سال 2019 میلادی با تمام فراز و نشیب های فناورانه اش عاقبت به پایان رسید. رخدادهایی نظیر ادغام اینستاگرام، واتس‌اپ و فیس بوک، عدم وجود چالشی به نام "مومو"، رسوایی دوباره فیس بوک و افشای اطلاعات 267 میلیون کاربر جهانی، خودکشی یوتیوبر معروف "اتیکا" و مهم تر از همه آزمایش موفقیت آمیز جدایی روسیه از اینترنت جهانی و ده ها رخداد مهم دیگر سالی متفاوت در حوزه فناوری را رقم زده و نگاه منتظر کاربران را به آغاز سالی جدید همراه با رخدادهای هیجان انگیز و فناورانه پیوند زد. در این گزارش مروری داریم بر مهم ترین رخدادهای فناورانه در سالی که گذشت.

 

 

یک ادغام پرحاشیه

هنوز چند ماهی از آغاز سال 2019 نگذشته بود که خبر ادغام سه اپلیکیشن واتس اپ، اینستاگرام و فیس بوک، بسیاری از کاربران جهانی را شگفت زده کرد. با اجرایی شدن این طرح از سال 2020، کاربران این سه پیام رسان پرطرفدار و محبوب بدون داشتن یک یا دو پیام رسان می‌توانند پیام‌های ارسال شده از مخاطب خود را در برنامه سوم دریافت کنند. به این ترتیب کاربرانی که اپلیکیشن فیس‌بوک مسنجر را در گوشی، تبلت و رایانه خود ندارند، قادر خواهند بود پیامی را که یکی از دوستانشان در فیس‌بوک مسنجر برایشان ارسال می‌کند را در واتس اپ یا اینستاگرام مشاهده کنند. این طرح به گفته «مارک زاکربرگ» مدیرعامل و بنیانگذار فیس بوک، تنها به منظور ارتباط نزدیکتر میان کاربران هر سه پیام رسان طراحی و ابداع شده است. اما با وجود جذابیت‌های بسیار این ادغام، بسیاری از محققان امنیتی نسبت به اجرایی شدن این طرح ابراز نگرانی کرده و آن را طرحی خطرناک برای امنیت این سه پیام رسان اجتماعی قلمداد کردند. منتقدان با اشاره به رسوایی‌های متعدد فیس‌بوک در افشای اطلاعات شخصی بسیاری از کاربران، اجرای این طرح را به نفع کاربران فضای مجازی ندانسته و خواستار تجدیدنظر در اصول این طرح شدند.

 

انکار چالشی به‌ نام «مومو»

یکی دیگر از رخدادهای مهم سال 2019 در حوزه فناوری، تحقیق و تفحص در خصوص چالش «مومو» بود. زنی خیالی با چهره‌ای ترسناک و چشم‌های گشاد و بدنی همانند یک پرنده که کودکان را تشویق به خودکشی می‌کرد. شایعات این چالش در سراسر جهان ابعاد گسترده‌ای به خود گرفته و نگرانی بسیاری از والدین را دو چندان کرد. اما در میان تمام همهمه شکل گرفته از چالش مومو، یک مؤسسه تحت حمایت کمیسیون اروپا در این مورد تحقیق و تفحص کرده و نتیجه را اعلام کرد. نتیجه جالب توجه بود چرا که مدرکی دال بر اثبات این چالش به دست نیامده و اعلام شد این چالش اینترنتی اساساً وجود خارجی ندارد. پس از آن رسانه‌ها و... در سراسر جهان دست از شایعه پراکنی درباره این چالش برداشته و چالش مومو برای همیشه از صفحه نگرانی های والدین در فضای مجازی حذف شد.

 

حمله به سیاست‌های چین با «تیک تاک»

تابستان سال گذشته میلادی اتفاقی جالب توجه در شبکه اجتماعی تیک تاک رخ داد. دختری 17 ساله با نام «فیروه عزیز» با انتشار ویدئویی در این شبکه اجتماعی، جمهوری خلق چین را به قتل، تجاوز جنسی و ایجاد «اردوگاه‌های کار اجباری» برای مسلمانان اویغور متهم کرد. این ویدئو تنها در عرض چند روز توسط ۱، ۵میلیون کاربر شبکه «تیک تاک» مشاهده شده و ۶، ۵میلیون نفر نیز آن را در توئیتر بازنشر کردند. نکته جالب توجه در این موضوع آن بود که «تیک‌تاک» شبکه اجتماعی چینی بوده و توسط مقامات دولت این کشور تحت کنترل است. اما به رغم تمام اقدامات امنیتی، این شبکه اجتماعی به تریبونی باز برای انتقادات گسترده از اقدامات دولت چین علیه مسلمانان تبدیل شده و مشکلات آنها با اقدام بی‌باکانه این دختر نوجوان در سراسر جهان طنین‌انداز شد.

