذشته ذهن جوامع علمی و حتی عموم مردم را درگیر خود ساخته است. از شبهات عوام تا ثبت‌های ناپایدار علمی، همگی یک سوال را مطرح می‌کنند: آیا آنتن‌ها می‌توانند خطرناک باشند؟ از نظر من نویسنده هرچیزی می‌تواند خطرناک باشد، برای مثال مصرف بیش از اندازه آب به مقدار ۴ لیتر در دو ساعت باعث تورم مغز و مرگ می‌شود! در عوض همین آب می‌تواند ناجی انسان در شرایط سخت باشد، طوری که لقب مایه حیات را با خود به یدک می‌کشد و زندگی بدون آن وجود نخواهد داشت. پس این سکه دو رو دارد و کاملا به نوع و اندازه استفاده ما از ابزارها و محیط پیرامونی باز می‌گردد؛ گاه زندگی بخش و گاه با ریسک همراه است.

از فلسفه بیرون بیاییم و وارد بحث اصلی خودمان یعنی مخابرات و آنتن‌ها شویم. در مورد آنتن‌های BTS هم موضوع فوق صادق است، یعنی هرچه میزان استفاده از گوشی همراه بیشتر باشد یا فاصله شما از آنتن‌های شبکه موبایل کمتر شود، خطرات آنتن‌های BTS برای شما متفاوت است. در مقالات بعدی به تاثیرات امواج در گوشی همراه نیز خواهیم پرداخت اما در این مقاله صرفا تاثیر فاصله آنتن‌های بخش ایستگاه پایه یا BTS را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم.

با بررسی مقالات و استانداردهای مختلف در این زمینه به نتایج جالبی رسیدیم. لازم است بدانید آنتن‌هایی که در مناطق شهری و شهرک‌ها نصب می‌شوند، با آنتن‌های بین شهری و بالای کوه‌ها متفاوت است. اصطلاحا به مدل‌های پیکو، نانو، میکرو و ماکرو شهرت دارند. مدل‌های داخل شهری و کوچک دارای توان تشعشعی پایین‌تری نسبت به آنتن‌های بین شهری هستند؛ در عوض ظرفیت این آنتن‌ها از نظر پشتیبانی از تعداد کانال فرکانسی بیشتر است. دلیل این امر تراکم جمعیتی بالاتر در مناطق شهری نسبت به نواحی حومه شهرها یا روستاها یا جاده‌های بین شهری است.

در عوض در مناطق خارج از شهرها به علت فاصله زیاد بین سلول‌ها، شبکه موبایل از توان بیشتر صرفا برای پوشش بهتر شبکه استفاده می‌کند. لازم است در این اینجا خاطر نشان شویم که کاهش توان در مناطق شهری (خارج از بحث مرتبط بودن افزایش ظرفیت شبکه با افزایش تعداد آنتن‌ها) باعث کم‌تر شدن اثری به نام پژمردگی ناشی از تداخل چند مسیره سیگنال‌ها بدلیل برخورد به موانع ثابت مثل سطح زمین و سطوح و لبه‌های ساختمان‌ها و درخت‌ها و موانع متحرک مثل انسان‌ها یا خودروها می‌شود. این اثر سبب افت شدید در کیفیت تماس‌ها شده و تا حدی تاخیر در زمان پاسخگویی در سوئیچینگ و افزایش نرخ ایراد در Handover (جابجایی بین سلول‌های شبکه تلفن همراه بدون قطع ارتباط) را نیز باعث خواهد شد. پس تا اینجا متوجه شدیم که در مناطق شهری از آنتن‌های بیشتر و کم توان‌تری نسبت به خارج شهر استفاده می‌شود که میزان خطر احتمالی تشعشعات را هم بسیار پایین می‌آورد.

یکی از موارد بسیار مهم در این بخش، پترن تشعشعیِ آنتن است. پترن آنتن به ما می‌گوید که آنتن طراحی شده در چه زاویه افقی یا عمودی و با چه بهره‌ای تشعشع می‌کند. با توجه به آنتن استفاده شده در تحقیقات و آنتن‌های دیگر نصب شده برای بالای ساختمان‌های تجاری و مسکونی، می‌توان به این نتیجه رسید که نصب این دکل‌ها بر بام این ساختمان‌ها هیچ ضرری برای ساکنین آن مجتمع ندارد، چون در محدوده تشعشعِ حداکثریِ آنتن قرار ندارند. برای ساکنین ساختمان‌های کناری اما بسته به میزان فاصله، نحوه و زاویه قرار گیری آنتن، می‌تواند تشعشعات مقدار متفاوتی داشته باشد. البته طبق بررسی‌های صورت گرفته، در اکثر موارد استانداردها به‌خوبی رعایت شده و میزان تشعشع حتی به ساختمان‌های مجاور نیز صدمه‌ای نزده و از حد مجاز بسیار پایین‌تر قرار می‌گیرد.

نوشته تاثیر توان آنتن‌های شبکه موبایل بر سلامت انسان اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.