سرمایه‌گذاری انحصاری اروپا در استارت‌آپ‌ها
هزینه متمایل کردن آینده به خواسته یک شخص چقدر است؟ «ماسایوشی سان» رئیس شرکت بزرگ SoftBank این هزینه را برابر ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌کند. این میزان، در واقع اندازه شرکت ژاپنی بزرگ Vision Fund است که زیرمجموعه و بازوی سرمایه‌گذاری SoftBank بوده و در بسیاری از شرکت‌های جریان‌ساز و مهم تکنولوژی مانند Uber و WeWork، سهامدار است. این در حالی است که ماسایوشی سان در حال راه‌اندازی شرکت جدید بزرگ و مشابه دیگری است. حالا اتحادیه اروپا هم چنین شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری می‌خواهد. هفته گذشته اخباری منتشر شدند که از طرحی برای ایجاد یک صندوق سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد یورویی (۱۱۱ میلیارد دلاری) به‌عنوان پشتوانه شرکت‌های نوظهور اروپایی در صنایع و بخش‌های بسیار مهم، خبر دادند.
نام احتمالی این صندوق با توجه به تمرکز آن بر تکنولوژی‌های به‌روز، European Future Fund است که ریشه در دهه‌های گذشته دارد. زمانی سیاستمداران در سراسر این قاره قدیمی معتقد بودند که با پاداش دادن به شرکت‌های منتخب، باعث موفقیت آنها خواهند شد. این تجربه که با عنوان «قهرمانان اروپایی» مربوط به دهه ۱۹۷۰ می‌شود، پایان خوبی نداشت چون در آن از پول حاصل از پرداخت مالیات هزینه می‌شد. نگرانی از عقب‌ماندن و موفق نشدن اروپا در عرصه تکنولوژی هم دغدغه قدیمی است. در اوایل دهه ۲۰۰۰، فرانسه و آلمان نگرانی زیادی از دست و دلبازی و سرمایه‌گذاری افراطی گوگل در موتور جست‌وجوی اروپایی Quaero داشتند. چند سال بعد و با صرف ده‌ها میلیون یوروی بیشتر، این پروژه بی‌سر و صدا متوقف و حذف شد.
با این حال ناکامی و درماندگی سیاستمداران از کمبود نسخه‌های اروپایی شرکت‌هایی مانند گوگل، آمازون و علی‌بابا همچنان ادامه دارد. با این اوصاف است که آنها همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهند تا صندوق قهرمانان اروپایی را نه‌تنها در عرصه‌های ملی، بلکه در سطح بین‌المللی راه‌اندازی کنند. حالا صنایع مختلف به هوشمندی سیاستمداران برای رشد و پیشرفت در زمینه‌هایی مانند تولید باتری‌ها یا هر چیزی مربوط به هوش مصنوعی نیاز دارند.
در ماه فوریه گذشته کمیسیون اروپا که بازوی اجرایی اتحادیه اروپاست، ادغام بخش‌های ریلی و مربوط به راه‌آهن شرکت بزرگ آلمانی Siemens و شرکت فرانسوی Alstom که در زمینه حمل و نقل ریلی فعالیت می‌کند، به شرکت‌های غیراروپایی رقیب را ممنوع کرد. حالا طرز تفکر دولتمردان اروپایی در حال تغییر است. «مارگارت وستاگر» عضو هیات رقابت کمیسیون اروپا که بارها جلوی تلاش سیاستمداران برای توجه بیش از حد به صنایع خاص و محبوب و سرمایه‌گذاری بیشتر در آنها را گرفته است، احتمالا از جایگاه خود کنار می‌رود و مسوولیت دیگری را در این کمیسیون به عهده خواهد گرفت. «اورسولا ون‌درلی‌ین» آلمانی که در اولین روز ماه نوامبر سال گذشته به‌عنوان رئیس کمیسیون اروپا انتخاب شد، درباره نیاز اروپا به به‌روزرسانی سیاست‌های صنعتی‌اش صحبت کرده است. حالا سیاستمداران اروپایی با طرز فکرهای مختلف، خواستار ایجاد یک دژ اروپایی برای دفاع از شرکت‌های فعال در این قاره در برابر آمریکا به رهبری ترامپ و البته حمله شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی چین هستند.
هنوز راه نسبتا زیادی تا سرمایه‌گذاری اولین یوروهای صندوق European Future Fund باقی مانده است. اورسولا ون‌درلی‌ین معتقد است تا اجرایی شدن این کار فاصله زیادی وجود دارد. بعد از مدت کمی، نشریه خبری Politico در گزارشی خبر داد که کمیسیون اروپا آن را به‌عنوان «پیش‌نویس طرحی برای حمایت از شکوفایی فکری کشورهای عضو اتحادیه اروپا» توصیف کرده است. به‌نظر می‌رسد این طرح از جهات مختلفی مانند اینکه استارت‌آپ‌های به چه شکل سرمایه دریافت کنند (سرمایه عمومی تقویت و پشتیبانی شده توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی) و استفاده از روش دریافت سهام مستقیم در شرکت‌های نوظهور برای پشتیبانی از آنها، کامل و دقیق است. مهم‌ترین حلقه مفقوده در این طرح، جای خالی فهرستی از استارت‌آپ‌های تکنولوژی است که احتمال موفقیت زیادی در جریان اجرای این طرح خواهند داشت؛ موضوعی که قاره اروپا در سال‌های اخیر نگرانی‌های جدی درباره آن دارد.
