در سال 2020 زورآزمایی بشر با کووید19 نشان داد که انسان هرگز بدون کمک تکنولوژی نمی‌تواند از پس مشکلات خود بربیاید. فناوری‌های مختلف از ساعت‌های هوشمند گرفته تا روبات‌ها و کامپیوترهای کوانتومی مورد استفاده برای پردازش سریع اطلاعات به منظور ساخت واکسن کرونا و... به مردم جهان کمک کرد تا بتوانند راحت‌تر با این بحران مقابله کنند و میزان تلفات تا حد امکان کاهش یابد. با ورود به سال 2021 طبق روال معمول، مؤسسات پژوهشی مختلف پیش‌بینی‌هایی برای آینده جهان تکنولوژیک ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد فناوری تا چه حد می‌تواند بر اقتصاد جهان و تولید ناخالص داخلی کشورها تأثیرگذار باشد ،یکی از آنها مؤسسه ARK Invest Big Ideas است.

«یادگیری عمیق» یک فناوری برتر

مؤسسه ARK Invest Big Ideas از سال2017 تاکنون هرسال با ارائه گزارش‌های سالانه، برترین تکنولوژی‌ها را معرفی می‌کند و به نوعی یک نقشه راه را در اختیار فعالان این عرصه، دولتمردان و اقتصاددانان قرار می‌دهد تا برای رسیدن به اقتصاد دیجیتال و همچنین بهبود وضعیت اقتصادی کشورهای خود از این اطلاعات بهره بگیرند. ARK انتشار ایده‌های بزرگ را در سال 2017 آغاز کرد و این گزارش‌های تحقیقاتی سالانه سعی دارند تا آخرین تحولات نوآوری را برجسته کرده و برخی از مهم‌ترین نتایج تحقیقات خود را ارائه دهند.این مؤسسه تحقیقاتی در جدید‌ترین گزارش خود تازه‌ترین پیشرفت‌ها در نوآوری را پررنگ کرده و فناوری‌هایی که بیش از بقیه می‌توانند در سال 2021 جهان را تغییر دهند معرفی کرده و یادآور شده است که پاندمی کرونا روند توسعه این فناوری‌ها را در سال 2020 سرعت بخشید و شاهد ادامه این سرعت در 2021 نیز خواهیم بود؛ از این تکنولوژی‌ها می‌توان به فناوری یادگیری عمیق(Deep Learning)، واقعیت مجازی(VR) و واقعیت افزوده(AR)، اتوماسیون، ارزهای دیجیتال، کیف پول دیجیتال و...اشاره کرد. یکی از بیشترین بخش‌های این گزارش به یادگیری عمیق(Deep Learning) اختصاص دارد. اما این فناوری چیست؟ در فناوری یادگیری عمیق درواقع یک نرم افزار است که با کمک هوش مصنوعی(AI) برنامه‌ریزی می‌شود و نیاز به قدرت محاسباتی بی‌حد و حصر دارد.

از روبات‌ها تا خودروهای خودران

یادگیری عمیق درواقع یک روش یادگیری ماشینی است که برای آموزش کامپیوترها مورد استفاده قرار می‌گیرد تا بتوانند همه واکنش‌ها و رفتارهای انسان را به‌ صورت اتوماتیک و بدون نیاز به یک اپراتور انسانی به‌ صورت صحیح انجام دهند. این کامپیوتر می‌تواند یک روبات ویژه نگهداری از کودک یا سالمند، یک جاروبرقی روباتیک یا در موارد پیچیده‌تر یک خودروی خودران باشد. روبات‌ها می‌توانند با استفاده از این فناوری کاملاً از نیازهای کودک یا فرد سالمند مطلع شوند، داروهای سالمند را درست و بموقع در اختیار وی قرار دهند، وی را سرگرم کنند و مانع افسردگی اش شوند. خودروهای خودران که به فناوری یادگیری عمیق تجهیز شوند هم می‌توانند براحتی یک علامت توقف، میزان سرعت مجاز، سبقت ممنوع  و... را درک کنند و همچنین با تشخیص درست عابران پیاده، از تصادفات احتمالی پیشگیری شود، البته لازم به ذکر است که این فناوری به داده‌های بسیار زیادی نیاز دارد، به‌عنوان مثال حرکت کردن یک خودروی خودران در جاده به میلیون‌ها تصویر و هزاران ساعت فیلم نیاز دارد. طبق این گزارش انتظار می‌رود که این فناوری، انقلابی جدی در خودروهای خودران جهان ایجاد کند،البته تاکنون خودروهای خودران کمپانی Waymo بیش از 20 میلیون مایل رانندگی در دنیای واقعی در 25 شهر از جمله سانفرانسیسکو، دیترویت و فونیکس داشته‌اند که رقم قابل توجهی است و انتظار می‌رود در سال 2021 این رقم بسیار بالاتر برود.

