با توجه به شیوع بیماری کووید ۱۹ و پیشرفت های یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی و نیز پزشکی از راه دور، کارشناسان انتظار دارند سال آینده میلادی (۲۰۲۱) به سمت «بیمار محور» بودن پیش برود.
به گزارش روابط عمومی گروه علوم و فناوری‌های نوین پژوهشگاه فضای مجازی، از واکسن کووید ۱۹ گرفته تا پیشرفت‌های یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی، بهبود وای فای و اینترنت نسل پنجم و پزشکی از راه دور، کارشناسان انتظار دارند سال آینده به سمت «بیمار محور» بودن پیش برود.
کووید ۱۹ سبب دستیابی به چیزی شد که کارآفرینان، پزشکان و فعالان نتوانسته بودند به آن دست پیدا کنند. این بیماری سبب ایجاد یک سیستم بهداشتی شد که بیش از آنکه روی کادر درمان و شرکتهای بیمه تمرکز کند، روی بیماران متمرکز است.
صنعت سلامت قرار بود که در دهه گذشته «بیمار محور» شود، اما تقاضای شدید کووید ۱۹ بود که سبب شد این وعده تحقق یابد. یان مک‌کرا، مدیر عامل شرکت Orion Health بیان کرده که کووید ۱۹ سیستم سلامت را به سمت «بیمار محور» بودن هدایت کرده است.
وی گفت: «بودجه فناوری اطلاعات در حوزه سلامت، صرف پیاده‌سازی پروژه‌های عظیم و یکپارچه بیمارستان‌ها نخواهد شد و در عوض به سمت پروژه‌هایی خواهد رفت که با بیماران ارتباط مستقیم دارند.»
این موضوع به معنای به اشتراک‌گذاری بهتر اطلاعات، عرضه جهانی واکسن کووید ۱۹، یادگیری ماشینی عملیاتی و مزایای دیگر در حوزه سلامت روان است.
در زیر به ۷ مورد از پیش‌بینی‌ها در مورد تأثیر فناوری بر حوزه سلامت در سال ۲۰۲۱ اشاره می‌کنیم.
واکسن کووید ۱۹
محققین از تعیین توالی ژنوم ویروس SARS-CoV-۲ (کووید ۱۹) برای ساخت واکسن کووید ۱۹ در کمتر از یک سال دیگر استفاده کرده‌اند. سه واکسن در مرحله نهایی آزمایشات بالینی برای بررسی ایمنی و اثربخشی مورد آزمون قرار می‌گیرد.
انگلستان تحت قوانین استفاده اضطراری، واکسن‌های شرکت Pfizer و BioNTech را تأیید کرده است. با اینکه ۴۳۰۰۰ نفر در بعضی از مراحل آزمایشات بالینی شرکت کردند، این تأییدیه بر اساس داده‌هایی از ۱۷۰ عفونت صادر شده است. انگلستان انتظار دارد که در ماه دسامبر، دوزهایی از درمان مبتنی بر RNA را به کادر بهداشتی در معرض خطر ارائه دهد.
شرکت Moderna هم درمانی امیدوارکننده ارائه داده است. این درمان واکسنی با پایه RNA است. طبق یک بررسی روی ۹۵ مورد در مرحله سوم آزمایشات بالینی، تخمین زده شده است که این واکسن بیش از ۹۴% در پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹ اثربخش باشد. شرکت Moderna این مرحله را در اواخر جولای روی ۳۰۰۰۰ نفر شروع کرد.
محققین شرکت Asta Zeneca و دانشگاه آکسفورد در اواخر ماه نوامبر درمانی ارائه دادند که بر اساس بررسی‌های مرحله سوم آزمایشات بالینی، ۷۰% اثربخش بوده است. این بررسی نشان داد که احتمالاً دوزهای پایین‌تر واکسن اثربخشی بیشتری داشته باشد.
پس از تأیید نهایی هر کدام از این واکسن‌ها از طرف FDA آمریکا، چالش بعدی توزیع آنها خواهد بود.
سرویس‌های وب آمازون اعلام کرده‌اند که برای بهبود فرایند توزیع چرخه سرد و نیز پایش و پیگیری بهتر داده‌ها با شرکت Carrier همکاری خواهند کرد.
