گزارش همکاری علمی و بین‌‌سازمانی تیم «استراتژی و تحقیقات بازار اسنپ» با «مرکز تحقیقات عفونی اطفال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی» به سازمان جهانی بهداشت (WHO) تحویل داده‌ شد. این تحقیق که با عنوان «اولین مطالعه‌ی جامع سرواپیدمیولوژی و بررسی مولکولی SARS-CoV-2 در کودکان شهر تهران» و با همت گروه «تحقیقات بازار اسنپ» به‌صورت چند‌مرکزی (multi-central) انجام شده است، جزء معدود مطالعات جهانی است که به بررسی اثر ویروس کرونا بر کودکان می‌پردازد. این پژوهش بین‌المللی که با همکاری سازمان جهانی بهداشت و موسسه‌ی «روبرت کخ آلمان» در ایران صورت گرفته‌ گامی موثر در جهت شناخت اثر ویروس کرونا بر کودکان و انتقال ویروس به وسیله‌ی آنهاست.

 

وقتی کرونا سراغ کودکان می‌رود

 

از ابتدای پاندمی کرونا در جهان،‌ شاهد تلاش محققین برای درک صحیح اثر این بیماری، عوارض و نحوه‌ی سرایت آن در کودکان بوده‌ایم. تنوع جمعیتی کودکان و افزایش گزارش موارد ابتلای آن‌ها از یک سو، ناشناخته بودن تاثیر این ویروس بر سلامت کودکان و نقش آنها در انتقال ویروس کووید ۱۹ از سوی دیگر باعث شد تا مراکز مطالعاتی از سراسر جهان برای اجرای پژوهش‌های بین‌المللی مشترک گام بردارند. از این رو مرکز تحقیقات عفونی اطفال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تصمیم گرفت تا همپای پژوهش‌های جهانی، مطالعه‌ای جامع بر روی کودکان ۱ تا ۱۴ سال شهر تهران انجام دهد.

 

هرچند در ادامه، مشکلات فراوانی از جمله نوع خوشه‌بندی مناطق مختلف شهری در کلان شهر تهران، شناسایی خانواده‌های دارای کودک، دعوت از خانواده‌ها، فراهم سازی تسهیلات تردد، فراهم‌سازی بستر مشاوره‌ی پزشکی و نمونه‌گیری با توجه به پروتکل‌ها و محدودیت‌های موجود، و در کنار آن درگیری تمام مراکز بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی در جوابدهی به بیماران کرونایی که باعث حذف امکان بهره‌برداری از این مراکز در تحقیق مورد نظر می‌شد سبب شد تا اجرای مطالعه در این طرح با چالش‌های فراوانی مواجه شود.

 

نحوه مشارکت اسنپ در این طرح پژوهشی

 

با عدم استقبال اولیه‌ی خانواده‌های ساکن تهران از این طرح، به دنبال تلاش‌های صورت گرفته، اسنپ با پوشش جمعیتی مناسب از مناطق مختلف شهری تهران و کارکرد مطمئن آن در جابه‌جایی بین‌شهری مطابق استانداردهای بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این مطالعه مشارکت کرد. در این همکاری، تیم استراتژی و تحقیقات بازار اسنپ با طراحی سامانه‌ی برخط برای خوشه‌بندی و اجرای فراخوان رویکرد جدیدی را در مطالعات سلامت‌محور ایجاد کرد. حسین رستمی، راهبر استراتژی و تحقیقات بازار اسنپ، در این خصوص می‌گوید: «به واسطه‌ی سابقه‌ی خوب همکاری ما با وزارت بهداشت در طرح پایش سلامت کاربران راننده اسنپ پس از شیوع کرونا، در پی تقاضای مرکز تحقیقات عفونی اطفال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، استفاده از پتانسیل اسنپ برای دعوت از خانواده‌ها مورد ارزیابی و موافقت قرار گرفت. به منظور اجرایی شدن این تحقیق سلامت‌محور قبل از هر چیز از امنیت فرایند اطمینان حاصل کردیم، پس از برنامه‌ریزی‌های لازم در سه نوبت به حدود ۲میلیون‌ نفر از کاربران عزیز اسنپ در تهران پیام دادیم و آنها را دعوت به شرکت در این پژوهش کردیم،‌ داوطلبان پس از اعلام آمادگی به همراه کودک خود با سفر رایگان اسنپی و با حفظ تمامی پروتکل‌های بهداشتی به آزمایشگاه‌های تعیین شده مراجعه کردند. به منظور تشویق شرکت‌کنندگان، علاوه بر کودک برای والدین آنها نیز امکان انجام تست کامل کرونا از سوی مجریان طرح فراهم شد. اطمینان کاربران به مجموعه‌ی اسنپ در کنار امنیت و سلامت در کل فرایند، اشتیاق افراد مشارکت کننده برای کمک به بررسی علمی کرونا و مشوق های تاثیرگذاری مانند رایگان بودن تست جامع کرونا (مولکولی و سرولوژی) برای والدین و کودکانشان باعث عملی شدن این پژوهش شد.»

