یک بازی‌ساز با اشاره به پتانسیل بالای درآمدزایی بازار گیم در ایران، گفت که با قانون‌گذاری‌های اشتباه، جاده را برای شرکت‌های خارجی هموار می‌کنیم که با کند شدن شرکت‌های داخلی، سهم بازار بیشتری را بگیرند و این از تهدید اقتصادی هم بالاتر است و ما با تهدید ماهیت صنعت گیم در ایران مواجهیم.
صادق جبلی با بیان اینکه بحث مجوزدهی یکی از مشکلات بازی‌سازان است، گفت: صرف نظر از اینکه روشی که برای مجوزدهی چیدند ایراد دارد، بحث را برای کار سلیقه‌ای هم باز گذاشتند. یکی از نقدهایی که ما به مدل نظارت و محتوای بازی داریم این است که در نهایت یک سیستم ایجاد کردند و روی آن پافشاری می‌شود. حتی در حال حاضر تفسیرهای متفاوتی از قانونی که درباره بازی‌های رایانه‌ای است، می‌شود.
وی با بیان اینکه بحث مجوز و رده‌بندی سنی و پالایش محتوای بازی‌ها سال‌هاست که انجام می‌شود، افزود: تا پیش از این، بازی‌های موبایل و کامپیوتر قبل و بعد از انتشار رده‌بندی سنی می‌شوند. الان یک سری نگاه‌های سلیقه‌ای به هنر و فرهنگ و بازی می‌شود. مگر ما کلا چند شرکت بازی‌ساز در ایران داریم؟ در ۹ سال گذشته ۶۰۰۰ موقعیت شغلی در حوزه بازی‌سازی منتشر شده است. در کل اکوسیستم گیم، نهایتا ۲۰۰۰ نفر فعال جدی وجود دارد که ۱۰۰ تیم و شرکت را تشکیل می‌دهد. یک چنین مدل نظارتی ساختاری خشک و بسته‌ای برای این فضا ضروری نیست.
فرآیندهای مجوزدهی به بازی‌ها سلیقه‌ای شده است
این بازی‌ساز ادامه داد: ما همه از بنیاد و شرکت‌ها و بازی‌سازان همدیگر را می‌شناسیم و کافیست زمانی که یک بازی مشکل محتوایی دارد، با بازی‌سازان تماس بگیرند و به آنها اطلاع دهند و نیازی به بررسی بازی‌ها قبل از انتشار نیست، جدا از اینکه همه این فرآیندها سلیقه‌ای است. حتی اگر این مدل نظارت سختگیرانه را قبول کنیم، آن موقع وارد مصادیق ممیزی می‌شویم در صورتی که گیم ما اصلا به این مدل ممیزی خشک نیاز ندارد. می‌گویند همه جای دنیا نظارت هست، در حالی که ما مخالف نظارت نیستیم، اما می‌گوییم این روش اشتباه است.
جبلی خاطرنشان کرد: بازی‌ها در سال‌های گذشته در مارکت‌های مختلف منتشر می‌شدند و اگر مشکلی داشتند، در اولین مرحله خود مارکت‌ها پیگیری می‌کردند و بازی را فیلتر می‌کردند. در مرحله دوم، مارکت‌ها پنل‌هایی را به بنیاد ملی بازی‌ها داده بودند که کارشناسان بنیاد بازی‌ها را تست می‌کردند و به آنها رده‌بندی سنی می‌دادند. در همان پنل می‌شد امکانی را اضافه کرد که یک بازی را غیرقابل رده‌بندی نامگذاری کنند، برای مثال اگر محتوای نامناسبی دارد که حتی رده‌بندی مثبت ۲۵ سال را هم نمی‌توان به آن داد. در آن صورت خود بنیاد می‌توانست در آن پنل به بازی‌ساز و مارکت تذکر دهد که بازی قابل انتشار نیست، نه اینکه همه بازی‌ها قبل از انتشار، در بنیاد بررسی شوند.
وی ادامه داد: در مارکت حداقل قوانینی ذکر شده که مواردی مثل قمار نباید در بازی وجود داشته باشد، اما در بنیاد همین هم مشخص نیست و ممکن است به کوچک‌ترین موارد ایراد بگیرند. مشخص نیست که چرا فضای تصمیم‌گیری در گیم ایران به این سمت رفته است. مگر چه محصولات هنجارشکنی تولید شده که آسیب زده به جوانان کشور. ما همه بچه های همین کشوریم و خط قرمزها را می‌شناسیم و تولیدکنندگان هم به قوانین حاکمیتی متعهد هستند.