تقاضای مستمر برای پزشکی از راه دور
بلاخره پس از دهه‌ها تلاش کارآفرینان و پزشکان، موانعی که در مسیر پزشکی از راه دور بود در سال ۲۰۲۰ برداشته شد. تقاضاهای جدیدی که در نتیجه شیوع کووید ۱۹ ایجاد شد، انگیزه‌ای برای حل قوانین و زیربنای تقاضاهای حل‌نشده سابق ایجاد کرد.
دانش ناگدا، بنیان‌گذار و مدیر عامل شرکت Rezilient Health می‌گوید که تغییرات در سیاست‌های بازپرداخت بسیاری از موانع بر سر راه سلامت از راه دور را کاهش داده است. نیاز به ویزیت بیماران در طی همه‌گیری کووید ۱۹ هم سبب ایجاد انگیزه‌ای مالی شده است.
وی گفت: «در طی قرنطینه گسترده، مراقبت‌های بالینی حضوری که منبع عظیم درآمد برای کادر سلامت به شمار می‌رفت، دیگر الزامی نبود. بنابراین برای اینکه کادر سلامت بتواند کسب درآمد کند، باید بهداشت از راه دور را برمی‌گزید.»
وارشا راو، مدیر عامل شرکت Nurx که یک شرکت سلامت دیجیتال برای زنان است گفته است که انتظار دارد استفاده از پزشکی از راه دور افزایش یابد، زیرا در این مدت بیماران خدمات سلامت از راه دور با کیفیت و راحت دریافت کرده و به آن عادت کرده‌اند.
راو گفته است که این خدمات شامل خدمات پیشگیری از بارداری، بهداشت جنسی، آزمایشات بیماری‌های منتقله جنسی، پوست، بهداشت روان، دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالاست.
او همچنین انتظار دارد که بعد از همه‌گیری کووید ۱۹ و دریافت خدمات پزشکی از راه دور، مردم به دنبال روش‌های راحت‌تر برای دریافت خدمات سلامت باشند. با افزایش آمار استفاده از خدمات پزشکی از راه دور، مردم تمایل پیدا کرده‌اند که مراقبت‌های سلامت در دسترسشان باشد.
راو می‌گوید «سلامت از راه دور برای مردم جذابیت دارد، زیرا این خدمات همیشه در دسترس بوده و به صورت مستمر می‌توان از آن بهرمند شد.»
بهبود اتصال به اینترنت نسل پنجم و وای‌فای
راجر سندز، مدیر عامل و بنیان‌گذار شرکت Wyebot گفته است که در سال ۲۰۲۰ تنها راه ارتباطی مردم با آشنایان خود که به دلیل کووید ۱۹ بستری بوده‌اند از طریق دستگاه‌های شخصی بوده. بنابراین خدمات شبکه‌های بی‌سیم در سال ۲۰۲۰ بیش از پیش اهمیت یافته است.
سندز انتظار دارد که در سال ۲۰۲۱ مراقبت‌های سلامت از طریق وسائل بی‌سیم مواردی مختلفی از جمله پایش بیماری، برقراری ارتباط با بیماران و سیستم‌های امنیتی را پوشش دهد. خودکارسازی وای فای کلیدی برای حفظ عملکرد این شبکه‌ها خواهد بود.
سندز گفت: «شبکه بی‌سیم باید همیشه کار کند. به همین دلیل است که بیشتر روی خودکارسازی و پلتفرم‌های هوش مصنوعی به منظور پایش شبکه، ایجاد یک میدان وسیع و دائمی و استفاده گسترده از فناوری اطلاعات تمرکز داریم. شبکه با متصل کردن هزاران دستگاه به هم، در مقایسه با فناوری بی‌درنگ، داده‌های بیشتری در اختیار انسان‌ها قرار می‌دهد.»
پزشکی از راه دور می‌تواند از این اتصال بهره ببرد. ناگدا از همکاری یک پزشک و یک روبات برای انجام معاینه فیزیکی در طی یک ویزیت پزشکی از راه دور استفاده کرد. او گفت که در حال حاضر معاینات شرکت می‌تواند با استفاده از وای فای و اینترنت نسل چهارم LTE انجام شود.