 

گفتنی است جزئیات این تحقیق هنوز نزد وزارت بهداشت محرمانه است، ولی گزارش اولیه‌ی ایران به سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است.

 

کرونا و تیم تحقیقات بازار اسنپ

 

سابقه‌ی همکاری اسنپ با وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ابتدای شیوع کرونا برمی‌گردد. حسین رستمی در مورد جزئیات این همکاری می‌گوید: «بلافاصله بعد از ورود کرونا به کشورمان، اسنپ با کمک معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری و وزارت ارتباطات، پس از اتصال به سامانه وزارت بهداشت، ساختاری برای پایش سلامت کاربران راننده خود ایجاد کرد که هدف آن علاوه بر شناسایی کاربران راننده مبتلا، حمایت از آنها برای گذراندن دوران بیماری است. در این طرح رانندگان مبتلا به کرونا با همکاری وزارت بهداشت شناسایی و به‌طور موقت غیرفعال می‌شوند و اسنپ برای پشت سر گذاشتن دوران درمان به آن‌ها وام بدون کارمزد می‌دهد. در سال ۹۹ بیش از ۵ هزار وام‌ حمایتی به راننده‌های اسنپ اعطا شده است. بدین ترتیب علاوه بر افزایش سلامت سفرها، با حمایت از کاربران راننده سعی کردیم در این دوران در کنارشان باشیم.»

 

تیم تحقیقات بازار یا قلب استراتژیک اسنپ

 

راهبر استراتژی و تحقیقات بازار اسنپ در توضیح مسئولیت‌های این تیم می‌گوید: «تمام تصمیمات در اسنپ بر پایه‌ی ارزیابی و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده گرفته می‌شود. به نظر من همین رویکرد داده‌محور یکی از عوامل مهم موفقیت اسنپ در توسعه و رشد اقتصاد دیجیتال کشور در سال‌های اخیر است. ارسال ۲۵میلیون پرسشنامه از طریق پیامک و همچنین ۵۰۰هزار مصاحبه‌ی رو در رو به صورت سالیانه، تنها گوشه‌هایی از تلاش تیم اسنپ برای دریافت بازخورد لحظه به لحظه از مخاطبان و بازتاب دادن آن در روند تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان گروه اسنپ است. به طور کلی تیم تحقیقات بازار اسنپ دو وظیفه‌ی اساسی دارد؛ پایش و ارزیابی دائمی عملکرد تمام بخش‌های اسنپ و یافتن عوامل تاثیرگذار در بازار هدف. در حقیقت قبل از ورود به هر بازار و یا اخذ تصمیمات استراتژیک، در قدم اول تیم مارکت ریسرچ وارد میدان می‌شود و با سنجیدن وضعیت بازار و رقبا،درک روشنی از شرایط موجود و احتمالات آینده برای کسب و کار فراهم می‌کند. گاهی روند جمع آوری اطلاعات برای آغاز یک خدمت جدید و رسیدن به بهترین عملکرد مدت ها طول می‌کشد. به طور مثال، پژوهش و مطالعات اولیه جهت راه‌اندازی سرویس «اسنپ‌دکتر» از دو سال پیش شروع شد. تیم تحقیقات بازار کمک می‌کند تا شرایط بازار،  نیاز مردم و همچنین روش‌هایی که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم در بازار موجود وارد شویم را شناسایی کنیم یا حتی در برخی موارد بازاری که وجود ندارد را از ابتدا شکل دهیم. به بیان ساده، نیاز مردم به استفاده از روشهای جدید ، مقرون به صرفه ، در دسترس و شفاف است که مشخص می‌کند در کدام بازار و با چه ترتیب ارائه محصولی باید خدمت‌رسانی کنیم.»