«شاهکار» احراز هویت کاربران

اطلاع از تعداد سیم‌کارت‌های تلفن همراه، سرویس‌های مخابراتی شامل اینترنت پرسرعت ثابت، تلفن ثابت و اطلاع از شماره‌های تلفن همراه به نام مشترکین از جمله سرویس‌های "شاهکار" است و در آینده امکان احراز هویت در نظام بانکی و پرداخت نیز از طریق این سامانه فراهم خواهد شد.
 
سامانه شاهکار (شبکه احراز هویت کاربران ارتباطی) یک واسط بین اپراتورهای مخابراتی و مراجع تطبیق هویت است. اپراتورها پیش از ارائه سرویس به مشترکین خود، از طریق این سامانه، هویت مشترکین را از نظر حقیقی یا حقوقی، ایرانی یا خارجی بودن صحت‌سنجی می‌کند و در صورت تأیید درستی اطلاعات در سامانه، اپراتور اجازه ارائه سرویس به مشترکین را دارد.
 
این سامانه در پی مصوبه شورای عالی فضای مجازی به منظور تأمین کامل حریم خصوصی و امنیت اطلاعات کاربران در فضای مجازی و حقیقی در سال ۱۳۹۴ راه‌اندازی و به تدریج سرویس‌های مختلف به آن اضافه شد. همچنین در ماه‌های گذشته، شاهکار به نرم‌افزار دولت همراه متصل شد که این نرم‌افزار از سایت دولت همراه به آدرس MOB.GOV.IR و اپ مارکت‌های ایرانی قابل دانلود و نصب است.
 
شاهکار چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
 
تطبیق شناسه سرویس و شناسه هویتی از قابلیت‌های سامانه شاهکار است که با مشخص شدن صاحبان سرویس‌های ارتباطی در این سامانه، خدمات از هر سرویس ارتباطی به صاحب همان سرویس ارائه می‌شود. با ایجاد این امکان هیچ فردی حق استفاده از شماره همراه فرد دیگری برای ثبت‌نام در نرم‌افزار دولت همراه، نرم‌افزارهای موبایل بانک، پرداخت آنلاین، ثبت آگهی فروش، فروشگاه‌های آنلاین و سایر نرم‌افزارهایی که حریم خصوصی در آن‌ها مطرح است و یا امکان تقلب و کلاهبرداری در آن‌ها وجود دارد را نخواهد داشت.
 
اطلاع به مشترکین درباره ثبت سرویس‌های ارتباطی به نام آن‌ها، یکی دیگر از سرویس‌های سامانه شاهکار است و درصورت ثبت هرگونه سرویس ارتباطی در اپراتورهای مخابراتی با شناسه هویتی مشترکان، ثبت این سرویس در قالب پیامک با سرشماره cra.ir به تمامی خطوط تلفن همراه به نام مشترک اطلاع‌رسانی می‌شود. همچنین اطلاع از تعداد سیم‌کارت‌های تلفن همراه، سرویس‌های مخابراتی شامل اینترنت پرسرعت ثابت (ADSL، TD-LTE، وایرلیس و …)، تلفن ثابت، اطلاع از شماره‌های تلفن همراه به نام مشترکین نیز از سرویس‌های جانبی شاهکار است.
 
احراز هویت با شاهکار در نظام بانکی
 
اخیراً حسین فلاح جوشقانی -رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- درباره وضعیت بهره‌برداری از سامانه شاهکار در نظام بانکی و پرداخت گفته بود که در چند ماه اخیر نشست‌هایی از سوی بانک مرکزی و شبکه بانکی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برگزار شد تا شبکه بانکی و پرداخت بتواند از زیرساخت سامانه شاهکار به منظور احراز هویت مشتریان با ویژگی‌های خاص و قیمت معقول استفاده کند؛ در همین راستا باید توافقی میان بانک مرکزی و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات منعقد می‌شد که در نهایت با پیگیری‌های انجام شده، توافقات انجام شده است.
 
