بزرگ‌ترین اکوسیستم‌های استارت‌آپی در سال ۲۰۲۱

سال ۲۰۲۰ سال تاریکی برای استارت‌آپ‌ها بود. هجوم ناگهانی ویروس‌کرونا باعث افت کلی اقتصاد و تقاضا در حوزه‌های مختلف شد. میزان سرمایه‌گذرای جسورانه در فصل نخست آن سال تا ۱۷‌درصد نسبت به‌سال قبلش افت کرد و تعداد راندهای سرمایه‌‌گذاری هم ۵‌درصد کاهش یافت. تنها در چین که یک قطب بزرگ استارت‌آپی محسوب می‌شود ویروس‌کرونا به‌افت ۷۴‌درصدی تعداد راندهای سرمایه‌‌گذاری در کمتر از دو‌ماه منجر شد. جهان پررنگ استارت‌آپ‌ها جای خود را به‌فضای تیره و تاری می‌داد که کسی از آینده آن خبر نداشت.
 

اما همه چیز تغییر کرد و پاندمی باعث شد که آرام آرام بسیاری از کسب وکارهای کوچک و نوآور هم خودشان را با این فضا تطبیق دهند. با این حال پاندمی خیلی زود تاثیرات مثبتش را روی جهان استارت‌آپ‌ها نشان داد. در واقع همین اوضاع پاندمیک، سوخت جدیدی به‌سوی برخی حوزه‌های کسب‌و‌کار به‌ویژه درعرصه آنلاین تزریق کرد که به‌ جهش بزرگ‌تر آنها نسبت به ‌قبل منجر شد. میزان تجارت الکترونیکی در جهان به‌گفته سازمان ملل به‌ 7/ 26تریلیون دلار رسید، تعداد مشترکان سرویس‌های اشتراک ویدئو و موسیقی به‌طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و میزان سفارش آنلاین غذا در جهان هم 30‌درصد رشد کرد.
 
همین جهش اینترنتی در دوران کرونا باعث رشد جریان سرمایه در این عرصه هم شد به‌طوری که در نیمه اول سال 2021  میزان سرمایه‌‌گذاری جسورانه با 95‌درصد افزایش نسبت به‌سال قبل به ‌288میلیارد دلار رسید. حتی گفته می‌شود که واژه یونیکورن هم که برای استارت‌آپ‌های با ارزش بیش از یک میلیارد دلار به‌کار می‌رود، دیگر بی‌اهمیت شد چراکه در‌ماه آگوست سال 2021 بیش از 800استارت‌آپ بالای یک‌میلیارد دلار ارزش داشتند. ارزش استارت‌آپ‌ها در سراسر جهان از 6/ 2تریلیون دلار هم فزونی گرفت. در واقع سال 2021 برای کارآفرینان و  اکوسیستم استارت‌آپی جهان به‌یکی از فراموش نشدنی‌ترین سال‌ها تبدیل شد.
 
  رشد اکوسیستم استارت‌آپی در نقاط مختلف
هر سال «استارت‌آپ ژنوم» با نظرخواهی از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و تصمیم‌گیران حوزه استارت‌آپی بهترین اکوسیستم‌های استارت‌آپی جهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و آنها را درجه‌بندی می‌کند و نتایج رده‌بندی نهایی تحت‌عنوان گزارشی در هر سال منتشر می‌شود. استارت‌آپ ژنوم تعداد آنالیز اکوسیستم‌های استارت‌آپی‌ش را از 60 اکوسیستم در سال 2018 تا نزدیک به‌300 اکوسیستم در سال 2020 افزایش داده است.
 
در سال 2021 پنج اکوسیستم نخست جهان نسبت به‌سال قبل تغییر نکرد. سیلیکون‌ولی همچنان در رتبه اول و نیویورک، لندن، پکن و بوستون در رده‌های بعدی قرار دارند. آمریکای‌شمالی همچنان بیشترین اکوسیستم‌های استارت‌آپی را در اختیار دارد. نیمی از 30 اکوسیستم بزرگ استارت‌آپی جهان در این منطقه قرار دارد. آسیا با 27 و اروپا با 17‌درصد مناطق استارت‌آپ خیز بعدی را تشکیل می‌دهند.  اکوسیستم پدیده امسال بی‌شک توکیوست که توانسته با 6 پله صعود به‌رتبه نهم جدول اکوسیستم‌ها برسد. توکیو اوضاع پرفراز و نشیبی در لیست استارت‌آپ ژنوم داشته است. در سال 2019 توکیو دومین اکوسیستم برتر جهان بود. در سال 2020 اما تا رتبه 30 عقب رفت و امسال به‌رتبه 9 جدول برگشته است. شنزن در رده 19 ‌و فیلادلفیا هم در رده 28 بیشترین رشد را داشته‌اند. شنزن امسال 28 رتبه بالاتر آمده است.سئول هم دیگر اکوسیستم روبه رشد است. در سال 2020 این شهر در رتبه 20 جدول قرار داشت و امسال به‌رتبه 16 رسیده است. هفت اکوسیستم اول جهان طی سه سال اخیر تغییری نکرده‌اند. از سیلیکون‌ولی که بگذریم لندن و نیویورک رقابت تنگاتنگی برای به‌دست‌آوردن رتبه دوم داشته‌اند و لندن در این میان موفق‌تر بوده است.
 
  شاخص‌های کلیدی
آنچه باعث محبوبیت استارت‌آپ‌ها نزد کارآفرینان و سرمایه‌گذاران می‌شود شاخص‌های کلیدی هر منطقه یا شهر است. بسیاری از استارت‌آپ‌ها شهرهایی را برای اسکان استارت‌آپ خود انتخاب می‌کنند که دسترسی آنها به‌دیگر منابع مورد نیاز اعم از سرمایه‌گذار و نیروی انسانی متخصص راحت‌تر باشد. استارت‌آپ ژنوم با امتیاز دادن هرکدام از این شاخص‌ها اکوسیستم‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. یک شاخص مهم برای اکوسیستم عملکرد آن است که شامل ارزش کلی اکوسیستم،  تعداد EXIT استارت‌آپی (به معنی ورود به‌بازار سرمایه یا خرید و ادغام یک استارت‌آپ) یا تعداد استارت‌آپ‌های موفق در اکوسیستم است. در این زمینه سیلیکون‌ولی تقریبا بالاترین عملکرد را دارد؛ هم از جهت ارزش استارت‌آپ‌ها و هم ورود به‌بازار سرمایه (IPO) این منطقه بالاتر از دیگر اکوسیستم‌ها قرار دارد. به‌رغم این سایر اکوسیستم‌ها از جمله شانگهای، نیویورک، بوستون و لندن هم نسبت به‌سال قبل رشد قابل‌توجهی در این شاخص داشته‌اند.
 
دسترسی به ‌سرمایه و سرمایه‌گذار شاخص دیگر موفقیت یک اکوسیستم است. پاریس‌، سنگاپور و دلتا – آمستردام در این زمینه بسیار عملکرد بهتری نسبت به‌دیگران داشته‌اند. در این میان فیلادلفیا، سالت لیک‌پروو و شارجه هم کم‌کم دارای سرمایه‌گذاران با تجربه‌ای شده‌اند.
 
دسترسی به ‌بازار دیگر شاخص‌کلیدی عملکرد یک اکوسیستم است. داشتن یونیکورن‌های بیشتر و سهم بیشتر این یونیکورن‌ها از درآمد ناخالص ملی ‌GDP و همچنین داشتن مقرراتی برای تسهیل تجاری‌سازی حقوق معنوی از دیگر شاخص‌های یک اکوسیستم موفق محسوب می‌شود. در این زمینه هنگ‌کنگ، استونی و سنگاپور رشد بسیار خوبی امسال داشته‌اند. نیویورک، فیلادلفیا و پیتسبورگ هم در این زمینه با رشد روبه‌رو بوده‌اند. شاخص دیگر یکپارچگی (Connectedness) است. داشتن زیرساخت‌های شتابدهی و تحقیق و توسعه و همچنین تعداد رویدادهای استارت‌آپی در این شاخص قرار می‌گیرند. در این زمینه برلین، دلتا- آمستردام و پاریس در رتبه بالایی قرار می‌گیرند. در آسیا سئول و بنگلور- کارناتاکا هم عملکرد مطلوبی امسال نشان داده‌اند. نیوزیلند و زوریخ هم عملکرد محلی خوبی بر اساس ‌این شاخص از خود نشان داده‌اند.
 
