رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی فروشگاه‌های اینترنتی با اشاره به اثرات طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای‌ مجازی بر مشاغل خانگی و متوسط به ویژه در اینستاگرام، نسبت به شیوع فعالیت‌های خلاف در فضای تاریک وب در آینده هشدار داد و تصریح کرد: بهتر بود نمایندگان مجلس قبل از صیانت از کاربران، از شبکه شتاب صیانت می‌کردند که طی سال گذشته تمام سایت‌های قمار به آن دسترسی داشتند.

 

نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تازگی تصویب کردند که طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی به صورت اصل ۸۵ قانون اساسی و در کمیسیون مشترک بررسی شود. طبق این اصل، «سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمی‌تواند اختیار قانون‌گذاری را به شخص یا هیئتی واگذار کند ولی در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل ۷۲ به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند. در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.»

 

در این رابطه حمیدرضا اعتدال مهر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حوزه آموزش و زیرساخت برای کسب و کارهای اینترنتی هزینه شده است، اظهار کرد: از ابتدای وجود اینترنت در ایران در حوزه زیرساخت از اینترنت بین الملل استفاده شده و در حوزه آموزش نیز در بخش‌هایی مانند دیجیتال مارکتینگ حداقل ۴۰ درصد ریل گذاری‌ها در بخش اینترنت بین‌الملل انجام شده است. 

 

به گفته وی بنابراین در حال حاضر افرادی هستند که چندین سال مشغول اجرای پروژه‌ای هستند و برای ایجاد کسب و کار اینترنتی خود سرمایه گذاری کرده‌اند، اما حالا یک دفعه با اجرای این طرح، ۴۰ درصد کار از آنها گرفته می‌شود. 

 

آنلاین شدن مشاغل سنتی اجتناب ناپذیر است

 

رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی فروشگاه‌های اینترنتی با بیان اینکه این وضعیت مانند این است که به پروژه‌های ساختمانی تیرآهن ندهند، تصریح کرد: جهان به سمت کسب و کارهای مجازی و اینترنتی حرکت می‌کند و شیوع ویروس کرونا فقط سرعت آن را بیشتر کرده است. طی ۲۰ سال گذشته با شیب تندی مشاغل سنتی در حوزه تولید و خدمات به بستر اینترنت وارد شده که سرعت آن در دوره کرونا به شدت بالا بود؛ بنابراین می‌توان گفت که این انتقال اجتناب ناپذیر است. 

 

وی درباره افزایش تعداد فروشگاه مجازی در سال‌های اخیر، اظهار کرد: افزایش تعداد فروشگاه‌های اینترنتی معیار خوبی برای مجازی شدن مشاغل نیست بلکه در این رابطه باید مشخص شود چه تعداد تامین کننده به شکل فیزیکی فعالیت می‌کردند و حالا طرف قرارداد پلتفرم‌هایی هستند که جدید ایجاد شده و به شکل B۲B (خرده‌فروش‌ها) و B۲C (عمده‌فروش‌ها) فعالیت می‌کنند، اما آمارگیری از آن‌ها بسیار سخت و شاید نشدنی است. 

 

پلتفرم‌های رایگان، راه توسعه مشاغل خانگی در شهرهای کوچک

 

به گفته این مقام صنفی بحث دیگری که وجود دارد کسب و کارهای خانگی و متوسط است که در بستر پلتفرم‌های رایگان فعالیت می‌کنند که بهترین نمونه آن اینستاگرام است. آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما اگر گفته شود که حدود ۳۰۰ هزار نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم از اینستاگرام کسب درآمد می‌کنند عدد خلاف واقعیت نیست. برای مثال ممکن است فردی خارج از شهرهای بزرگ گلخانه داشته باشد، اما از طریق اینستاگرام کسب و کار خود را گسترش و به مشتریان بیشتری مشاوره و محصول ارائه کند. 

 

هشدار نسبت به فعالیت در وب تاریک 

 

اعتدال مهر در ادامه با اشاره به اقدامات قبلی مشابه در بخش فیلترینگ یا ماهواره‌ که دسترسی به برخی برنامه‌ها و وسایل محدود شد، تصریح کرد: با این محدود سازی‌ها در نهایت وضعیت قبلی در یک فضای غیر رسمی پیدا کرد و افرادی که در این حوزه‌ها نفع می‌بردند، با برچسب خلافکار یا فعالیت غیرقانونی کارشان را ادامه دادند. 

 

وی با اشاره به آغاز فعالیت کارگروه مصادیق مجرمانه از دهه ۸۰ اظهار کرد: بسیاری از کسب و کارها از تصمیم گیری‌های این کارگروه آسیب دیدند و هیچ یک از مسئولان قبلی که حالا در مناصب دیگر فعال هستند، مسئولیت اقدامات خود را به عهده نمی‌گیرند. 

 

وی همچنین ادعا کرد که اگر این طرح اجرا شود باید منتظر فعالیت کاربران در وب تاریک (dark web) باشیم که فضای بسیار خطرناکی است و هر چه به فعالیت‌های غیرقانونی دامن بزنیم افراد را به این فضا سوق می‌دهیم. امیدواریم به این نکته توجه شود که در صورت اجرای طرح ممکن است طی سال‌های آینده با این پدیده مواجه شویم که افرادی در فضای وب تاریک خلاف کنند و دیگر تحت کنترل و قابل رصد نباشند.

 

اول از شبکه شتاب که در دسترس قماربازان است صیانت کنید!

 

به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی فروشگاه‌های اینترنتی، بهتر بود نمایندگان مجلس قبل از صیانت از کاربران از شبکه شتاب صیانت می‌کردند که طی سال گذشته تمام سایت‌های قمار به آن دسترسی داشتند و از طریق شبکه رسمی بانکی کشور پول خود را جابجا می‌کردند. چگونه ممکن است در حوزه اجرا نتوانیم از شبکه بانکی رسمی کشور محافظت کنیم، اما می‌خواهیم از تک تک کاربران صیانت کنیم؟

 

طرح "صیانت کاربران در فضای مجازی" چیست؟

 

در طرح "صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی" که حالا با نام "صیانت از کاربران در فضای مجازی" شناخته می‌شود، کمیسیون عالی تنظیم مقررات که براساس مصوبه جلسه هشتم شورای عالی فضای مجازی ایجاد شد، به منظور اجرای مصوبات این شورا و قوانین مربوط به عنوان مرجع تنظیم مقررات خدمات پایه کاربردی، خدمات ارتباطاتی و فناوری اطلاعات شناخته شده که در ترکیب این کمیسیون در کنار نهادهای مرتبط نهادهایی همچون سازمان صدا و سیما، وزیر اطلاعات، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده نیروی انتظامی دیده می‌شود.

 

همچنین در ماده ۱۲ طرح صیانت، بر صدور مجوز بر فعالیت خدمات اثرگذار پایه کاربردی بومی، داخلی و خارجی تاکید شده و در تبصره ۱ آن آمده است: "عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی خارجی اثرگذار مستلزم معرفی نماینده قانونی و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون است".

 

به گفته یک حقوقدان فضای مجازی، شرکت‌های خارجی چندملیتی با کشوری مانند ایران با وجود تحریم‌های مالی و حقوق بشری همکاری نمی‌کنند و از طرف دیگر، پیام‌رسان‌ها و موتورهای جست‌وجوی بومی نشان داده که ما تجربه موفقی برای فراهم کردن زیرساخت‌های لازم را در این حوزه نداریم.