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین اظهار کرده بود که با توجه به توافق انجام شده به زودی استفاده از سامانه شاهکار در نظام بانکی و پرداخت عملیاتی می‌شود؛ با این توافق، نظام بانکی و پرداخت کشور می‌تواند از داده‌های سامانه شاهکار برای مسئله احراز هویت استفاده کند و عملیات مطابقت کد ملی با شماره تلفن انجام شود که می‌تواند احراز هویت را با سرعتی بالا و با دقت به منظور جلوگیری از فعالیت کلاهبرداران انجام دهد.

زیر ساخت احراز هویت سیستم «شاهکار» آماده و در اختیار بانک مرکزی است

 
آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در همایش سالانه بانکداری الکترونیکی و نظام های پرداخت به احراز هویت الکترونیکی متقاضیان اشاره و از آماده بودن زیر ساخت سیستم «شاهکار» برای بانک مرکزی خبر داد.
 
محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در هشتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت در برج میلاد به سیاستگذاری هایی که در حوزه ارتباطی و بانکی در یک سال گذشته اشاره کرد و گفت: به پیشنهاد وزارت ارتباطات در دولت آیین نامه رفع انحصار از «پی اس پی» ها به تصویب رسید که راه را برای فعالیت گسترده رشته شرکت های «فین تک» مناسب و فراهم می کند.
 
وی با بیان اینکه دولت این مصوبه را ابلاغ کرده و بانک مرکزی در حال تبدیل آن به آیین نامه است، افزود: همه ما می دانیم که هزینه تمام شده بانکداری الکترونیکی و مجازی از بانکداری کنونی کمتر است چرا که در ساده ترین شکل، نیاز به شعبه ندارند بنابراین وقتی هزینه کمتر است توانمندی این بانک ها برای ارائه تسهیلات بیشتر و با سود کمتر بوجود می آید. اما چالش موجود برای سوق دادن نظام بانکی به احراز هویت متقاضیان صورت مجازی و الکترونیکی بود که هم اکنون در دولت الکترونیکی زیرساخت «شاهکار» آماده و در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است.
 
وزیر جوان کابینه دولت تدبیر و امید این احراز هویت را بر اساس اطلاعات ثبت احوال و سامانه های مخابراتی در مرکز تبادل اطلاعات دولت الکترونیکی اعلام کرد و گفت: بدین ترتیب در حال حاضر بانکداری الکترونیکی با تصدیق هویت به پیش می رود.
 
آذری جهرمی با تقدیر از بانک مرکزی در راه اندازی سرویس پرداخت مستقیم (Direct Debit) تصریح کرد: ارائه این سرویس به بخش فناوری اطلاعات و سایر بخش ها کمک می کند و بر اساس آمار اعلام شده از سوی معاون فناوری بانک مرکزی تاکنون ۱۸ بانک این سرویس را فعال کرده اند تا بوسیله آن سرویس کسب و کارها بتوانند اشتراک ماهانه را با اجازه مشتریان ، به صورت مستقیم با کارمزد بسیار پایین برداشت کنند که اثرات بزرگی به همراه خواهد داشت.
 
وزیر ارتباطات کابینه دوازدهم در بخش دیگری از سخنانش در مورد مشکلات موجود در جمع آوری هزینه تولیدکنندگان محتوا خاطرنشان کرد: اگر کسی کتابی بنویسد در حالت عادی تنها ۸ درصد از سهم درآمد کسب شده را دریافت می کند و امروز اگر کسی فیلم یا بازی تولید کرده باشد برای جمع آوری پول خود تنها از طریق اپراتورها می تواند اقدام کند که سهم اپراتورها از این درآمد ۳۰ درصد از آن است.
 