شاخص مهم دیگری که در تعیین رتبه‌بندی اکوسیستم استارت‌آپی در این گزارش مورد توجه قرار گرفته «استعداد» است. منظور از استعداد دسترسی استارت‌آپ‌ها به‌ نیروی فنی متخصص و آموزش‌دیده یا فارغ‌التحصیل و همچنین نیروی انسانی با‌کیفیت است. چهار اکوسیستم از پنج اکوسیستم اول یعنی لندن، نیویورک، بوستون و پکن در زمینه این شاخص امتیاز بالایی را کسب کرده‌اند. در این میان نوع دسترسی به‌نیروی انسانی در هر اکوسیستم هم متفاوت است؛ مثلا در سیلیکون‌ولی دسترسی به ‌نیروی متخصص ‌آی‌تی بسیار بیشتر از نیروی متخصص علمی است. فیلادلفیا، شنزن و کپنهاگ در این زمینه رشد قابل‌توجهی را در گزارش امسال داشته‌اند. همچنین برخی از شهرهای آسیایی مثل بمبئی، بنگلور- کارناتاکا و دهلی هم در این زمینه از رتبه بالایی برخوردارند و در آمریکای‌جنوبی هم سائوپائولو رشد قابل‌توجهی در این زمینه داشته است.
 
شاخص «دانش» هم دیگر عنصر کلیدی در غنی‌شدن یک اکوسیستم است که به‌تعداد حقوق انحصاری یا مقالات علمی موجود در یک اکوسیستم برمی‌گردد. اکوسیستم چین در زمینه در بالای جدول قرار می‌گیرد و به‌دنبال آن سئول، توکیو، بنگلور – کارناتاکا و سیلیکون‌ولی قرار دارند.
 
  اکوسیستم‌های نوظهور  
شهر بمبئی یک‌بار دیگر به‌واسطه عملکرد، دسترسی به‌سرمایه و نیروی متخصص و باتجربه در این زمینه رتبه نخست جدول  را به ‌خود اختصاص داده است. بارسلونا از مادرید در این زمینه جلوتر است و میامی هم حالا در جمع 10شهر اول قرار گرفته است.
 
نکته قابل‌توجه اینکه شهرهای اروپایی و آسیایی 10رتبه اول رابه خود اختصاص داده‌اند. 100اکوسیستم نوظهور نخست ارزشی بالغ بر‌ 540میلیارد دلار دارند که نسبت به‌سال قبل 55‌درصد رشد نشان می‌دهد. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا هم چهار اکوسیستم در حال رشد وجود دارد که شامل دبی، مصر، ریاض و ابوظبی است. دبی در این میان در مکان یازدهم و استانبول در مکان 15 است.
 
موضوع دیگری که در این گزارش به‌آن اشاره شده رشد روزافزون یونیکورن‌ها در سراسر جهان است. حالا برخلاف گذشته یونیکورن‌ها متعلق به‌یک اکوسیستم خاص (مثلا سیلیکون‌ولی) نیست. امروزه بیش از 2‌هزار یونیکورن در سراسر جهان وجود دارند و در سال 2021 هر روز دو یونیکورن به‌جمع قبلی‌ها افزوده است.

چین؛ پیشتاز کشورهای دنیا در اختراعات هوش مصنوعی

 
طبق گزارش ها، جمهوری خلق چین در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۷۶ درصد از کل اختراعات جهان در حوزه هوش مصنوعی را به خود اختصاص داده است.
 هوش مصنوعی یکی از حوزه های مهم در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات به شمار می آید و بسیاری بر این باورند هوش مصنوعی، زندگی مردم را بهتر خواهد کرد.انجام برخی کارهای معمولی امروزی مانند تشخیص صدا، ترجمه همزمان متن، هدایت اتومبیل های خودکار و فعالیت ربات های کارخانه ساز همگی تنها نمونه هایی از کاربرد هوش مصنوعی در صنعت امروز است.هوش مصنوعی امروزه حتی در تولید مدل های پیش بینی آب و هوا و یا محاسبات نجومی و یا شناسایی علائم بیماری از طریق تصویربرداری پزشکی نیز کاربرد گسترده و بسیار زیادی پیدا کرده است.
 
جمهوری خلق چین از کشورهایی است که در دهه های اخیر سرمایه گذاری وسیعی در زمینه هوش مصنوعی انجام داده است. به طوری که تازه ترین گزارش توسعه هوش مصنوعی حاکی از آن است که چین در سال 2020 میلادی 76 درصد از کل اختراعات جهان در این حوزه را به خود اختصاص داده است.
 
در این ارتباط گفته شده است که چین در سال 2020 حدود 390 هزار اختراع را در حوزه هوش مصنوعی به نام خود ثبت کرده واز این نظررتبهاولجهان را به دست آورده است. این در حالی است که کل اختراعات حوزه هوش مصنوعی جهان در سال 2020 بالغ بر 520 هزار اختراع بوده است. از سوی دیگر شمار کارشناسان هوش مصنوعی در چین اکنون به بالای 20 هزار نفر رسیده در صورتی که این رقم برای کره جنوبی فقط 2 هزار و 600 نفر است. البته چین در این بخش از آمریکا که دارنده 28 هزار کارشناس در این عرصه است، عقب تر حرکت می کند.
 
براساس آمار موسسات ارزیابی دانشگاهی طی سال های 2016 تا 2020، چین هر سال بیش از هر کشور دیگری مقالات مرتبط با هوش مصنوعی تولید کرده است. در دوره یاد شده، میزان تولید تحقیقات مرتبط با هوش مصنوعی در چین تقریباً هر ساله بیش از 120٪ افزایش یافته است، در حالی که میزان تولید در آمریکا تنها 70٪ افزایش سالانه را تجربه کرده است. آمریکا طی چند دهه گذشته همواره با داشتن بیشترین میزان انتشار مقالات علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی پیشتاز بوده است. اما همزمان چین در سالهای اخیر میزان تولیدات علمی خود در این زمینه را به میزان چند برابری افزایش داده است.
 
همچنین هند با تولید 23 هزار و 300 نسخه مقاله علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی طی سال میلادی گذشته در رتبه سوم جهانی این حوزه قرار گرفته است.
 
آکادمی فناوری ارتباطات و اطلاع رسانی چین گزارش کرده است که 40 درصد از شرکت هایی که گرایش کاری آنها به هوش مصنوعی مرتبط است به دنبال دستیابی به فناوری های جدیدتری در این بخش هستند و 27 درصد هم روی ساخت ربات های پیشرفته متمرکز شده اند.

چین؛ پیشتاز کشورهای دنیا در اختراعات هوش مصنوعی

 
طبق گزارش ها، جمهوری خلق چین در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۷۶ درصد از کل اختراعات جهان در حوزه هوش مصنوعی را به خود اختصاص داده است.
 هوش مصنوعی یکی از حوزه های مهم در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات به شمار می آید و بسیاری بر این باورند هوش مصنوعی، زندگی مردم را بهتر خواهد کرد.انجام برخی کارهای معمولی امروزی مانند تشخیص صدا، ترجمه همزمان متن، هدایت اتومبیل های خودکار و فعالیت ربات های کارخانه ساز همگی تنها نمونه هایی از کاربرد هوش مصنوعی در صنعت امروز است.هوش مصنوعی امروزه حتی در تولید مدل های پیش بینی آب و هوا و یا محاسبات نجومی و یا شناسایی علائم بیماری از طریق تصویربرداری پزشکی نیز کاربرد گسترده و بسیار زیادی پیدا کرده است.
 