 

خودکشی «اتیکا» یوتیوبر معروف

هنوز از شوک اتهام دولت چین به آزار و اذیت مسلمانان در شبکه تیک تاک، مدت زمانی کوتاه نگذشته بود که «دزموند اموفا» معروف به اتیکا، یوتیوبر سرشناس ۲۹ ساله، پس از انتشار ویدئویی با عنوان «متأسفم» اقدام به خودکشی کرد. اتیکا به لطف شخصیت سرگرم کننده، سرزنده و خوشرو، هواداران بسیاری را در یوتیوب برای خود دست و پا کرده بود. کاربران او را به خاطر علاقه شدید به نینتندو سوییچ(هفتمین کنسول بازی خانگی) و واکنش‌های فوق‌العاده‌اش هنگام بازی با آن می‌شناختند. با این حال اتیکا در اعماق وجودش با مشکلات ذهنی دست به گریبان بوده و در ماه‌های آخر عمرش حالش وخیم‌تر شده بود. در هر صورت خبر خودکشی این چهره محبوب در یوتیوب بسیاری از کاربران در فضای مجازی را ناراحت و غمگین کرد. به‌دنبال این اتفاق بسیاری از محققان نسبت به افزایش خودکشی در میان نوجوانان هشدار داده و خواستار نظارت دائمی خانواده‌ها و مدارس در حضور آنها در فضای مجازی و شبکه اینترنت شدند.

 

روسیه و جدایی از شبکه جهانی اینترنت

کمتر از 10 روز به آغاز سال 2020 مانده بود که دولت روسیه رخدادی مهم را در حوزه فناوری به‌ نام خود ثبت کرد. این کشور آزمایش های قطع ارتباط با شبکه جهانی اینترنت و راه‌اندازی طرح موسوم به اینترنت ملی و داخلی موسوم به رونت(RuNet) را با موفقیت انجام داد و خود را برای اجرایی کردن آن در سال 2020 آماده کرد. براساس قانون جدید، سرورهای روسی باید اتصال خود به شرکت و سرورهای خارجی را قطع کرده و اینترنت ملی را راه‌اندازی کنند. گفته می‌شود این اقدام بر شدت کنترل و نظارت دولت این کشور بر فضای مجازی افزوده و ردیابی مجرمان در فضای مجازی و اینترنت را از سوی نهادهای مسئول دولتی و سیاسی این کشور آسان‌تر می‌کند.

 

جنجال دوباره فیس بوک

سال 2019 باز هم فیس‌بوک خبرساز شد؛ چرا که پژوهشگران امنیتی از وجود یک پایگاه داده مخرب حاوی اطلاعات 267 میلیون کاربر فیس‌بوک خبر داده و اعلام کردند که اطلاعات محرمانه و خصوصی این دسته از افراد از جمله شناسه کاربری، شماره تلفن و اسامی به‌صورت آنلاین فاش شده و بدون هیچ گونه رمز عبور یا روش اعتبارسنجی در دسترس قرار گرفته است. اما این تنها حفره امنیتی در اطلاعات شخصی کاربران فیس‌بوک در سال 2019 نبود؛ چرا که در ماه سپتامبر نیز یک پژوهشگر امنیتی از وجود یک پایگاه داده دیگر حاوی 419 میلیون رکورد مرتبط با حساب‌های کاربران فیس‌بوک خبر داده و نسبت به نشت اطلاعات محرمانه کاربران این شبکه اجتماعی محبوب در فضای آنلاین ابراز نگرانی کرد.

 

بازار داغ گوشی‌های 5G

در سال 2019 شبکه‌های اینترنت 5G در سراسر جهان گسترش یافته و بازار طراحی و تولید گوشی‌های هوشمند مبتنی بر نسل پنجم اینترنت را داغ‌تر از همیشه کرد. به طوری که اولین گوشی 5G در همین سال به بازارهای جهانی عرضه شد. علاوه بر اپل کمپانی هایی نظیر سامسونگ، هوآوی، شیائومی و موتورولا نیز بیکار ننشسته و اقدام به ساخت و عرضه جدیدترین و به روزترین گوشی‌های 5G کردند. سامسونگ گلکسی اس 10، گلکسی فولد، گلکسی نوت 10 پلاس و گلکسی A90 را به فناوری اینترنت نسل پنجم پیوند زده و همزمان هوآوی نیز برای عقب نماندن از قافله، میت ایکس، میت 20 ایکس، میت 30 و میت 30 پرو را تولید و در اختیار کاربران قرار داد. در سالی که گذشت بسیاری از کمپانی ها در حوزه ساخت تلفن همراه به ادغام فناوری 5G در محصولات خود پرداخته و از جدیدترین محصولات خود در این حوزه رونمایی کردند.

 

محبوبیت یک رمزعبور تکراری و ناامن

یکی دیگر از رخدادهای مهم سال 2019، افشای محبوبیت دائمی رمز عبور «123456» در میان کاربران بود. در همین راستا مرکز ملی امنیت سایبری انگلیس (NCSC) پس از سال‌ها تحقیقات در گزارشی اعلام کرد که رمز «123456» محبوب ترین رمز در میان کاربران اینترنتی بوده و بواسطه انتخاب این رمز عبور ضعیف حساب کاربری خود را در معرض خطر هک و افشای اطلاعات خصوصی قرار داده‌اند. در این گزارش فاش شد که 23.2 میلیون حساب کاربری در سراسر دنیا با رمز عبور «123456» حفاظت می‌شوند. همچنین 7.7 میلیون حساب کاربری رمز عبور «123456789» را برگزیده و مابقی نیز با رمزهایی همانند «qwerty» و «password» و «1111111» حساب کاربری خود را ایمن می‌کنند. این در حالی است که مردم بواسطه انتخاب رمز عبور ضعیف اطلاعات خود را در معرض حمله هکری قرار داده و به‌رغم پیشرفت‌های فناورانه باز ضعیف عمل کرده و داده‌های خود را در معرض حمله سایبری قرار می‌دهند.