آذری جهرمی با اشاره به اینکه در شیوه فعلی، اقتصاد تولید محتوا رشد پیدا نمی کند، گفت: البته می گویند با فعال شدن سرویس پرداخت مستقیم به ضرر اپراتورها عمل کردیم درحالیکه این اقدام کمک بزرگی به رشد سهم فناوری اطلاعات انجام می دهد چرا که همه ما با پدیده نامیمون انحصار شرکت های VAS (مدیریت ارزش افزوده) مواجهیم و اثر عدم وجود شیوه ای برای جمع آوری مالی گریبان تولیدکنندگان را گرفته بود که خوشبختانه امروز برای بخش فناوری اطلاعات این امکان بوجود آمده تا تولید کنندگان محتوا براحتی بتوانند پول خود را جمع آوری کنند که رشد و شکوفایی بیشتری را به همراه می آورد.
 
وی با بیان اینکه مطابق آمارهای بانک مرکزی پرداخت الکترونیکی و فین تک ها صعودی است و‌در این بین فین تک ها  درحال تصاحب سهم بیشتری هستند، افزود: در اقتصاد دیجیتال فین تک ها محور اصلی و مهمی به شمار می روند اما در فین تک ها جز در حوزه های پرداخت، در مابقی حوزه ها به دلیل موانعی که وجود دارد موفق نبودیم.
 
وزیر ارتباطات با اشاره به اقدام دیگری که با همکاری معاونت حقوقی ریاست جمهوری انجام شد، اظهار کرد: برای نخستین بار برای جلوگیری از فیلترینگ کمیته ای تشکیل شد که بخش زیادی از شکایات مربوط به فین تک ها هستند.
 
آذری جهرمی با بیان اینکه بخشی از زیرساخت بانکداری الکترونیکی در اختیار سایت های شرط بندی و یا تجارت فیلترشکن هاست، تصریح کرد: طبیعتا نظام بانکداری الکترونیکی باید جلوی اینگونه استفاده ها را بگیرد و تسهیلات را برای کسب و کارهای سالم ایجاد کند هرچند که عملا اینطور نمی شود که یکی از این فرایندها بستن فین تک ها به دلیل استفاده از ساختار آنها توسط مشتریانی چون موارد ناسالم است.
 
عضو کابینه دولت تدبیر و امید ابراز امیدواری کرد که با ایجاد الگوریتم های هوشمند برای تشخیص اینگونه کسب و کارهای ناسالم جلوی آن گرفته شود که این اقدام می تواند ما را بیمه کند و ضامن رشد کسب و کارهای سالم باشد.
 
وی با اشاره به فعالیت تحقیقاتی بسیاری از مجموعه های دانشگاهی بر روی موضوعی چون بلاکچین افزود: نظام بانکداری الکترونیکی با چالشی مواجه است چراکه اگر بلاکچین پیاده سازی و جایگزین نظام کنونی بانکی شود مرجعیت نظام مالی به نظام مبتنی بر اجماع تغییر پیدا می کند.
 
آذری جهرمی با بیان اینکه اروپا تکلیف خود را با رمز ارزها مشخص کرده است، گفت: اروپا رمز ارزها را به عنوان ارز قبول نکرده است و خوشبختانه بانک مرکزی سیاست های اولیه را منتشر کرد و مطابق آن بعضی از حوزه ها محدود شدند و برخی محدود نشده اند اما در مجموع مشخص شدن تکلیف این موضوع  گامی مثبت است.
 
وزیر ارتباطات با اشاره به مجموعه جلسات در کمیسیون اقتصادی دولت و بحث و بررسی های صورت گرفته پیرامون موضوع بلاکچین، اظهار کرد: بزودی جمع بندی در این مورد صورت می گیرد تا تکلیف دولت مشخص شود و درحالی که اقتصاد جهانی از رشد بلاکچین خبر می دهد با وجود ظرفیت ها و استعدادهایی که در کشور وجود دارد، دلیلی نمی بینم که به بلاکچین امیدوار نباشیم.
 
وی در پایان از پیشنهادات و نظرات فعالان این حوزه اعلام استقبال کرد.