جمهوری خلق چین از کشورهایی است که در دهه های اخیر سرمایه گذاری وسیعی در زمینه هوش مصنوعی انجام داده است. به طوری که تازه ترین گزارش توسعه هوش مصنوعی حاکی از آن است که چین در سال 2020 میلادی 76 درصد از کل اختراعات جهان در این حوزه را به خود اختصاص داده است.
 
در این ارتباط گفته شده است که چین در سال 2020 حدود 390 هزار اختراع را در حوزه هوش مصنوعی به نام خود ثبت کرده واز این نظررتبهاولجهان را به دست آورده است. این در حالی است که کل اختراعات حوزه هوش مصنوعی جهان در سال 2020 بالغ بر 520 هزار اختراع بوده است. از سوی دیگر شمار کارشناسان هوش مصنوعی در چین اکنون به بالای 20 هزار نفر رسیده در صورتی که این رقم برای کره جنوبی فقط 2 هزار و 600 نفر است. البته چین در این بخش از آمریکا که دارنده 28 هزار کارشناس در این عرصه است، عقب تر حرکت می کند.
 
براساس آمار موسسات ارزیابی دانشگاهی طی سال های 2016 تا 2020، چین هر سال بیش از هر کشور دیگری مقالات مرتبط با هوش مصنوعی تولید کرده است. در دوره یاد شده، میزان تولید تحقیقات مرتبط با هوش مصنوعی در چین تقریباً هر ساله بیش از 120٪ افزایش یافته است، در حالی که میزان تولید در آمریکا تنها 70٪ افزایش سالانه را تجربه کرده است. آمریکا طی چند دهه گذشته همواره با داشتن بیشترین میزان انتشار مقالات علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی پیشتاز بوده است. اما همزمان چین در سالهای اخیر میزان تولیدات علمی خود در این زمینه را به میزان چند برابری افزایش داده است.
 
همچنین هند با تولید 23 هزار و 300 نسخه مقاله علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی طی سال میلادی گذشته در رتبه سوم جهانی این حوزه قرار گرفته است.
 
آکادمی فناوری ارتباطات و اطلاع رسانی چین گزارش کرده است که 40 درصد از شرکت هایی که گرایش کاری آنها به هوش مصنوعی مرتبط است به دنبال دستیابی به فناوری های جدیدتری در این بخش هستند و 27 درصد هم روی ساخت ربات های پیشرفته متمرکز شده اند.

پرتاب جدیدترین فضاپیمای باری به ایستگاه فضایی چین

 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-۳ با موشک Long March-۷ Y۴ امروز به مقصد ایستگاه فضایی این کشور در فضا به پرواز درمی‌آید.
 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-3 با موشک Long March-7 Y4 امروز بعدازظهر به مقصد ایستگاه فضایی این کشور به پرواز درمی‌آید. چین ماموریت Shenzhou-12 خود را در 17 سپتامبر به پایان رساند چراکه سه فضانورد چینی در قالب کپسول بازگشت با خیال راحت در منطقه‌ای از پیش تعیین‌ شده روی زمین با بالاترین دقت فرود آمدند.
 
ایستگاه فضایی چین که در حال حاضر ترکیبی از یک واحد اصلی و فضاپیمای باری Tianzhou-2 است، آماده استقبال از بازدیدکنندگان جدید، از جمله سفینه فضایی Shenzhou-13 است که انتظار می‌رود در ماه اکتبر به فضا پرتاب شود.
 
پیش از این فضاپیمای باری "Tianzhou-2" ماژول اصلی ایستگاه فضایی جنجالی کشور چین را به فضا رساند که این فضاپیما شامل تجهیزات و پیشرانه‌های فضایی است؛ آژانس فضایی سرنشین‌دار چین "CMSA" اعلام کرده است که روند اتصال فضاپیما و اتصالات مربوط به رایانه تقریباً هشت ساعت به طول انجامیده است.
 
یک موشک "Long March-7 Y3" حامل "Tianzhou-2" در ساعت 8:55 عصر (به وقت پکن) روز شنبه از سایت پرتاب فضاپیمای Wenchang در استان هاینان در جنوب چین پرتاب شد؛ پس از 604 ثانیه، "Tianzhou-2" از موشک جدا شد و وارد مدار تعیین شده خود شد و ساعت 9:17 بعدازظهر، صفحات خورشیدی تیانژو -2 باز شدند و به درستی کار کردند؛ CMSA گفته است که پرتاب با موفقیت کامل انجام شد.

پرتاب جدیدترین فضاپیمای باری به ایستگاه فضایی چین

 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-۳ با موشک Long March-۷ Y۴ امروز به مقصد ایستگاه فضایی این کشور در فضا به پرواز درمی‌آید.
 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-3 با موشک Long March-7 Y4 امروز بعدازظهر به مقصد ایستگاه فضایی این کشور به پرواز درمی‌آید. چین ماموریت Shenzhou-12 خود را در 17 سپتامبر به پایان رساند چراکه سه فضانورد چینی در قالب کپسول بازگشت با خیال راحت در منطقه‌ای از پیش تعیین‌ شده روی زمین با بالاترین دقت فرود آمدند.
 
ایستگاه فضایی چین که در حال حاضر ترکیبی از یک واحد اصلی و فضاپیمای باری Tianzhou-2 است، آماده استقبال از بازدیدکنندگان جدید، از جمله سفینه فضایی Shenzhou-13 است که انتظار می‌رود در ماه اکتبر به فضا پرتاب شود.
 
پیش از این فضاپیمای باری "Tianzhou-2" ماژول اصلی ایستگاه فضایی جنجالی کشور چین را به فضا رساند که این فضاپیما شامل تجهیزات و پیشرانه‌های فضایی است؛ آژانس فضایی سرنشین‌دار چین "CMSA" اعلام کرده است که روند اتصال فضاپیما و اتصالات مربوط به رایانه تقریباً هشت ساعت به طول انجامیده است.
 
یک موشک "Long March-7 Y3" حامل "Tianzhou-2" در ساعت 8:55 عصر (به وقت پکن) روز شنبه از سایت پرتاب فضاپیمای Wenchang در استان هاینان در جنوب چین پرتاب شد؛ پس از 604 ثانیه، "Tianzhou-2" از موشک جدا شد و وارد مدار تعیین شده خود شد و ساعت 9:17 بعدازظهر، صفحات خورشیدی تیانژو -2 باز شدند و به درستی کار کردند؛ CMSA گفته است که پرتاب با موفقیت کامل انجام شد.

پرتاب جدیدترین فضاپیمای باری به ایستگاه فضایی چین

 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-۳ با موشک Long March-۷ Y۴ امروز به مقصد ایستگاه فضایی این کشور در فضا به پرواز درمی‌آید.
 
دفتر مهندسی فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده است که فضاپیمای باری Tianzhou-3 با موشک Long March-7 Y4 امروز بعدازظهر به مقصد ایستگاه فضایی این کشور به پرواز درمی‌آید. چین ماموریت Shenzhou-12 خود را در 17 سپتامبر به پایان رساند چراکه سه فضانورد چینی در قالب کپسول بازگشت با خیال راحت در منطقه‌ای از پیش تعیین‌ شده روی زمین با بالاترین دقت فرود آمدند.
 
ایستگاه فضایی چین که در حال حاضر ترکیبی از یک واحد اصلی و فضاپیمای باری Tianzhou-2 است، آماده استقبال از بازدیدکنندگان جدید، از جمله سفینه فضایی Shenzhou-13 است که انتظار می‌رود در ماه اکتبر به فضا پرتاب شود.
 
پیش از این فضاپیمای باری "Tianzhou-2" ماژول اصلی ایستگاه فضایی جنجالی کشور چین را به فضا رساند که این فضاپیما شامل تجهیزات و پیشرانه‌های فضایی است؛ آژانس فضایی سرنشین‌دار چین "CMSA" اعلام کرده است که روند اتصال فضاپیما و اتصالات مربوط به رایانه تقریباً هشت ساعت به طول انجامیده است.
 
