تقریبا کسی شک ندارد که خودروهای خودران به زودی سهم بزرگی از بازار خودرو را در اختیار خواهند گرفت. البته یک دهه قبل برخی پیش‌بینی می‌کردند در کمتر از پنج سال شاهد خودروهای کاملا خودران خواهیم بود، اما امروز در سال ۲۰۲۱ هنوز چنین خودرویی را در خیابان‌ها نمی‌بینیم. به لطف توسعه هوش مصنوعی حالا این خط کوچک و محدود خودرویی به یکی از پرقابلیت‌ترین ترندهای تکنولوژی در آینده صنعت حملونقل تبدیل شده است. بر اساس گزارش Intrado ارزش بازار خودروهای خودران در سال ۲۰۲۰ به ۹/ ۲۰ میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۶ ارزش این بازار با متوسط نرخ رشد سالانه۷/ ۲۲ درصد به بیش از ۶۱ میلیارد دلار برسد. بر اساس همین گزارش این رشد در حالی اتفاق می‌افتد که پاندمی باعث افت تحقیق و توسعه در این صنعت شده است.
آنچه صنعت خودرو را در پوست‌اندازی به خودروهای هوشمند توانمند کرده، رشد بخش‌هایی چون هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و توسعه سنسورهای RADAR، LIDAR و همچنین GPS و بینایی کامپیوتری است. مجموعه این تکنولوژی‌ها رده‌بندی‌های مختلفی از هوشمندی و رانندگی بدون راننده را به همراه داشته است. در حال حاضر عمده پیشرفت‌های حاصل شده در حوزه خودروهای بدون راننده در رده‌بندی ۲و۳ رخ داده که شامل سیستم‌های کمک رانندگی مثل شناسایی موانع، هشدار خروج از خطوط و سیستم انطباق‌‌پذیری کروزکنترل است. گفته می‌شود رسیدن تکنولوژی خودران به رده‌بندی‌های چهار و پنج به طور کامل حداقل تا سال ۲۰۳۰ به طول بینجامد. همچنین شاهد سیستم‌های خودران حداقل تا زمانی که بحث امنیت خودروها در برابر حملات سایبری اتفاق نیفتد، نخواهیم بود، با این حال نشانه‌های مثبتی در رسیدن به نقطه مورد نظر صنعت خودرو را در این حوزه می‌توان دید.
تنها طی پنج سال اخیر شرکت‌های بزرگ سازنده خودرو و استارت‌آپ‌های فعال در این بخش بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار در بخش خودران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و نکته جالب اینکه ۷۰ درصد این سرمایه از خارج از صنعت خودرو تامین شده است. در همین حال به نظر می‌رسد مقررات‌گذاران و دولت‌ها تمایل زیادی دارند تا نگرانی‌های این عرصه برطرف نشده، مجوزهای لازم برای راندن این خودروها را در خیابان‌ها صادر نکنند.
تکنولوژی‌های مهم در صنعت خودران
مهم‌ترین اجزای مربوط به خودروهای خودران ترکیب سنسورها و دوربین‌های تعبیه شده در خودروهاست، از جمله آنها می‌توان به تکنولوژی LIDAR اشاره کرد (اخیرا برخی گوشی‌های هوشمند هم به این سنسور مجهزند) که همانند چشم خودرو عمل می‌کند و پهنه ۳۶۰ درجه‌ای از کل فضای اطراف خودرو را پوشش می‌دهد. این تکنولوژی امروزه روی بسیاری از خودروهای خودران مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمک می‌کند خودرو در لحظه بتواند تصویر دقیقی از اطراف خود داشته باشد. تکنولوژی لایدار می‌تواند فاصله سوژه با خودرو را تخمین بزند و این می‌تواند از چند سانتی‌متری خودرو تا ۶۰ متری آن را شامل شود. به‌طور واضح‌تر این تکنولوژی یک تصویر سه‌بعدی از اطراف فضای خودرو ایجاد می‌کند که به درک و پیش‌بینی رخدادهای اطراف خودرو کمک می‌کند.
یکی از مهم‌ترین موضوعات مربوط به بخش سنسورهای لایدار این است که در عرصه‌های متنوع این تکنولوژی امکان بهبود وجود دارد و با این بهبودها می‌توان در آینده به تولید ارزان‌تر این سنسورها در کنار برد آن (تا مسافت ۲۰۰ متری) امیدوار بود. امروزه تکنولوژی‌های خودران رده یک را می‌توان در خودروهای برخی از مشهورترین سازندگان خودرو دید. برخی از مشهورترین سیستم‌های خودران موجود در بازار عبارتند از Pilot Assist ساخت شرکت ولوو،
Drive Pilot ساخت شرکت مرسدس بنز، اتوپایلوت ساخت شرکت تسلا و سوپرکروز ساخت شرکت کادیلاک.
در آوریل سال ۲۰۲۱ شرکت سیتروئن هم یک سیستم خودران برای خودروهای C۵ X SUV خود معرفی کرد.
به جز اینها بسیاری از شرکت‌های بزرگ تکنولوژی دنیا هم مشغول توسعه تکنولوژی خودران هستند، از جمله آنها می‌توان به گوگل، اپل و مایکروسافت اشاره کرد. از این میان اپل در سال ۲۰۲۰ توانست تست جاده‌ای خودروی خودران خود را هم با موفقیت پشت سر بگذارد.
با وجود بروز پاندمی در سراسر جهان خودروهای دارای رده ۲ خودران در سال ۲۰۲۰ با رشد فروش ۷۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ روبه‌رو شدند.