همچنین گفت: «اگر ویزیت بیمار از راه دور امکان‌پذیر باشد، باید تأخیر اینترنتی را از ۲۰۰ میلی ثانیه به ۱ میلی ثانیه کاهش دهیم که اینکار فقط در صورت داشتن اینترنت نسل پنجم قابل اجراست.»
پایش بهتر بیمار از راه دور
با افزایش تعداد افرادی که ویزیت پزشکی از راه دور دریافت می‌کنند، پزشکان نیاز به یافتن راهی برای جمع‌آوری از راه دور علائم حیاتی و سایر داده‌ها دارند. در اینجاست که موضوع پایش از راه دور بیمار (RPM) مطرح می‌شود. کاف‌های فشارسنج متصل به اینترنت، مقیاس‌ها، گلوکومترهای اینترنتی، حسگر اکسیژن خون در سری ۶ اپل واچ و دستگاه‌های پایش خواب همگی قادر به جمع‌آوری داده برای پایش از راه دور بیمار هستند.
دنیل کیویتینوس، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت DrChrono گفته است که ابزارهای پایش از راه دور بیمار به پزشکان و پرستاران داده‌های بی‌درنگی از بیماران ارائه می‌دهد.
وی گفت: «افزایش تعداد پزشکانی که مراقبت‌های مجازی ارائه می‌دهند، رواج سلامت از راه دور و سوابق سلامت الکترونیکی از داده‌های بیماران، اساس پیشرفت حوزه سلامت مدرن محسوب می‌شوند.»
عملیاتی کردن یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی
آرت پاپیر، مدیر عامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت VisualDx گفته است که سال ۲۰۲۰ سبب یک تحول واقعی در هوش مصنوعی در حوزه سلامت شده است. این تحول در قالب چت‌های مکالمه و پایشگرهای علائم از همان آغاز همه‌گیری شروع شد. این ابزارها سبب بهره‌گیری بیشتر از هوش مصنوعی پیشرفته در سال ۲۰۲۱ خواهد شد.
وی گفت: «پزشکان با استفاده از ابزارهای تشخیصی بر موانع تصمیم‌گیری سریع و دقیق، غلبه می‌کنند. این موانع شامل تعصب‌های نژادی موجود در سیستم سلامت، نیاز به افتراق علائم کووید از سایر بیماری‌های است.»
استفان بهرنز، مدیر عامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت GYANT گفته که بهره‌گیری از ابزار هوش مصنوعی که سبب تسهیل ارائه مراقبت‌های مجازی و بهبود خدمات می‌شود، امری الزامی است.
وی گفت: «صنعت سلامت راه‌حل‌های زیادی ارائه می‌دهد و اخیراً روی ترکیب این راه‌حل‌ها تأکید شده است.»
برایان کولبرن، مدیر ارشد توسعه و راهبرد سازمانی شرکت Alegeus گفته است که هوش مصنوعی می‌تواند به کارمندان برای ثبت‌نام بیمه‌های سلامت کمک کند.
به گفته وی، «کارفرماها انتظار نداشته باشند که مشتریان همه چیز را خودشان بفهمند. بجای اینکه مشتریان را با سیستم سلامت منطبق کنیم، باید سیستم را برای حل مشکلات مشتریان شکل دهیم.»
گریس چنگ، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Kintsugi گفته است که یادگیری ماشینی اثر بزرگی روی سیستم سلامت در سال ۲۰۲۰ داشته است. انتظار می‌رود که با افزایش استفاده از پزشکی از راه دور، این روند در سال ۲۰۲۱ هم ادامه پیدا کند.
وی گفت: «هدف نهایی تیم ما استفاده از یادگیری عمیق برای شناسایی نشانگرهای زیستی صوتی به منظور تشخیص زودهنگام اضطراب و افسردگی و انجام مداخلات مورد نیاز برای افرادی است که از مشکلات رفتاری رنج می‌برند.»
این شرکت بخاطر ایجاد این فناوری نوآورانه چند کمک‌هزینه از بنیاد ملی علوم دریافت کرده است.