یک موشک "Long March-7 Y3" حامل "Tianzhou-2" در ساعت 8:55 عصر (به وقت پکن) روز شنبه از سایت پرتاب فضاپیمای Wenchang در استان هاینان در جنوب چین پرتاب شد؛ پس از 604 ثانیه، "Tianzhou-2" از موشک جدا شد و وارد مدار تعیین شده خود شد و ساعت 9:17 بعدازظهر، صفحات خورشیدی تیانژو -2 باز شدند و به درستی کار کردند؛ CMSA گفته است که پرتاب با موفقیت کامل انجام شد.

حجم جهانی دیتا ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می شود!

 
متخصصان حوزه فناوری ۵ پیش بینی را برای آینده کلان داده های دنیا ارائه داده اند که بر اساس آن حجم جهانی داده تا سال ۲۰۲۵ به اندازه ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می رسد.
 
با تداوم روند گسترش اینترنت در سال‌های اخیر، حجم داده‌های جهان از یک دهه پیش رشد تصاعدی خود را آغاز کرده است. توسعه شبکه‌های اجتماعی، جستجوهای اینترنتی، پیام‌های متنی، فایل‌های چندرسانه ای دانلود و آپلود شده و دستگاه‌های متصل به اینترنت، منشأ اصلی این افزایش حجم محسوب می‌شوند. به عبارت دیگر جمع آوری اطلاعات از طرق یاد شده، سبب پدیداری حجم بسیار گسترده ای از اطلاعات شده است که با عنوان کلان داده شناخته می‌شود.
 
بر اساس گزارش وبگاه آماری «Statista»، ارزش حجم فعلی داده‌های موجود در جهان رقمی بالغ بر ۴۹ میلیارد دلار است.
 
امروزه همه نهادهای بزرگ به نحوی در حال تحلیل و آنالیز کلان داده‌ها هستند و از نتایج این بررسی‌ها در سیاست‌گذاری کلان خود استفاده می‌کنند.
 
در این نوشتار به بررسی نظرات متخصصان و ۵ پیش بینی محتمل در مورد آینده این حوزه، خواهیم پرداخت.
 
۱. حجم داده‌ها همچنان افزایش خواهد یافت و انتقال داده‌ها به فضای ابری سرعت می‌گیرد
 
غالب کارشناسان این حوزه، بر این باورند که روند تصاعدی افزایش حجم داده‌های تولید شده، در آینده، همچنان تداوم خواهد یافت. شرکت «seagate»، از مؤسسات فعال در زمینه داده، در یکی از گزارش‌های خود با عنوان «Data Age ۲۰۲۵»، پیش بینی می‌کند که حجم جهانی داده، تا سال ۲۰۲۵، به ۱۷۵ زتابایت خواهد رسید. برای درک بهتر این حجم، می‌توان از مثال فاصله زمین تا ماه استفاده کرد. اگر حجم داده‌های جهانی را در سال ۲۰۱۳، دو سوم فاصله زمین تا ماه در نظر بگیریم، این رقم تا سال ۲۰۲۵، به ۲۶ برابر این مسافت افزایش خواهد یافت.
 
روند رشد اینترنت اشیا و افزایش تعداد کاربران اینترنت که از خدمات آنلاین و رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، مبنای این پیش بینی قرار گرفته است.
 
۲. یادگیری ماشینی، چشم انداز حوزه آنالیز کلان داده‌ها را متحول خواهد ساخت
 
به عقیده متخصصان، یادگیری ماشینی، یکی از فناوری‌هایی است که در آینده کلان داده‌ها، نقش به سزایی ایفا می‌کند. انتظار می‌رود که توسعه یادگیری ماشینی این حوزه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. یادگیری ماشینی، به سرعت در حال رشد است.
 
وی لی، مدیر ارشد شرکت اینتل، می‌گوید: «یادگیری ماشینی هر سال پیچیده‌تر می‌شود و متخصصان هنوز درکی از پتانسیل کامل آن ندارند.»
 
این گزاره در عین جذابیت، تا حدودی ترسناک نیز هست. ربات‌های هوشمند از یک سو زندگی را برای ما آسان می‌کنند و از سوی دیگر، دخالت یادگیری ماشینی در مواردی چون تعیین صلاحیت افراد برای دریافت وام بانکی، چالش‌های اخلاقی متعددی را به وجود آورده است.
 
۳. تقاضا برای متخصصان حوزه داده افزایش خواهد یافت
 
حوزه تخصصی علم داده، موقعیت شغلی جدیدی در بسیاری از سازمان‌ها محسوب می‌شود. بر اساس پیش بینی‌ها، نیاز به این دست متخصصان به صورت مداوم در حال افزایش است. با توجه به رشد سریع حجم داده‌ها در جهان، افزایش چشمگیر تقاضا برای متخصصان حوزه علوم داده، به هیچ وجه دور از ذهن نیست. کلان داده‌ها بدون تحلیل و آنالیز دقیق، کاملاً بلا استفاده هستند و قرارگیری آن‌ها در دستور کار آنالیز از سوی کارشناسان این حوزه است که به نتایج جنبه کاربردی می‌دهد.
 
۴. حریم خصوصی موضوعی داغ باقی می‌ماند
 
دغدغه‌های کلان امنیت داده و حفظ حریم خصوصی، از زمان شکل گیری مفهوم حقوق شهروندی، مورد توجه بوده است. تداوم روند افزایش حجم داده‌ها، چالش‌های بیشتری را در این حوزه پدید آورده است. از آن جایی که سطح حفاظت از داده‌ها، هرگز نمی‌تواند با نرخ رشد حجم اطلاعات یکسان باشد، بنابراین، این مسئله همچنان چالشی بزرگ برای کاربران و فعالان این حوزه خواهد بود.
 
به طور کلی، اگرچه بسیاری از سازمان‌ها با سیاست‌های حفظ حریم خصوصی به عنوان یک روال قانونی پیش فرض برخورد می‌کنند، اما نگاه کاربران در این زمینه تا حدود زیادی تغییر کرده است. آن‌ها درک می‌کنند که اطلاعات شخصی‌شان در خطر است و از همین روی به آن دسته از سازمان‌ها اعتماد می‌کنند که شفافیت داشته باشند و کنترل کاربر بر داده‌ها را تضمین کنند.
 
۵. داده‌های «سریع» و «قابل اجرا» در اولویت قرار می‌گیرند
 
داده‌های «سریع» و «قابل اجرا»، دو گونه از اطلاعات هستند که پیش بینی می‌شود، نسبت به دیگر اقسام کلان داده‌ها، رشد بیشتری داشته باشند. داده‌های سریع، بر خلاف دیگر انواع کلان داده، امکان پردازش سریع و در لحظه را دارند. این دست داده‌ها از همین روی، ارزش بیشتری برای سازمان‌ها و شرکت‌ها دارند.
 
داده‌های سریع، کاربران را به تعاملات آنی معتاد می‌کند. مشاغل به صورت مداوم در حال دیجیتالی شدن هستند و کاربران نیز توقع بالاترین سطح خدمات شخصی سازی شده را از پلتفرم‌ها دارند. از همین روی، کارشناسان پیش بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۳۰ در صد از حجم داده‌ها را چنین اطلاعاتی تشکیل دهد.
 
داده‌های قابل اجرا نیز، حلقه مفقود میان کلان داده و ارزش کسب و کار است. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، داده‌های بزرگ به خودی خود بدون تجزیه و تحلیل ارزش ندارند. این امر به سبب پیچیدگی حجم بالای کلان داده‌ها است. با پردازش داده‌ها به کمک بسترهای تحلیلی، سازمان‌ها می‌توانند اطلاعات را دقیق، استاندارد و قابل اجرا کنند.
 
موضوع آینده حکمرانی داده در ایران، مسئله‌ای است که در طول سال‌های اخیر به دغدغه طیف گسترده ای از کارشناسان ایرانی این حوزه بدل شده است.
 