تولید بازی در شرکت‌ها با ریسک مواجه است
این بازی‌ساز با بیان اینکه بازی‌سازان در لایه اول که بخش تولید در شرکت‌هاست، با ریسک‌هایی مواجهند، گفت: ما مصادیق رد شدن مجوز را نمی‌دانیم و همین باعث افزایش ریسک تولید می‌شود. ممکن است برای یک پروژه چندصد میلیون هزینه شود و به راحتی توسط بخش نظارت بنیاد روی آن خط بزنند. حالا تولیدکننده یا باید کلا پروژه را کنار بگذارد و یا باز هم چندصد میلیون هزینه کرده و آن را اصلاح کند. این سلیقه یک طلب ساده نیست. ما در این مدل نظارت، یک سری چارچوب را که شفاف هم نیست، به رشد بازار گیم ارجحیت می‌دهیم و می‌گوییم حتی یک بازی هم نباید مغایر با سیلقه بنیاد تولید شود، حتی به قیمت نابودی صنعت بازی ایران.
جبلی با بیان اینکه مشخص نیست این دستورها از کجا و با چه هدفی صادر شده، اظهار کرد: به دلیل یک نگاه سلیقه‌ای به یک بازی و همان باعث سلسله اتفاقاتی شد که سیستم سخت‌گیرانه‌ای اعمال شود. به جای اینکه بنیاد با حمایت‌هایش باعث رشد بازی‌های ایرانی شود، همین شاخه کوچکی که در گیم ایران شکل گرفته را دائما تهدید می‌کند. روی اینکه باید یک محصول خوب و موافق با فرهنگ ما ساخته شود بحثی نیست و در غیر این صورت، محصول در ایران مخاطبی پیدا نمی‌کند چون مردم ما به‌صورت خودکار در انتخاب‌هایشان اخلاق‌مدارند.
وی ادامه داد: فرض کنید که بازی‌سازی از اساس در ایران تعطیل شود، آیا مشکل بنیاد بازی‌ها حل می‌شود؟ همه بازی‌سازان بیکار شوند و یا مهاجرت کنند و یا سراغ شغل‌های دیگر بروند، اما با بازی‌های خارجی چه کار می‌خواهند بکنند؟ بازی هایی که میلیاردها سرمایه‌گذاری رویشان شده و بهترین کیفیت‌ها و پشتیبانی را دارند، با آنها چه کار می‌خواهند بکنند؟ اصلا راه‌حلی برای چنین چالش‌هایی دارند؟ می‌خواهند تمام بازی‌های خارجی را از ایران دور بریزند؟ این کار شدنی نیست.
مارکت داخل ایران حق بازی‌ساز ایرانی است
این فعال حوزه گیم با بیان اینکه مارکت داخل ایران حق بازی‌ساز ایرانی و تنها شانسی است که در بازی‌سازی جهانی برایش باقی مانده، افزود: ما به دلیل تحریم‌ها، مشکلات بانکی، مشکلات فنی، سرمایه‌گذاری پایین، کمبود نیروی انسانی و مشکلاتی که روزمره با آنها درگیریم، عملا بازار جهانی را از دست دادیم. ما در تحقیقی که انجام دادیم، منبع آزادی که مجموع شرکت های ایرانی از بازار جهانی دارند، کمتر از یک دهم درصد از بازار جهانی است. اگر بازار ایران را هم روی ما ببندند و انقدر سخت‌گیری کنند که ما از بازار ایران فاصله بگیریم و در بازار جهانی کار کنیم، از روی ناچاری است.
جبلی با بیان اینکه در حال حاضر با کج‌سلیقگی بازار را محدود می‌کنند، گفت: در بازار جهانی هم فرش قرمز برای شرکت‌های ایرانی پهن نکرده‌اند، اما اینکه ما به هر دلیل می‌توانیم وارد بازار خارجی شویم یا نه، بحث دیگری است. ایران خودش یک مارکت بزرگ است. شرکت‌های معتبر خارجی به دنبال به دست آوردن سهم بازار بیشتری در مارکت ایران بودند و هستند. چون ما ۴۰ میلیون جوان مخاطب بازی داریم و در منطقه خاورمیانه جمیعا به این عددی نمی‌رسیم که کشوری مانند ایران به تنهایی دارد. یک بازار بزرگ است که عملا بکر مانده است.
وی ادامه داد: طبق برآوردها، پتانسیل درآمدزایی بازار گیم ایران ۶۰ میلیون دلار است که اکنون از این ظرفیت ۸ میلیون دلار فعال شده و تنها ۱۰ درصد از این ۸ میلیون سهم شرکت‌های داخلی است و ۹۰ درصد آن از کشور خارج می‌شود. وقتی اینطور قانون‌گذاری و حمایت کنیم، جاده را برای شرکت‌های خارجی هموار می‌کنیم که با کند شدن شرکت‌های داخلی، سهم بازار بیشتری را بگیرند و همین سهم ۱۰ درصدی هم کمتر شود و فقط تولیداتی تولید شود که باب سلیقه مسوولان نظارتی باشد. این از تهدید اقتصادی هم بالاتر است و ما با تهدید ماهیت صنعت گیم در ایران مواجهیم.
