نوآوری شهری از آن لفظ‌هایی است که حتی در مورد تعریف آن هم بین بازیگران اکوسیستم شهری و سیاست‌گذار این حوزه یعنی شهرداری یک تفاهم همه جانبه و کامل وجود ندارد. وجود نگاه متفاوت در این زمینه را می‌شد در نشست تخصصی هدایت و حمایت از نوآوری شهری که امروز عصر (۴ شهرویور) به صورت آنلاین برگزار شد دید. نشستی که هرچند در برگیرنده نگاه‌های متفاوت از نوآوری شهری بود؛ اما حاضران در آن از مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری گرفته تا مدیران فعال در اکوسیستم کارآفرین کشور سر این موضوع اشتراک داشتند که برای رشد نوآوری شهری باید هماهنگی بیشتری بین سیاست‌گذاران این حوزه و بازیگران زیست بوم آن ایجاد شود. در این نشست همچنین بخش خصوصی فعال در حوزه کارآفرینی، سیاست‌گذاری‌های مختلف از سمت حاکمیت و ارائه آمارهای غیرواقعی را عامل رشد کند نوآوری در بخش‌های مختلف از جمله نوآوری شهری اعلام کردند.

 

محمد فرجود، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه شهر‌ها بستر نوآوری اکوسیستم هستند گفت:‌ «اکثر شهرهایی که در اجرای شهر هوشمند موفق بودند، به جریان نوآوری توجه ویژه داشته‌اند. ما هنوز خیلی راه برای ایجاد شهر هوشمند و توسعه نوآوری شهری داریم اما تا کنون هم با توجه به همه موانع خوب پیش آمده‌ایم.» او با اشاره به اینکه اجرا شهر هوشمند یک مسیر است و نقطه پایانی برای آن وجود ندارد ادامه داد: «یکی از کارهای سختی که در چند سال اخیر انجام داده‌ایم این است که توانسته‌ایم برای پروژه‌های شهر هوشمند حداقل در تهران اولویت‌گذاری کنیم. حداقل این موضوع را جا انداخته‌ایم که باید گام به گام و براساس هدف‌گذاری قدم برداشت. نتیجه این تلاش هم این شده که از لیست ۵۰۰ تایی پروژه شهر هوشمند به یک لیست ۵۰ تایی رسیدیم که متولی و چارچوب مشخص دارد.»

 

در ادامه این نشست رضا کلانتری‌نژاد، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل هم‌آوا، در مورد مشکلات اکوسیستم نوآوری کشور و ناامیدی جوانان فعال در این اکوسیستم صحبت کرد. او یکی از دلایلی که باعث شده قدرت الهام بخشی و نوآری در این زیست‌بوم کاهش پیدا کند را هزینه‌هایی که برخی ارگان‌ها برای ساخت آمارهای غیر واقعی می‌پردازند، ارتباط داد. او در این زمینه گفت: «در ایران همه چیز را می‌خواهیم با ارائه آمار بزرگ کنیم. ما عاشق این هستیم که آمار بدهیم، و این به این معنی است که دوست داریم از همه چیز زیادش را داشته باشیم بدون در نظر گرفتن پتانسیل جامعه نسبت به آن رخداد. همیشه در مورد اتفاقات آمارهایی داده می‌شود که با واقعیت تطابق ندارد.» او تاکید کرد قدرت الهام بخشی در اکوسیستم به این دلیل پایین آمده است که هرکسی می‌تواند این ادعا را داشته باشد که خالق نوآوری در کشور است. به باور او از سمت دیگر عاملی که باعث می‌شود نوآوری در بخش‌های مختلف از جمله شهری کاهش پیدا کند دخالت نهادهای مختلف در اکوسیستم و خارج کردن فعالیت در آن از حالت طبیعی‌اش است.

 

اما در واکنش به این اظهارت محمد فرجود هرچند بخشی از دخالت‌ها و سیاست‌گذاری‌های دست‌وپاگیر برای اکوسیستم را قبول داشت اما تاکید کرد که در چند سال گذشته بسیاری از سیاست‌ها تغییر کرده و حداقل در بخش شهر، شهرداری تلاش کرده، دست از تصدی‌گری بردارد و بیشتر به دنبال حمایت و هدایت بازیگران این حوزه بوده است.

 

در ادامه این بحث محمود کریمی، موسس شبکه نوآفرینی پلنت و عضو هیات مدیره شرکت فناپ پلاس اعلام کرد که فضای پرابهام بین بازیگرانی که با هم تعامل نمی‌کنند در کنار سیاست‌گذاری‌های گوناگون نوآوری شهری را پیچیده کرده است. او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به سوداگری و بزرگ جلوه‌دادن اتفاقات در این بازار اشاره کرد و گفت:‌ «هر پدیده‌ جدیدی که در آن نوآوری داشته باشد به ذات جذاب است و در آن پتانسیل بالایی برای سودآگری وجود دارد. این اتفاق مخصوصا در جامعه ما و با ساختاری که در شهرداری وجود دارد به مراتب بیشتر دیده می‌شود. از سمت دیگر در این زمینه با معرکه نوآوری مواجه هستیم. به نظر من ما ویترینی را نشان می‌دهیم و آن را یک دستاورد بزرگ می‌نامیم که پشت آن خالی است. برای مثال بارها دیده‌ایم که ارائه‌هایی را نزد شخص رئیس جمهوری برده‌اند و آن را یک دستاورد نشان داده‌اند که یک دروغ بزرگ بوه است.» همچنین او تاکید کرد که تنوع نگاه در بخش‌های مختلف شهرداری در بسیاری از مواقع باعث می‌شود تا طرح‌های نوآورانه به نتیجه نرسند.

 

در مقابل این دیدگاه رئیس سازمان فناوری اطلاعات وجود نگاه‌ متفاوت در شهرداری را درست دانست اما تاکید کرد که این نگاه‌ها در حال اصلاح است و در بسیاری از مواقع اگر ساختاری از شهرداری با فعالان زیست‌بوم نوآوری همکاری نمی‌کنند به این دلیل نیست که تمایل به این کار ندارند، بلکه ساختارهای پیچیده شهرداری مانع ایجاد این همکاری می‌شود. فرجود اعلام کرد که در چند سال گذشته سازمان فناوری اطلاعات شهرداری در کنار مدیران شهرداری تلاش کرده است تا این دید را اصلاح کند و با شناخت بیشتر بین مدیریت شهری و بازیگران زیست‌بوم نوآوری امید می‌رود که توسعه شهر هوشمند سرعت بیشتری بگیرد.