در همین راستا، جواد آزادی، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، در گفتگو با خبرنگار مهر، اهمیت حکمرانی داده و مصادیق داخلی آن را تشریح کرد: حکمرانی داده مفهومی است که در بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و مردمی در دنیا استفاده دارد، آنچه مهم است این است که نقطه اتکای شما کدام بخش باشد و از کدام منظر به این مفهوم می‌نگرید، به‌عنوان‌مثال حکمرانی داده در سطح شرکت‌ها، از مدیریت و سازماندهی داده‌ها آغاز می‌شود و در سطوح بالاتر به فراهم آوردن فرصت برابر برای ذی‌نفعان جهت دسترسی عادلانه به داده‌ها تعریف می‌شود و یا از منظر یک دولت عبارت است از نحوه به گردش درآوردن داده در عرصه‌های مختلف اجتماعی به‌نحوی‌که در آن عرصه اجتماعی زیست‌بوم خودش را ایجاد نموده و نظام‌سازی کند.
 
وی گفت: اگر بخواهیم به مصادیق داخلی آن اشاره‌کنیم می‌توانیم به خدمات اختصاصی مسیریاب‌های نشان و بلد در مقایسه با مسیریاب‌های خارجی اشاره نمود وقتی برای مسیریاب‌های نشان و بلد امکان دسترسی به اطلاعات شهرداری‌ها مبتنی بر شماره پلاک اماکن و منازل در روی نقشه‌های این دو مسیریاب فراهم شد و با به گردش درآوردن یک داده عمومی نظیر شماره پلاک، مزیت رقابتی برای این شرکت‌های داخلی به وجود آمد که منجر به مهاجرت خودخواسته مردم به مسیریاب‌های بومی نشان و بلد شد.
 
۳ نوع حکمرانی داده در سطح جهان
 
آزادی در ادامه با اشاره به مدل‌ها متداول حکمرانی داده در سطح جهانی افزود: به طور کلی با سه رویکرد حکمرانی داده در سطح جهان مواجهه هستیم، اولین رویکرد، مربوط به لیبرالیسم است، در کشورهای لیبرال و به‌طور خاص آمریکایی‌ها که پلتفرم‌های اصلی فضای مجازی را در سلطه خویش دارند، حکمرانی داده را از مفهوم آزادی و مالکیت آغاز کرده و با شعارهایی نظیر جریان آزاد اطلاعات و مالکیت شخصی داده ترویج می‌کنند. این رویکرد نگاه عمدتاً اقتصادی به داده دارد و داده در عصر مجازی را اهرمی در خدمت لیبرالیزاسیون جهانی می‌داند که فرصتی بی‌بدیل برای جمع‌آوری و پردازش اطلاعات را با اغراض علمی، تجاری و حتی سیاسی پدید آورده است. ازاین‌رو به گردش درآوردن داده، محور و تکیه اصلی حکمرانی داده در این رویکرد است و ارزش‌هایی مانند باز بودن [openness]، شفافیت، تقارن اطلاعات و بازار رقابت سالم، تأمین زیرساخت‌های لازم جهت درآمدزایی از داده و … ارزش‌هایی است که این رویکرد دنبال می‌کند.
 
به گفته وی، دومین رویکرد مربوط به نگاه‌های ناسیونالیستی و به‌طور مشخص اروپایی‌ها است که از قرن هفده تأکید ویژه‌ای بر مرز و دولت-ملت دارند. اروپایی‌ها با تأکید بر حقوق خصوصی به موضوع حکمرانی داده ورود داشته‌اند و مقررات عمومی حفاظت از داده[GDPR] را با محوریت داده‌های خصوصی و حفظ حریم خصوصی طرح می‌کنند. در این رویکرد، بر ارزشی مانند شفافیت تأکید فراوانی می‌شود و حاکمیت را مکلف می‌کنند تا زمینه را برای نظارت عمومی و مطالبات مردمی فراهم آورد.
 
این پژوهشگر تاکید کرد: به عنوان سومین رویکرد، چینی‌ها حکمرانی داده را تَبَعی می‌دانند و ذیل سلطه یا حاکمیت سایبری [Cyber Sovereignty] طرح می‌کنند. نگاه غالب ایشان، امنیت ملی است و نقطه آغاز حکمرانی داده را تعیین شاخص حساسیت داده می‌دانند و بیش از به گردش درآوردن داده بر روی حفاظت از داده تأکید دارند. در این رویکرد، حفاظت از داده، نه ذیل حریم خصوصی بلکه ذیل امنیت ملی تعریف می‌شود.
 
در ادامه مدیر گروه حکمرانی فضای مجازی مرکز رشد در خصوص آینده حوزه حکمرانی داده افزود: بسته به رویکرد اتخاذ شده، ما در آینده شاهد پیشرفت در حوزه‌های مختلف خواهیم بود. پیش‌بینی می‌کنم در رویکردهای سوسیالیستی شرقی، استانداردهای طبقه‌بندی داده پیشرفتگی فراوانی پیدا کند، در این رویکرد، مفهوم حساسیت داده تعیین‌کننده حدود مجاز گردش داده است. به همین سبب استانداردها و تکنولوژی‌های طبقه‌بندی داده از طبقه‌بندی‌های عمومی به طبقه‌بندی های تخصصی و جزئی توسعه پیدا خواهد کرد و ما شاهد شکل‌گیری رگولاتورهای تخصصی جهت سنجش حساسیت داده‌های عمومی و یا داده‌های شخصی غیرخصوصی خواهیم بود.
 
وی افزود: در رویکردهای لیبرالیستی غربی که بازار محوریت دارد، شاهد مدل‌های جدید درآمد و سود خواهیم بود که از گردش داده درون زیست‌بوم ملی و جهانی شکل خواهد گرفت. همچنین تکنولوژی‌های جدید نظیر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی و نسل پنجم ارتباطات به کمک این مهم آمده و سرعت و قدرت گردش اطلاعات در زیست‌بوم داده را توسعه خواهند داد. رویکرد ناسیونالیستی در حکمرانی داده نیز با چالش‌های روزافزون صیانت از داده دست‌وپنجه نرم خواهد کرد، ظهور شبکه استارلینک و ساقط شدن خیلی از ظرفیت‌های نظارتی GDPR، نمونه‌ای از این چالش‌هاست.
 
آزادی با بیان برخی از اقدامات صورت گرفته جهت تقویت حکمرانی داده در داخل کشور، گفت: اگر سمت رویکردهای غربی حرکت کنیم، بایستی زمینه را برای حفاظت از داده‌های شخصی و همچنین گردش داده و انضباط آن فراهم آوریم؛ تا آن نقطه فاصله بسیاری داریم از تأمین زیرساخت‌های حفاظت از حریم خصوصی نظیر رمزنگاری گرفته تا طراحی و اجرای سازوکارهای نظارت بر زیست‌بوم داده. شاید بتوان اشاره‌کرد که طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات که در آذر سال ۹۹ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است، طرحی پیشرفته است و امیدواریم اجرایی هم بشود. اگر سمت رویکردهای شرقی بیاییم ضرورتاً بایستی سازوکارهای سنجش حساسیت داده و رگولاتورهای تخصصی را در کشور توسعه دهیم که به نظر بخش‌هایی از طرح صیانت از حقوق کاربران با همه اشکالاتش به این موضوع می‌پرداخت. درمجموع هنوز حکمرانی داده به‌صورت رسمی در نظام حقوقی و قانونی ما به رسمیت شناخته نشده است و خلأهای جدی در این زمینه داریم.
 
چالشهای آینده ایران در حکمرانی داده
 
آزادی به موضوع آینده حکمرانی داده در ایران اشاره کرد و افزود: ما در ایران چالش‌های جدی برای حکمرانی داده خواهیم داشت، از طرفی زیست‌بوم داده در حوزه‌های متنوعی به‌ویژه در بخش خصوصی و در شرایط خلأهای قانونی نظیر حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی و … به نحو غیر منضبطی طی دهه گذشته شکل گرفته است و هرگونه اقدام آتی در جهت ساماندهی به این زیست‌بوم، موجب نارضایتی و اعتراض بخش خصوصی خواهد بود که از این بی‌انضباطی حداکثر بهره و انتفاع را از داده‌های شخصی و حتی خصوصی مردم کشور می‌برد.
 
