یک حقوقدان فضای مجازی معتقد است آزادی این نیست که فردی با گفتارش هرج و مرج را ترویج ‌دهد یا خسارتی وارد ‌کند و شبکه‌های اجتماعی مطابق چارچوبی که دارند، اگر محتوایی شبکه یا امنیت ملی کشور تابعشان را به مخاطره بیندازد، این حق را دارند که آن حساب را حذف یا تعلیق کنند.

 

 توییتر بعد از حمله هواداران دوتالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به کنگره در ششم ژانویه، فعالیت او را در توییتر منع کرد. این شرکت یک الگوی رفتاری را مورد سرزنش قرار داد که به‌طور مکرر قوانین آنها را نقض کرده بود. فیس‌بوک و اسنپ‌چت هم رویه مشابهی را در پیش گرفته و حساب‌های ترامپ را مسدود کردند. یوتیوب هم دست‌کم برای یک هفته حساب کاربری ترامپ را به حالت تعلیق درآورد.

 

در این راستا محمدجعفر نعناکار با بیان اینکه در حوزه آزدی بیان یا آزادی تفکر یک اصل وجود دارد و آن این است که شما تا زمانی آزادی دارید که به محدوده آزادی دیگران خدشه وارد نکنید، گفت: اینکه هر کس در جامعه هر کاری که می‌خواهد انجام دهد و یا هر ایده‌ای را مطرح کند، به معنای آزادی بیان نیست. زمانی که تشخیص داده شود فردی با گفتارش تنفرآفرینی می‌کند، یا هرج و مرج را ترویج می‌دهد یا خسارتی وارد می‌کند،‌ آن دیگر آزادی نیست و باید جلویش گرفته شود.

 

وی ادامه داد: نکته دوم اینکه توییتر و فیس‌بوک و شبکه‌های اجتماعی دیگر، ممکن است فراملیتی باشند، اما توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند. بخش خصوصی بر اساس قراردادی که با افراد منعقد می‌کند تا در حیطه پلتفرم فعالیت و محتوایشان را تولید و منتشر کنند، یک سری قواعد و چارچوب دارد. اگر شرکت ببیند که یک بیان در درجه اول به آن شبکه آسیب می‌رساند و کنترلش‌ را با اختلال مواجه کرده و در درجه دوم این عملکرد ممکن است امنیت ملی جایی که در آن فعالیت تجاری انجام می‌دهد به خاطره می‌اندازد، این حق را دارد که آن حساب را بر اساس جواز پیمانش، حذف یا تعلیق کند. کما اینکه اگر این کار را هم انجام ندهد،‌ احتمالا مقام قضایی ورود ‌کند.

 

این حقوقدان فضای مجازی با بیان اینکه شما در هر پلتفرمی فعالیت می‌کنید، مخصوصا پلتفرم‌های خارجی، تابع دو نوع مقررات هستید، افزود: یک مقررات آن سرزمین که شرکت در آن واقع شده و دوم مقرراتی که پذیرفتید مطابق آن فعالیت کنید. بنابراین اینجا دیگر مهم نیست که شما سلبریتی هستید یا مقام رئیس‌ جمهوری آن کشور یا یک فرد عادی، بلکه باید تابع این دو نوع قانون باشید و در غیر این صورت با شما مطابق قوانین برخورد می‌شود.

 

نعناکار خاطرنشان کرد: اتفاقات اخیر نشان داد که قدرت پلتفرم خیلی زیاد است، به‌طوری که ملاحظه‌ای ندارد و اگر شما رئیس جمهور هم باشید، به‌راحتی می‌تواند شما را تعلیق و حذف کند. همچنین این اتفاق احتمالا موجی در جهان ایجاد خواهد کرد برای استقبال از پلتفرم‌های داخلی. کشورهایی که به دنبال استقلال خودشان هستند باید به سمت و سویی بروند که یک سکوی انتشار محتوای مخصوص خود را داشته باشند، تا هر زمان که این شبکه‌های اجتماعی تصمیم گرفتند حساب‌های کاربران را تعلیق یا حذف کنند، ارتباطشان حداقل با ملت خودشان حذف نشود و بتوانند پیام‌هایشان را رد و بدل کنند.

 

وی پلتفرم‌های بومی ما از جمله پیام‌رسان‌ها اگرچه عمدتا خصوصی هستند، اما یکی از مشکلاتی که عموما برای توسعه آنها وجود دارد این است که حمایت دولتی، پلتفرم را زیر سلطه خود قرار می‌دهد. دولت اگر می‌خواهد از بخش خصوصی حمایت کند، به جای اعطای وام، پهنای باند و مرکز ذخیره داده که اطلاعات پلتفرم را به‌نوعی در اختیار دولت قرار ‌می‌گذارد، باید به اینها تسهیلات بدهد، از جمله معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای برای اینکه چارچوب بخش خصوصی متزلزل نشود. در آن صورت برای استفاده از این پلتفرم‌ها، ‌اعتماد بیشتری هم بین مردم ایجاد می‌شود.