به اشتراک‌گذاری داده‌ها و تعامل‌پذیری بهتر
داده‌های حاصل از نتایج آزمایشات کووید ۱۹، داده‌های موجود در اپل واچ و ویزیت‌های پزشکی از راه دور نشان می‌دهد که تعامل‌پذیری بیشتر از قبل اهمیت یافته است. در طی دهه اخیر، صنعت سلامت علاوه بر پیشرفت‌هایی که در این زمینه داشته با موانعی هم برخورد کرده است.
اسکات گالباری، مدیر ارشد فناوری در شرکت Lyniate گفته است که انتظار دارد تعامل‌پذیری اولویت اصلی برای سازمان‌ها و شرکتهای خصوصی و دولتی در حوزه سلامت در سال ۲۰۲۱ باشد. او پیش‌بینی می‌کند که با سرمایه‌گذاری و نوسازی زیربناهای فناوری اطلاعات در آژانس‌های بهداشتی ائتلافی و دولتی، این روند جدید در حوزه سلامت سبب بهبود تعامل‌پذیری شود. در نتیجه سیستم سلامت ایالات متحده برای بحران‌های بهداشتی آتی آمادگی بهتری خواهد داشت. به اشتراک‌گذاری یکپارچه اطلاعات در توزیع واکسن کووید ۱۹ بسیار اهمیت دارد.
وی گفت: «مشکلی که در سال ۲۰۲۱ با آن مواجه هستیم توزیع واکسن کووید ۱۹، ذخیره‌سازی و انتقال واکسن و نیاز به دریافت اطلاعات سلامت به منظور تعامل‌پذیری است. بدون تعامل‌پذیری، به اشتراک گذاشتن داده‌ها، تصمیمات مراقبتی، جریانات کاری و عواقب بیماران مختل می‌شود.»
استفاده از فناوری برای گسترش سلامت روانی
شینا پیربهای، مدیر عامل و بنیان‌گذار شرکت «SPHERE» گفته است که همه‌گیری کووید ۱۹ سبب افزایش آگاهی مردم در مورد اهمیت فناوری از راه دور برای کنار آمدن با استرس و اضطراب شده است.
«در سال ۲۰۲۱، مشاغل با استفاده از شواهد علمی، راهبردهای نتیجه‌گرا پیش می‌گیرند. سال ۲۰۲۱ سال راه‌حل‌های فناوری دیجیتالی خواهد بود.»
«SPHERE» یک برنامه درمانی دیجیتالی است که پاسخ‌های احساسی ذهن به استرس، اضطراب و اختلال اضطراب پس از حادثه را با استفاده از بازخورد عصبی نشان می‌دهد.
کاترین گریل، مدیر عامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت Neolth پیش‌بینی می‌کند که در ۵ سال آینده، اکثر مدارس از سلامت دیجیتالی به عنوان بخشی از منابع سلامت روان استفاده خواهند کرد.
وی در این مورد افزود: «در دسترس بودن سلامت روانی دیجیتالی برای مدارس امری مطلوب است و دانش‌آموزان حفظ حریم خصوصی، راحتی و شخصی‌سازی این سیستم را دوست دارند.»
شرکت «Neolth» از علم عصب‌شناسی برای تعیین مؤثرترین مراقبت رفتاری برای دانش‌آموزان بهره می‌گیرد.
شان لاکوبون، مدیرعامل شرکت «Holisticly»که برنامه‌های شخصی‌سازی‌شده برای رفاه کارمندان ارائه می‌دهد گفته است که همه‌گیری کووید ۱۹، کارفرمایان را مجبور کرده است تا برای حمایت از سلامت روانی کارمندانشان اقدام کنند.
وی گفت: «در سال ۲۰۲۱ انتظار داریم که این روند تا ده برابر افزایش یابد. در این سال شاهد رشد تصاعدی شرکت‌هایی (به خصوص در بازارهای کوچک تا متوسط) خواهیم بود که به کارمندانشان خدمات رفاهی ارائه می‌دهند.»
رونمایی از تندیس مرکز میانی صدور گواهی الکترونیکی سلامت با حضور وزیر صمت.