وی افزود: از سوی دیگر با خیزش و رستاخیز داده به‌ویژه با بسط همه‌جانبه فضای مجازی، ضرورتاً نیازمند یک محیط منضبط برای ادامه حیات این زیست‌بوم خواهیم بود و ناگزیر از ایجاد زیرساخت‌های تأمین حریم خصوصی و زیرساخت‌های جریان و به گردش درآمدن داده، در کشور خواهیم بود. زیرساخت‌هایی که هم حقوق مردم را تأمین می‌کند و هم بازار را برای عملکرد پویا خویش مبتنی بر تبادل داده آماده می‌سازد.

حجم جهانی دیتا ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می شود!

 
متخصصان حوزه فناوری ۵ پیش بینی را برای آینده کلان داده های دنیا ارائه داده اند که بر اساس آن حجم جهانی داده تا سال ۲۰۲۵ به اندازه ۲۶ برابر فاصله زمین تا ماه می رسد.
 
با تداوم روند گسترش اینترنت در سال‌های اخیر، حجم داده‌های جهان از یک دهه پیش رشد تصاعدی خود را آغاز کرده است. توسعه شبکه‌های اجتماعی، جستجوهای اینترنتی، پیام‌های متنی، فایل‌های چندرسانه ای دانلود و آپلود شده و دستگاه‌های متصل به اینترنت، منشأ اصلی این افزایش حجم محسوب می‌شوند. به عبارت دیگر جمع آوری اطلاعات از طرق یاد شده، سبب پدیداری حجم بسیار گسترده ای از اطلاعات شده است که با عنوان کلان داده شناخته می‌شود.
 
بر اساس گزارش وبگاه آماری «Statista»، ارزش حجم فعلی داده‌های موجود در جهان رقمی بالغ بر ۴۹ میلیارد دلار است.
 
امروزه همه نهادهای بزرگ به نحوی در حال تحلیل و آنالیز کلان داده‌ها هستند و از نتایج این بررسی‌ها در سیاست‌گذاری کلان خود استفاده می‌کنند.
 
در این نوشتار به بررسی نظرات متخصصان و ۵ پیش بینی محتمل در مورد آینده این حوزه، خواهیم پرداخت.
 
۱. حجم داده‌ها همچنان افزایش خواهد یافت و انتقال داده‌ها به فضای ابری سرعت می‌گیرد
 
غالب کارشناسان این حوزه، بر این باورند که روند تصاعدی افزایش حجم داده‌های تولید شده، در آینده، همچنان تداوم خواهد یافت. شرکت «seagate»، از مؤسسات فعال در زمینه داده، در یکی از گزارش‌های خود با عنوان «Data Age ۲۰۲۵»، پیش بینی می‌کند که حجم جهانی داده، تا سال ۲۰۲۵، به ۱۷۵ زتابایت خواهد رسید. برای درک بهتر این حجم، می‌توان از مثال فاصله زمین تا ماه استفاده کرد. اگر حجم داده‌های جهانی را در سال ۲۰۱۳، دو سوم فاصله زمین تا ماه در نظر بگیریم، این رقم تا سال ۲۰۲۵، به ۲۶ برابر این مسافت افزایش خواهد یافت.
 
روند رشد اینترنت اشیا و افزایش تعداد کاربران اینترنت که از خدمات آنلاین و رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، مبنای این پیش بینی قرار گرفته است.
 
۲. یادگیری ماشینی، چشم انداز حوزه آنالیز کلان داده‌ها را متحول خواهد ساخت
 
به عقیده متخصصان، یادگیری ماشینی، یکی از فناوری‌هایی است که در آینده کلان داده‌ها، نقش به سزایی ایفا می‌کند. انتظار می‌رود که توسعه یادگیری ماشینی این حوزه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. یادگیری ماشینی، به سرعت در حال رشد است.
 
وی لی، مدیر ارشد شرکت اینتل، می‌گوید: «یادگیری ماشینی هر سال پیچیده‌تر می‌شود و متخصصان هنوز درکی از پتانسیل کامل آن ندارند.»
 
این گزاره در عین جذابیت، تا حدودی ترسناک نیز هست. ربات‌های هوشمند از یک سو زندگی را برای ما آسان می‌کنند و از سوی دیگر، دخالت یادگیری ماشینی در مواردی چون تعیین صلاحیت افراد برای دریافت وام بانکی، چالش‌های اخلاقی متعددی را به وجود آورده است.
 
۳. تقاضا برای متخصصان حوزه داده افزایش خواهد یافت
 
حوزه تخصصی علم داده، موقعیت شغلی جدیدی در بسیاری از سازمان‌ها محسوب می‌شود. بر اساس پیش بینی‌ها، نیاز به این دست متخصصان به صورت مداوم در حال افزایش است. با توجه به رشد سریع حجم داده‌ها در جهان، افزایش چشمگیر تقاضا برای متخصصان حوزه علوم داده، به هیچ وجه دور از ذهن نیست. کلان داده‌ها بدون تحلیل و آنالیز دقیق، کاملاً بلا استفاده هستند و قرارگیری آن‌ها در دستور کار آنالیز از سوی کارشناسان این حوزه است که به نتایج جنبه کاربردی می‌دهد.
 
۴. حریم خصوصی موضوعی داغ باقی می‌ماند
 
دغدغه‌های کلان امنیت داده و حفظ حریم خصوصی، از زمان شکل گیری مفهوم حقوق شهروندی، مورد توجه بوده است. تداوم روند افزایش حجم داده‌ها، چالش‌های بیشتری را در این حوزه پدید آورده است. از آن جایی که سطح حفاظت از داده‌ها، هرگز نمی‌تواند با نرخ رشد حجم اطلاعات یکسان باشد، بنابراین، این مسئله همچنان چالشی بزرگ برای کاربران و فعالان این حوزه خواهد بود.
 
به طور کلی، اگرچه بسیاری از سازمان‌ها با سیاست‌های حفظ حریم خصوصی به عنوان یک روال قانونی پیش فرض برخورد می‌کنند، اما نگاه کاربران در این زمینه تا حدود زیادی تغییر کرده است. آن‌ها درک می‌کنند که اطلاعات شخصی‌شان در خطر است و از همین روی به آن دسته از سازمان‌ها اعتماد می‌کنند که شفافیت داشته باشند و کنترل کاربر بر داده‌ها را تضمین کنند.
 
۵. داده‌های «سریع» و «قابل اجرا» در اولویت قرار می‌گیرند
 
داده‌های «سریع» و «قابل اجرا»، دو گونه از اطلاعات هستند که پیش بینی می‌شود، نسبت به دیگر اقسام کلان داده‌ها، رشد بیشتری داشته باشند. داده‌های سریع، بر خلاف دیگر انواع کلان داده، امکان پردازش سریع و در لحظه را دارند. این دست داده‌ها از همین روی، ارزش بیشتری برای سازمان‌ها و شرکت‌ها دارند.
 
داده‌های سریع، کاربران را به تعاملات آنی معتاد می‌کند. مشاغل به صورت مداوم در حال دیجیتالی شدن هستند و کاربران نیز توقع بالاترین سطح خدمات شخصی سازی شده را از پلتفرم‌ها دارند. از همین روی، کارشناسان پیش بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۳۰ در صد از حجم داده‌ها را چنین اطلاعاتی تشکیل دهد.
 
داده‌های قابل اجرا نیز، حلقه مفقود میان کلان داده و ارزش کسب و کار است. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، داده‌های بزرگ به خودی خود بدون تجزیه و تحلیل ارزش ندارند. این امر به سبب پیچیدگی حجم بالای کلان داده‌ها است. با پردازش داده‌ها به کمک بسترهای تحلیلی، سازمان‌ها می‌توانند اطلاعات را دقیق، استاندارد و قابل اجرا کنند.
 
موضوع آینده حکمرانی داده در ایران، مسئله‌ای است که در طول سال‌های اخیر به دغدغه طیف گسترده ای از کارشناسان ایرانی این حوزه بدل شده است.
 