بسیاری از سازندگان خودروهای خودران قراردادهای مشارکت و همکاری با شرکت‌های تاکسی اینترنتی امضا کرده‌اند. اوبر البته در این میان خود در حال توسعه سیستم خودران است، ولی در ماه آوریل ۲۰۲۱ شرکت ولوو با تاکسی اینترنتی DIDI (بزرگترین تاکسی اینترنتی چین) قرارداد همکاری استراتژیک امضا کردند تا خودروهای شرکت DIDI را به سیستم خودران مجهز کنند. در هند هم قرارداد مشابهی بین سازندگان خودرو و تاکسی‌های اینترنتی فعال در این کشور امضا شده است در ماه مارس ۲۰۲۱ MG Motors India برای تحقیق و توسعه در این زمینه به مرکز تحقیقات توسعه خودران دهلی (CART) پیوست.
بازیگران بزرگ صنعت خودران
صنعت خودران را می‌توان یک صنعت تلفیقی به حساب آورد چراکه بازیگران متعددی حالا در آن حضور دارند اعم از تولیدکنندگان سنتی بازار خودرو تا شرکت‌ها و استارت‌آپ‌هایی که به تازگی به این عرصه قدم گذاشته‌اند.
برخی از بزرگترین سازندگان خودروهای خودران عبارتند از بی‌ام دبلیو، تسلا، فورد، جنرال موتورز، نیسان، دایملر، تویوتا، فولکس واگن، ولوو و Waymo.
شرکت بی‌ام‌و در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد با همکاری شرکت‌های اینتل و Mobileye تولید سری خودروهای کاملا خودران را از سال ۲۰۲۱ آغاز خواهد کرد.
در سال ۲۰۱۶ شرکت BMW همکاری خود با اینتل و Mobileye را برای توسعه خودروهای خود اعلام کرده و هدف بلند‌پروازانه‌ای برای وارد کردن خودکار و کاملا خودکار به تولید سری را تا سال ۲۰۲۱ آغاز کرد. با این حال این شرکت اعلام کرد که با همکاری با شرکت دایملر (شرکت مادر مرسدس بنز) خودروهای رده ۴ خودران را تا سال ۲۰۲۴ عرضه می‌کند. شرکت‌های هوندا، فورد، تویوتا و Waymo نیز هدف‌گذاری مشابهی را اعلام کرده‌اند. ماجرای تولید و تست این خودروها پیچیدگی‌های زیادی را بر سر راه بازیگران آن به وجود آورده و باعث شده بسیاری از پیش‌بینی‌ها در این زمینه مورد تجدید نظر قرار گیرد.
از تصادفات مختلف گرفته تا بروز اشکالات در تولید خودروها و تجهیزات خودران همه مشخص‌کننده این است که مسیر تولید این خودروها به آن شکلی که بازیگران آن تصور می‌کردند، نیست. همین هفته ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا که رشد سهام شرکتش او را به نزدیکی صدر جدول ثروتمندترین افراد جهان رسانده، اعتراف کرد که آخرین نسخه اتوپایلوت (سیستم خودران تسلا) ایراد دارد. ماسک در توییت خود نوشت: «FSD Beta ۹. ۲ در واقع یک نرم‌افزار ناوبری عالی نیست، اما تیم‌های خلبان خودکار و هوش مصنوعی در تلاش هستند تا آن را در اسرع وقت بهبود بخشند. ما در تلاش هستیم تا یک مدل برای بزرگراه‌ها و خیابان‌های شهر داشته باشیم، اما نیاز به بازآموزی گسترده دارد.»
تسلا پیش از این چندین مورد تصادف را ثبت کرده و همین انتقادها را از این سیستم افزایش داده است هرچند اتوپایلوت فعلا به صورت کمک خودران در خودروهای این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توییت ایلان ماسک در روز دوشنبه تنها چند روز پس از آن منتشر شد که او در رویدادی به نام «روز تسلا AI» درباره تسلا در سیستم‌ها و اجزای خودگردان سخن گفته بود. همچنین همزمان با آغاز تحقیقات رسمی درباره سیستم خودران در خودروهای تسلا توسط مقامات فدرال ایمنی وسایل نقلیه در ایالات متحده آغاز شد.
یکی دیگر از بازیگران بزرگ این عرصه شرکت Waymo است که تحت مالکیت شرکت آلفابت (گوگل) فعالیت می‌کند. Waymo اخیرا اعلام کرده که می‌خواهد سرویس خودران خود را برای عده‌ای از ساکنان سانفرانسیسکو ارائه کند.
این شرکت امیدوار است تا ۳ سال دیگر سرویس تاکسی روباتیک را در این شهر افتتاح کند. همین موضوع نشان می‌دهد هنوز فرصت زیادی با استفاده از سیستم تمام خودران این شرکت باقی مانده است.
خودروهای برقی جاگوارI-PACE SUV این شرکت برای ساکنان بخش‌های غربی و جنوبی این شهر سرویس‌رسانی می‌کنند. البته راننده‌ای پشت فرمان خودرو حضور دارد و آماده است تا در مواقع اضطراری کنترل وسیله نقلیه خودران را به عهده گیرد. برای استفاده از این سرویس افراد باید در اپلیکیشن وایمو ثبت‌نام کنند.
البته در مرحله بعد شرکت آنها را انتخاب می‌کند. پیش‌بینی می‌شود این سرویس به تدریج برای عده بیشتر و چندصد نفر ارائه شود. البته وایمو به این افراد اجازه نمی‌دهد درباره سرویس به‌طور عمومی اظهارنظر کنند.