اما استفاده از این فناوری تنها محدود به این خودروهای مدرن و فناورانه نمی‌شود و می‌توان رد پای آن را در موارد پزشکی(برای تشخیص و شناسایی دقیق سلول‌های سرطانی در بدن)، اتوماسیون صنعتی(بهبود ایمنی کارگران کارخانه ها)، خانه‌های هوشمند(دستیارهای صوتی و اسپیکرهای هوشمند)، هوا-فضا(شناسایی مناطق امن برای سربازان در جبهه‌های جنگ) و... نیز مشاهده کرد. گفتنی است که درحال حاضر دستیار صوتی الکسا آمازون و همچنین فناوری Google Nest نمونه‌های واقعی و عینی از استفاده از فناوری یادگیری عمیق به شمار می‌روند. بلندگوهای هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی در سال 2020 به 100 میلیارد فرمان صوتی پاسخ دادند که این رقم افزایشی 75 درصدی نسبت به سال 2019 نشان می‌دهد و انتظار می‌رود در سال 2021 رشدی بسیار بیشتر داشته باشد.همچنین برخی اپلیکیشن‌ها از این فناوری استفاده مناسبی کرده‌اند که از آنها می‌توان به تیک تاک اشاره کرد که برای پیشنهاد‌ها و توصیه‌های ویدیویی به کاربران از فناوری یادگیری عمیق استفاده می‌کند. این اپلیکیشن تاکنون بسیار موفق‌تر از اپلیکیشن‌های اسنپ چت و پینترست عمل کرده و با کمک این فناوری توانسته است تعداد زیادی از کاربرانش را به ویدیوهای مورد نظرشان راهنمایی کند که این موضوع تأثیر زیادی در جذب تعداد کاربر بیشتر داشته است.

رقابت اینترنت و یادگیری عمیق

شاید بزرگ‌ترین برآورد جسورانه در گزارش مؤسسه ARK، این باشد که یادگیری عمیق می‌تواند ارزش اقتصادی بیشتری  را نسبت به آنچه اینترنت تاکنون انجام داه است  ایجاد کند. طبق این گزارش، اینترنت در طول 2دهه حدود 13تریلیون دلار به سرمایه بازار سهام اضافه کرده است، درحالی که از سال 2020 تاکنون فناوری یادگیری عمیق موفق به افزایش 2تریلیون دلاری میزان سرمایه بازار سهام جهان شده است .بنابراین انتظار می‌رود که این فناوری بسیار فراتر از اینترنت عمل کند و می‌توان شاهد پیشرفت‌های عظیم اقتصادی و فناوری در جهان با کمک این تکنولوژی در دهه پیش رو بود. گزارش مؤسسه ARK نشان می‌دهد که یادگیری عمیق می‌تواند مهم‌ترین پیشرفت نرم افزاری در دهه پیش رو باشد و محققان این مؤسسه اعتقاد دارند که فناوری یادگیری عمیق طی 15تا 20 سال آینده، 30 تریلیون دلار به سرمایه جهانی بازار سهام اضافه خواهد کرد.طبق تازه‌ترین گزارش مؤسسه ARK، فناوری یادگیری عمیق همچنین رونق تراشه‌های هوش مصنوعی را به همراه خواهد داشت؛ در این گزارش تخمین زده شده است که هزینه مرکز داده برای پردازنده‌های هوش مصنوعی طی 5 سال آینده بیش از 4 برابر شود، یعنی از 5 میلیارد دلار امروز به 22 میلیارد دلار در سال 2025 برسد. این گزارش‌ها خاطرنشان می‌کند که سال 2020 بهترین سال دستیابی به هوش مصنوعی مکالمه بوده است،چراکه برای نخستین بار سیستم‌های هوش مصنوعی توانسته اند زبان را با دقت انسانی درک کنند ،هرچند هنوز راه درازی در پیش دارند.

خودروهای الکتریکی و دنیای مجازی

در بخش دیگری از این گزارش به توسعه و پیشرفت خودروهای الکتریکی در سال 2021 اشاره شده و از آن به‌عنوان یکی از فناوری‌های برتر این سال یاد شده است. در این گزارش آمده است: 2021 سال خودروهای الکتریکی است و در طراحی باتری‌های این خودروها هزینه کمتر و افزایش فاصله بین شارژهای الکتریکی آنها مورد توجه قرار گرفته است؛ درواقع هزینه بالا و تعدد دفعات شارژ این خودروهای الکتریکی از موانع اصلی تولید انبوه آنها در جهان محسوب می‌شد و همه خودروسازان جهان به آن روی خوش نشان نمی‌دادند ،اما طبق گزارش این مؤسسه، انتظار می‌رود با رفع این مشکلات اوضاع به گونه‌ای پیش برود که میزان فروش خودروهای EV از 2.2میلیون دستگاه در سال 2020 به 40میلیون در سال 2025 برسد.

در این گزارش از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده هم به‌عنوان فناوری‌هایی یاد شده است که انتظار می‌رود در سال 2021 و در دهه پیش رو جهان را متحول کند. طبق این گزارش میزان درآمد دنیای مجازی (ARو VR)سالانه 17درصد افزایش می‌یابد و تا سال 2025 از 180 میلیارد دلار فعلی به 390میلیارد دلار در جهان خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی شده است تا سال 2030 بخش عمده فناوری واقعیت مجازی(VR) به هدست‌هایی مربوط می‌شود که در کلاس‌های درس مدرسه و دانشگاه مورد استفاده دانش‌آموزان و دانشجویان قرار می‌گیرد.

طبق پیش‌بینی این گزارش، اتوماسیون و روبات‌ها نیز در 2021 و دهه پیش رو فعالیتی چشمگیر خواهند یافت که بخش زیادی از این توسعه در نتیجه شیوع کرونا و نیاز بیشتر به استفاده از روبات‌ها صورت گرفته است؛ در این گزارش آمده است که تعداد زیادی از شغل‌های مرتبط با ارسال و تهیه غذا، تمیزکاری وخرید به روبات‌ها سپرده می‌شود. طبق این گزارش، اتوماسیون در 5سال آینده حدود 5درصد یا 1.2تریلیون دلار را به تولید ناخالص داخلی امریکا اضافه خواهد کرد که رقمی قابل تأمل است.