در همین راستا، جواد آزادی، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، در گفتگو با خبرنگار مهر، اهمیت حکمرانی داده و مصادیق داخلی آن را تشریح کرد: حکمرانی داده مفهومی است که در بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و مردمی در دنیا استفاده دارد، آنچه مهم است این است که نقطه اتکای شما کدام بخش باشد و از کدام منظر به این مفهوم می‌نگرید، به‌عنوان‌مثال حکمرانی داده در سطح شرکت‌ها، از مدیریت و سازماندهی داده‌ها آغاز می‌شود و در سطوح بالاتر به فراهم آوردن فرصت برابر برای ذی‌نفعان جهت دسترسی عادلانه به داده‌ها تعریف می‌شود و یا از منظر یک دولت عبارت است از نحوه به گردش درآوردن داده در عرصه‌های مختلف اجتماعی به‌نحوی‌که در آن عرصه اجتماعی زیست‌بوم خودش را ایجاد نموده و نظام‌سازی کند.
 
وی گفت: اگر بخواهیم به مصادیق داخلی آن اشاره‌کنیم می‌توانیم به خدمات اختصاصی مسیریاب‌های نشان و بلد در مقایسه با مسیریاب‌های خارجی اشاره نمود وقتی برای مسیریاب‌های نشان و بلد امکان دسترسی به اطلاعات شهرداری‌ها مبتنی بر شماره پلاک اماکن و منازل در روی نقشه‌های این دو مسیریاب فراهم شد و با به گردش درآوردن یک داده عمومی نظیر شماره پلاک، مزیت رقابتی برای این شرکت‌های داخلی به وجود آمد که منجر به مهاجرت خودخواسته مردم به مسیریاب‌های بومی نشان و بلد شد.
 
۳ نوع حکمرانی داده در سطح جهان
 
آزادی در ادامه با اشاره به مدل‌ها متداول حکمرانی داده در سطح جهانی افزود: به طور کلی با سه رویکرد حکمرانی داده در سطح جهان مواجهه هستیم، اولین رویکرد، مربوط به لیبرالیسم است، در کشورهای لیبرال و به‌طور خاص آمریکایی‌ها که پلتفرم‌های اصلی فضای مجازی را در سلطه خویش دارند، حکمرانی داده را از مفهوم آزادی و مالکیت آغاز کرده و با شعارهایی نظیر جریان آزاد اطلاعات و مالکیت شخصی داده ترویج می‌کنند. این رویکرد نگاه عمدتاً اقتصادی به داده دارد و داده در عصر مجازی را اهرمی در خدمت لیبرالیزاسیون جهانی می‌داند که فرصتی بی‌بدیل برای جمع‌آوری و پردازش اطلاعات را با اغراض علمی، تجاری و حتی سیاسی پدید آورده است. ازاین‌رو به گردش درآوردن داده، محور و تکیه اصلی حکمرانی داده در این رویکرد است و ارزش‌هایی مانند باز بودن [openness]، شفافیت، تقارن اطلاعات و بازار رقابت سالم، تأمین زیرساخت‌های لازم جهت درآمدزایی از داده و … ارزش‌هایی است که این رویکرد دنبال می‌کند.
 
به گفته وی، دومین رویکرد مربوط به نگاه‌های ناسیونالیستی و به‌طور مشخص اروپایی‌ها است که از قرن هفده تأکید ویژه‌ای بر مرز و دولت-ملت دارند. اروپایی‌ها با تأکید بر حقوق خصوصی به موضوع حکمرانی داده ورود داشته‌اند و مقررات عمومی حفاظت از داده[GDPR] را با محوریت داده‌های خصوصی و حفظ حریم خصوصی طرح می‌کنند. در این رویکرد، بر ارزشی مانند شفافیت تأکید فراوانی می‌شود و حاکمیت را مکلف می‌کنند تا زمینه را برای نظارت عمومی و مطالبات مردمی فراهم آورد.
 
این پژوهشگر تاکید کرد: به عنوان سومین رویکرد، چینی‌ها حکمرانی داده را تَبَعی می‌دانند و ذیل سلطه یا حاکمیت سایبری [Cyber Sovereignty] طرح می‌کنند. نگاه غالب ایشان، امنیت ملی است و نقطه آغاز حکمرانی داده را تعیین شاخص حساسیت داده می‌دانند و بیش از به گردش درآوردن داده بر روی حفاظت از داده تأکید دارند. در این رویکرد، حفاظت از داده، نه ذیل حریم خصوصی بلکه ذیل امنیت ملی تعریف می‌شود.
 
در ادامه مدیر گروه حکمرانی فضای مجازی مرکز رشد در خصوص آینده حوزه حکمرانی داده افزود: بسته به رویکرد اتخاذ شده، ما در آینده شاهد پیشرفت در حوزه‌های مختلف خواهیم بود. پیش‌بینی می‌کنم در رویکردهای سوسیالیستی شرقی، استانداردهای طبقه‌بندی داده پیشرفتگی فراوانی پیدا کند، در این رویکرد، مفهوم حساسیت داده تعیین‌کننده حدود مجاز گردش داده است. به همین سبب استانداردها و تکنولوژی‌های طبقه‌بندی داده از طبقه‌بندی‌های عمومی به طبقه‌بندی های تخصصی و جزئی توسعه پیدا خواهد کرد و ما شاهد شکل‌گیری رگولاتورهای تخصصی جهت سنجش حساسیت داده‌های عمومی و یا داده‌های شخصی غیرخصوصی خواهیم بود.
 
وی افزود: در رویکردهای لیبرالیستی غربی که بازار محوریت دارد، شاهد مدل‌های جدید درآمد و سود خواهیم بود که از گردش داده درون زیست‌بوم ملی و جهانی شکل خواهد گرفت. همچنین تکنولوژی‌های جدید نظیر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی و نسل پنجم ارتباطات به کمک این مهم آمده و سرعت و قدرت گردش اطلاعات در زیست‌بوم داده را توسعه خواهند داد. رویکرد ناسیونالیستی در حکمرانی داده نیز با چالش‌های روزافزون صیانت از داده دست‌وپنجه نرم خواهد کرد، ظهور شبکه استارلینک و ساقط شدن خیلی از ظرفیت‌های نظارتی GDPR، نمونه‌ای از این چالش‌هاست.
 
آزادی با بیان برخی از اقدامات صورت گرفته جهت تقویت حکمرانی داده در داخل کشور، گفت: اگر سمت رویکردهای غربی حرکت کنیم، بایستی زمینه را برای حفاظت از داده‌های شخصی و همچنین گردش داده و انضباط آن فراهم آوریم؛ تا آن نقطه فاصله بسیاری داریم از تأمین زیرساخت‌های حفاظت از حریم خصوصی نظیر رمزنگاری گرفته تا طراحی و اجرای سازوکارهای نظارت بر زیست‌بوم داده. شاید بتوان اشاره‌کرد که طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات که در آذر سال ۹۹ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است، طرحی پیشرفته است و امیدواریم اجرایی هم بشود. اگر سمت رویکردهای شرقی بیاییم ضرورتاً بایستی سازوکارهای سنجش حساسیت داده و رگولاتورهای تخصصی را در کشور توسعه دهیم که به نظر بخش‌هایی از طرح صیانت از حقوق کاربران با همه اشکالاتش به این موضوع می‌پرداخت. درمجموع هنوز حکمرانی داده به‌صورت رسمی در نظام حقوقی و قانونی ما به رسمیت شناخته نشده است و خلأهای جدی در این زمینه داریم.
 
چالشهای آینده ایران در حکمرانی داده
 
آزادی به موضوع آینده حکمرانی داده در ایران اشاره کرد و افزود: ما در ایران چالش‌های جدی برای حکمرانی داده خواهیم داشت، از طرفی زیست‌بوم داده در حوزه‌های متنوعی به‌ویژه در بخش خصوصی و در شرایط خلأهای قانونی نظیر حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی و … به نحو غیر منضبطی طی دهه گذشته شکل گرفته است و هرگونه اقدام آتی در جهت ساماندهی به این زیست‌بوم، موجب نارضایتی و اعتراض بخش خصوصی خواهد بود که از این بی‌انضباطی حداکثر بهره و انتفاع را از داده‌های شخصی و حتی خصوصی مردم کشور می‌برد.
 
وی افزود: از سوی دیگر با خیزش و رستاخیز داده به‌ویژه با بسط همه‌جانبه فضای مجازی، ضرورتاً نیازمند یک محیط منضبط برای ادامه حیات این زیست‌بوم خواهیم بود و ناگزیر از ایجاد زیرساخت‌های تأمین حریم خصوصی و زیرساخت‌های جریان و به گردش درآمدن داده، در کشور خواهیم بود. زیرساخت‌هایی که هم حقوق مردم را تأمین می‌کند و هم بازار را برای عملکرد پویا خویش مبتنی بر تبادل داده آماده می‌سازد.

چین از برخورد با شرکت‌های فناوری متخلف دفاع کرد

 
مقامات رگولاتوری سازمان اوراق بهادار چین در دیدار خصوصی با مدیران بورس وال‌استریت از برخورد و تنبیه شرکت‌های فناوری متخلف دفاع کردند.
 
 به نقل از رویترز، بسیاری از سرمایه گذاران در شرکت‌های فناوری چینی از برخوردهای اخیر با شرکت‌های مذکور که در حوزه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند، نگران هستند و بیم دارند ادامه این روند بر روی بازارهای سهام تأثیر منفی بگذارد.
 
تا به امروز برخوردهای جدی با علی بابا به علت انحصارطلبی تجاری موجب کاهش سرمایه این شرکت شده است. اما فنگ سینگهای نایب رئیس کمیسیون تنظیم مقررات اوراق بهادار چین در این مورد گفته است: اقدامات یادشده با هدف تقویت قوانین و دفاع از مشتریان پلتفرم‌های شرکت‌های فناوری صورت می‌گیرد تا حریم شخصی افراد و امنیت ملی آنها ارتقا یابد. لذا این اقدامات قابل دفاع بوده و باید ادامه یابند.
 
در این نشست سه ساعته علاوه بر مسئولان چینی و مدیران وال‌استریت، مدیر بانک خلق چین و مدیرانی از گروه گلدمن ساکس، سیتادل و غیره حضور داشته‌اند، اما هیچ یک اظهارنظری در مورد محتوای مباحث طرح شده نکرده‌اند.
 
سرمایه گذاران جهانی در ماه‌های اخیر با تصویب فزاینده قوانین و مقررات در چین مواجه بوده‌اند که شرکت‌های فناوری، بازی‌های ویدئویی و آموزش خصوصی را هدف قرار داده اند. فنگ سینگهای در نشست مذکور گفته است که اقدامات رگولاتوری چین در بخش‌های مذکور با هدف کاهش اضطراب و نگرانی در جامعه انجام شده و نباید به سرمایه گذاری خارجی در چین لطمه بزند.

آمازون ۶۰۰ برند چینی را برای مقابله با بررسی‌های جعلی از وب‌سایت خود حذف کرد

چندی پیش برخی از تولیدکنندگان و فروشندگان چینی از جمله Aukey، Mpow، RavPower و… به طور کامل از فروشگاه آنلاین آمازون حذف شدند. تصمیمی‌ که گفته می‌شد در پی تخلف این فروشندگان در انتشار مطالب و بررسی‌های جعلی نسبت به محصولاتشان اتخاذ شده است.
 
اما به نظر آنچه شاهدش بودیم، فقط نوک کوه یخ بوده است چراکه آمازون در اقدامی‌ تازه، بیش از 600 برند چینی را از بیش از 3000 اکانت فروش در وب‌سایت خود به طور دائم حذف کرده است.
 
سخنگوی آمازون علت این اقدام را نقض آگاهانه، مکرر و بارز سیاست‌های این شرکت به ویژه سیاست‌های مربوط به انتشار نظرات و بررسی‌های محصولات عنوان کرده است. تلاش‌های آمازون برای شناسایی و پیگیری بررسی‌های جعلی در وب‌سایت این شرکت و به دنبال آن، حذف فروشندگان متخلف از ماه ژوئن امسال آغاز شد.
 
زمانی که وال استریت ژورنال طی گزارشی مدعی شد که برخی از شرکت‌ها و فروشندگان چینی از جمله RavRover، برای افرادی که بررسی‌های جعلی را برای محصولات این شرکت ثبت می‌کردند،کارت هدیه ارسال می‌کرد.
 
اما چنین فعالیت‌هایی از سال 2016 در آمازون ممنوع اعلام شد و هرگونه تلاش برای انتشار مطالب و بررسی‌های جعلی تخلف محسوب می‌شد. بر اساس شواهد، شرکت‌ها از روش‌های مختلفی برای تشویق و ترغیب کاربران به درج مطالب و بررسی‌های جعلی بهره می‌گیرند. برای مثال، زمانی که کاربری نسبت به ثبت یک بررسی و نظر بد و خلاف انتظار نسبت به یک محصول اقدام می‌کند، فروشندگان پیشنهادهایی همچون ارسال و اعطای یک محصول به صورت رایگان یا عودت وجه کالا را در ازای حذف مطلب ثبت‌شده به وی پیشنهاد می‌دهند.
 
هنوز مشخص نیست که چه شرکت‌ها و برندهای چینی دیگر تحت الشعاع اقدام اخیرا آمازون در مقابله با نظرات و بررسی‌های جعلی قرار خواهند گرفت. البته شاید برخی از این شرکت‌ها هم بتوانند از زیر تیغ این شرکت عبور کرده و جان سالم به در ببرند.
 
اما در این میان، Aukey یکی از معروف‌ترین برندهای حذف‌شده به شمار می‌رود که فعالیت آن از ماه مه امسال در وب‌سایت آمازون ممنوع شد. با این حال، این شرکت از ماه ژوئیه، فروش ایربادهای خود را تحت یک برند دیگر آغاز کرد و حتی اکنون می‌تواند یک جفت از این ایرباد را از وب‌سایت آمازون خریداری کرد. چند برند دیگر همانند Choetech و RavPower نیز برخی از محصولات خود را بدین شیوه به فروش می‌رسانند.
 
در اوایل ماه ژوئیه امسال، شرکت چینی Shenzhen Youkeshu Technology که با نام YKS نیز شناخته می‌شود، در گفت‌وگو با South China Morning Post اعلام کرد که آمازون بیش از 360 فروشگاه آنلاین این شرکت را بسته و بیش از 20 میلیون دلار دارایی این شرکت نیز مسدود شده است.
 
آمازون نیز در واکنش به این گزارش اعلام کرد: آمازون سخت تلاش می‌کند تا یک تجربه عالی را در فروشگاه خود برای مشتریان فراهم کند تا بتوانند با اطمینان خرید کنند و فروشندگان نیز این فرصت را داشته باشند تا کسب‌وکار خود را از طریق رقابتی سالم توسعه دهند. مشتریان برای انتخاب‌های خرید آگاهانه خود، صحت و درستی بررسی محصولات را مد نظر قرار می‌دهند و ما سیاست‌های واضحی را برای بررسی‌کنندگان و فروشندگان داریم که هرگونه سوءاستفاده را ممنوع می‌داند. ما در برابر کسانی که این سیاست‌ها را نقض کنند، فارغ از موقعیت جغرافیایی آنها، تصمیماتی همچون تعلیق، ممنوعیت و اقدام قانونی را لحاظ می‌کنیم.
 
در ادامه بیانیه آمازون آمده است: ما تلاش می‌کنیم تا روش‌های تشخیص سوءاستفاده از پلتفرم خود را بهبود ببخشیم و اقدامات خود علیه افراد سوءاستفاده‌گر را ادامه می‌دهیم؛ و این رویه در قبال افرادی که آگاهانه در نقض مکرر سیاست‌های ما نقش دارند و از بررسی‌ها سوءاستفاده می‌کنند، دنبال خواهد شد. ما اطمینان داریم اقداماتی که انجام می‌دهیم به نقش مشتریان و همچنین کسب‌وکارهایی خواهد بود که صادقانه فعالیت می‌کنند و اکثریت قریب به اتفاق فروشندگان جهانی ما را تشکیل می‌دهند.